Holly

Het is alweer 16 jaar geleden dat ik hier voor het eerst begon… “Dat is te zien ook aan je inhammen Holly”. Cees verschuilt zich snel onder een tafeltje, hij was de grappenmaker van het pand. Cees nam nooit echt wat serieus, Holly zag zichzelf meer als een vrije geest naar mijn mening zijn die altijd een tikkeltje gestoord. Holly heeft ook altijd een wapen op zak, vaak zie je het nog wel eens uit z’n jaszak steken. Die man is al zovaak met de politie in aanraking gekomen, lijkt mij geen slim idee om dan met een 9 millimeter en je huissleutels de deur uit te gaan. Achja wat weet ik daar nou van…. Het enige wat ik moet doen is mensen binnenkomen een kopje thee aanbieden en een grammetje silver haze of wat Marokkaanse hasj dat is ook altijd lekker, vergeet de Nepalese niet of die buurvrouw Anja boven op zolder plant. Ik weet niet meer hoe die heet maar die viel ook erg in de smaak bij de klanten…. Afijn waar was ik gebleven, ohja regel 2 van coffeeshop Saranasi en Holly heeft dit niet vaak genoeg tegen me gezegd: “vergeet de Kaaimannen niet te voeren anders ben jij zo het voer”.

Mensen vinden het altijd vreemd dat ik in een Coffeeshop werk of hoe ze het tegenwoordig ook mogen noemen. Ik zie het niet anders als bij een koffietentje werken hoor, wij hebben alleen geen lastige klanten en ook nog eens verdomd goeie muziek. Holly heeft laatst zelfs een keer golden earring hier naartoe gehaald, ze speelde heel het dak eraf. Als je het mij dus vraagt heb ik het beste baantje in de wereld, die gestoorde Holly als baas is ook geen straf.

Holly begon deze toko in het voorjaar van 1968. Hij zegt zelf helemaal onder de indruk geweest te zijn van de hippie beweging in San Francisco, toen hij daar in 1967 in de zomer was had hij geëxperimenteerd met lsd, hasj en ook nog eens vette muziek mee terug genomen naar Nederland. Jimi Hendrix, the greatful dead, Donovan, Jefferson airplane zelfs ik had er nog nooit van gehoord 16 jaar later. Toen Holly terugkwam naar Nederland was hij helemaal geobsedeerd met het verre oosten. Tropisch, exotisch was helemaal zijn ding.

Na die zomer was Holly niet meer hetzelfde volgens zijn ouders vertelde hij altijd. Ze vonden hem ongedisciplineerd en lui. Holly zelf zei het licht te hebben gezien; “al die maatschappelijke normen die mensen je opleggen hebben helemaal geen nut om te volgen je moet je eigen weg gewoon gaan”. Holly is een vrije geest en wilde dan ook een plek beginnen waar al die mensen met hetzelfde gevoel van openbaring en vrijheid samen konden komen.

Niet heel lang daarna wees een vriend van hem op een opslag van het Oost-Duitse circus Saranasi wat in een verlaten kelder aan de Oudegracht 327 zat. “Alsof het al jaren niet was aangeraakt. Het is er vies, vochtig en de ratten kruipen er nog net niet in je nek.” Toen Holly bij de gemeente de huur van het pand op ging vragen bleek het zo gekocht te kunnen worden voor 200 gulden. De naam van het Oost-Duitse circus sprak hem wel aan dus zo werd in de winter van 1968 theehuis Saranasi geboren.

Het duurde niet heel lang voordat mensen binnen kwamen wandelen. De oosterse geuren en de hasjlucht die van straten verder te ruiken was trok menig nieuwsgierige voorbijganger aan.

 Als je de geur die je als een mix van 1001 nachten en een ongewassen hippie kon omschrijven begon te volgen dan kwam je voor twee rode deuren te staan waar de posters van Jefferson airplaine of Donovan nog hingen. Bij het openen van de deuren werd je verwelkomd door de geur van wierrook en hasj, en als dat je nog niet had weggejaagd dan deden de kaaimannen en schildpadden dat vaak wel. Holly had de hele kelder helemaal naar zijn eigen smaak omgetoverd met exotische planten en warme rode en paarse lichten. Door het beroemde hasjlaatje kroop nog wel een slang of een schildpad. Deze vrij exotische sfeer zorgde er ook voor dat alle “nare” mensen ook gewoon wegbleven. Holly had van zijn theehuis een soort vrienden verzamelplek gemaakt waar veel gelijkgestemden naartoe kwamen. Zo kreeg hij vaak veel vrijdenkers zoals hijzelf over de vloer zoals Roel van Duijnen van de Provobeweging.

Het gaat Holly iniedergeval erom dat iedereen een goede tijd heeft, daarom organiseert hij ook met alle opgebrachte winst soms concerten. Hij haalde zo bekende Amerikaanse acts naar Saranasi waarbij mensen helemaal uit hun plaat gingen.

In zijn theehuis werd toentertijd openlijk hasj gerookt en verkocht illegaal en dat kon je ruiken ook. Buren klaagde vaak over de geur en een buurvrouw had zelfs een keer de politie moeten bellen omdat er een slang op het aanrecht lag. Holly trok hier zich weinig van aan maar ontkwam er toch niet aan om met de politie is gesprek te moeten gaan. Uiteindelijk kwamen ze tot de conclusie dat Holly gewoon door kon gaan met zijn zaak als hij de overlast tot een minimum hield. De politie zag blijkbaar in dat jongeren die over straat lopen en hasjroken geen heel goed straatbeeld was, dus om het dan maar op een plek te doen leek ze beter. Holly schept vaak ook wel eens op dat niet de Mellow Yellow in Asterdam maar hij aan het begin stond van het “gedoogbeleid” zoals de overheid het noemt. Ik weet niet of we er als land blij mee moeten zijn maar hij kan iniedergeval gewoon z’n jointje roken.

Cees een vaste klant zei ook altijd tegen mij dat het een beetje de verkeerde kant op ging met Holly na een aantal jaar, criminelen zagen hun kansen om hasj via Saranasi te verkopen met het gedoogbeleid en Holly kwam met veel verkeerde mensen in aanraking. Een oud partner van Holly, Klaas Bruinsma was een echte gangster geworden en na dat het niet helemaal lekker liep tussen de twee is Holly paranoïde geworden volgens Cees.

“Ik weet niet wat die Klaas tegen Holly heeft gezegd maar hij is niet meer hetzelfde sindsdien”.

 Vandaag is niet anders dan normaal. Nadat ik de kaaimannen had gevoerd en de Kadavers de grachten in had geflikkerd kwam Holly even binnen. Hij oogde nerveus en zelfs zijn kopje koffie kon die niet vasthouden van het trillen. “Ze zitten achter me aan, ze hebben me verlinkt”. Cees bedaarde Holly tot rust en wendde zich tot mij; Hij heeft een slechte dag zou jij hem anders even naar zijn ouders kunnen rijden?

Ik loop ik niet met een al te haastig tempo met Holly richting de auto, Cees sluit namelijk zo lekker af ik als ik er net wat te lang over doe. Holly oogt nog steeds nerveus, je zou zeggen dat zijn rode ogen het tegendeel zouden bewijzen. Ik vond Holly altijd bijzondere man ik keek ook wel naar hem op ondanks dat ik niet heel veel met hem praatte. Ik weet dan ook niet veel van Holly en alles wat ik weet is via Cees, hij is er vanaf het begin bij geweest. Zoals vandaag had ik Holly echter nog nooit gezien, zwetend, trillend en een nare ondertoon in zijn stem die me doet denken aan mijn opa op zijn sterfbed.

  We rijden vanaf de binnenstad langs de Catherijnesingel zo Vaartsche rijn in. Holly vraagt me even te stoppen bij een vriend van hem en dus doe ik zoals de baas mij vraagt. Even lijkt de nerveuze houding plaats te hebben gemaakt voor een ontspannen postuur met een glimlach. Eenmaal aangekomen vraagt Holly mij in de auto te wachten… Ik wacht, ik wacht en ik wacht en na een uur komt Holly naar buiten. Hij oogt dit keer niet nerveus of ontspannen maar angstiger dan ik een man ooit had gezien. Zijn 9 millimeter stak nog uit zijn jaszak en hij heeft een klein bruin pakketje in zijn hand. Hij houdt het erg voorzichtig vast en is denk ik ook niet van plan het te laten zien. Ik vraag er daarom dus maar niet naar. Eenmaal in de Auto eindelijk onderweg naar de ouders van Holly in Lunetten lijkt de angst of wat het ook was een beetje weg te ebben. Een doodse stilte maakt opeens plaats voor een oorverdovende schrale “STOP!”. Ik stop de auto en vraag Holly waarom we zijn gestopt; “Politie daar in de verte”. Ah joh dat is maar een verkeerscontrole Holly zeg ik terwijl ik de auto alweer start.

Eenmaal bij de verkeerscontrole aangekomen word ik om mijn rijbewijs gevraagd, Holly oogt weer nerveus en ik zie dan ook dat hij met zijn hand aan zijn pistool zit. “Ook jij je rijbewijs laten zien hippie”, de agent kijkt streng en ziet er niet uit alsof hij goede dag heeft. Ik voel Holly naast mij door zijn haren wroeten, druppels glijden langs zijn neus alsof hij net uit een zwembad komt en dat terwijl hij bezet kijkt naar het dashboard waar hij het bruine pakketje nog had liggen. De agent ziet het pakketje, ik zie de agent verstijven… Daar zit Holly opeens met zijn wapen gericht op de agent. Je had een veertje kunnen horen vallen in de omgeving en de agent durft geen beweging te maken. Holly vraagt twee keer duidelijk: “Laat ons doorrijden en er gebeurt je niks”. De agent geeft geen antwoord, ik begin nerveus om me heen te kijken of er andere agenten in de buurt zijn. Ik zie er een links om de hoek, een bij de auto en een achter het bordje ik draai me terug om… Twee doffe knallen maken plaats voor een schrijnende piep in mijn oren, mijn visie is veranderd in een witte steek waar vage schimmen zich op projecteren. Ik voel een steek in mijn linkerschouder en opeens lig ik op straat uit de auto. Het doorzichtige autoraam lijkt op een Pollock schilderij mits hij alleen rood zou gebruiken. Ik zie een bewusteloos gedaante al het leven lijkt eruit te zijn. Het wordt te druk om me heen om het goed te kunnen bekijken. Waar is Holly en wat zat er nou in dat pakketje….

De culturele sector is ongetwijfeld een van de sectoren die met de horeca het hardst is geraakt door de coronacrisis. Musea, optredens, uitgaan het lag allemaal stil. Waar museumbezoek in 2019 juist het hoogste ooit was, zag het er afgelopen 2 jaar wat minder uit. Hoe hebben tekenen de afgelopen coronajaren de museum business voor de komende jaren.

Data: CBS, Museumvereniging, Cultuurmonitor. Link:https://public.flourish.studio/visualisation/11730169/  

Zoals je in de grafiek hierboven kan zien is het inkomen van de musea door het teruglopende aantal bezoekers drastisch omlaaggegaan. De coronacrisis en de maatregelen die daarvoor werden genomen waren daar de hoofdoorzaak van. Ondanks dat er miljoenen aan inkomsten werden misgelopen bleef de subsidie op en magere 8,8% stijging hangen.

Door het teruglopende aantal bezoekers was er ook geen ruimte voor vrijwilligers om hun werk te doen wat eveneens resulteerde in een afname van tentoonstelling die wel met 1,5 meter afstand georganiseerd konden worden.

De overheid heeft net zoals bij winkels de musea coronasteun kunnen geven, hierdoor konden bijna alle musea overeind blijven. Het probleem dat zich aan de hand van de coronamaatregelen heeft ontdaan is echter nog wat complexer.

De steun die is verleend is wel genoeg om 1,5 jaar lang musea op de been te houden maar zodra die afliep een paar maanden geleden stonden musea er weer zelf voor. En met een flinke hap uit het eigen inkomen, bezoekersaantallen die nog bij lange na niet op hetzelfde aantal zullen zijn komende jaren, stijgende gasprijzen, inflatie en een tekort aan vrijwilligers gaat het nog knap lastig worden voor musea komende jaren. Dit geheel zorgt ervoor dat er minder ruimte is voor tentoonstellingen wat op zich al aanstuurt op minder bezoekers, minder vrijwilligers etc. Vera Carasso, directeur van de museumvereniging noemt het een neerwaartse spiraal die het musea en ook vooral kleinere heel moeilijk gaan maken komende tijd.

Tijdelijke tentoonstellingen afgelopen jaren en prognose. Data: CBS, Museumvereniging, Cultuurmonitor. Link: https://public.flourish.studio/visualisation/11741646/  

In het meest gunstige geval zou dit de uitkomst kunnen zijn voor het herstel van tentoonstellingen zegt Cas Aerts, lichtkunstenaar en lichttechnicus, dit ligt waarschijnlijk echter wat anders. Aerts ziet dat de neerwaartse spiraal al zijn intrede heeft gedaan en denkt dat de grafiek mits er wat veranderd niet zo gunstig zal lopen.

“Ik zie vooral bij kleinere en provinciale kunstmusea dat er minder belangstelling is voor kleinschalige kunst van onafhankelijke kunstenaren. Ook krijgen jongeren door al dit gebeuren steeds minder de kans om hun werk te exposeren of zichzelf te laten inspireren door andere kunstwerken. Als dit zo doorzet zal dit zich een steeds verdere mate van desinteresse ontstaan en zal veel talent verloren gaan wat uiteindelijk ook voor die musea en de Nederlandse kunstsector in het algemeen heel slecht zou uitpakken”.

Aerts ziet dat er echter wel nog steeds wel belangstelling is voor kunst: “De coronacrisis is voor veel kunstenaren en liefhebbers een wake up call geweest dat kunst en musea iets zijn om te beschermen. Ik denk ook dat dit ze wakker heeft geschud om nog creatiever om te gaan met hoe je tentoonstellingen neerzet en wat voor publiek je wil aantrekken”.

[aesop_quote type=”block” background=”#282828″ text=”#ffffff” align=”left” size=”1″ quote=”Ik heb voor mijn dataresearch gebruik gemaakt van verschillende databronnen zoals het CBS en Statline maar ook jaarverslagen van de cultuurmonitor en de Museumvereniging waren belangrijk om doorheen te spitten. Zo kreeg ik een overzichtelijk beeld van waar de musea sector precies mee dealt en niet alleen in cijfers.
Ik heb uiteindelijk alle data gecombineerd in een lijngrafiek waar mij het beste leek om de veranderingen op relatieve schaal weer te geven. Zo kon ik makkelijk het gat laten zien wat er tussen de inkomsten en subsidie zat voor musea.</p>
<p>Mijn prognose is gemaakt aan de hand van de bestaande data over tijdelijke tentoonstellingen en het gesprek met Cas Aerts die een prognose weergaf in zijn verhaal. Het is dus een mix van feiten en nog fictieve prognose.<br />
” parallax=”off” direction=”left” revealfx=”off”]