Op dinsdag 10 september vond rond 16:30 uur de opening plaats van het kunstwerk ‘Stille Strijd’. Dit valt samen met de internationale week die in het teken staat van zelfmoordpreventie.
‘Stille Strijd’ is een kunstproject van SAZZA, kunstenaar bij het Power of Art House, met als doel het doorbreken van het taboe rondom zelfdoding onder jongeren. De opening van dit kunstwerk, gefinancierd door de gemeente Hilversum, zal worden bijgewoond door Initiatiefgroep Stille Strijd Hilversum, Wethouder Gerben van Voorden, Stadsdichter Charlotte de Raad, hulpverleningsorganisatie 113 en diverse lokale hulpverleningsinstanties.
Volgens cijfers van het CBS maakten in 2023 1.862 mensen een einde aan hun leven, wat neerkomt op gemiddeld meer dan vijf zelfdodingen per dag. Zelfdoding is de doodsoorzaak nummer één bij jongeren onder de 30 jaar. Zelfdoding kwam vroeger vooral voor onder 80-plussers, maar sinds het begin van deze eeuw is het hoogste cijfer te vinden bij 40- tot 60-jarigen. Sinds 2015-2019 zijn de verschillen tussen leeftijdsgroepen kleiner geworden, met zo’n 14 zelfdodingen per 100.000 mensen boven de veertig. Bij twintigers en dertigers ligt dit lager, op 10,6 per 100.000 in 2023. Bij twintigers is het aantal sinds 2005-2009 echter licht gestegen.
Het aantal zelfdodingen onder jongvolwassenen is de afgelopen jaren zorgwekkend toegenomen, vooral onder mannen. Tussen 2020 en 2021 steeg het aantal zelfdodingen onder jongvolwassen mannen met meer dan 30%, en dit verhoogde niveau bleef ook in 2022 bestaan. In die jaren overleden in totaal 478 jongvolwassenen door zelfdoding, waarvan 70% mannen. Veel van hen woonden alleen, en een kwart had ooit een uitkering ontvangen, zoals bijstand of een Wajong-uitkering. Ook stopte de helft van hen vroegtijdig met school zonder diploma, en twee derde kreeg eerder zorg in de specialistische geestelijke gezondheidszorg. Psychische problemen en ingrijpende gebeurtenissen uit de jeugd speelden een grote rol bij de meeste gevallen. Suïcidale gedachten ontstonden of namen toe door plotselinge stressfactoren zoals financiële problemen, hoge inflatie, studieschulden en het gebrek aan perspectief op de woningmarkt. Daarnaast zorgden prestatiedruk op het gebied van studie, werk en sociaal leven, en de coronamaatregelen voor extra stress. Veel jongvolwassenen hadden bovendien ervaring met zelfdoding of pogingen tot zelfdoding in hun omgeving, wat hun eigen welbevinden negatief beïnvloedde. Hoewel sociale media soms steun kan bieden, kan het ook leiden tot een neerwaartse spiraal van negatieve gevoelens.
Jochum Veerman van 113 benadrukt het belang van praten als preventieve maatregel voor jongeren en hun omgeving: “Het belangrijkste is om over die gedachten te praten en samen te onderzoeken wat ze precies inhouden en welke oplossingen er zijn. Ik wil iedereen oproepen: praat erover.” Als je worstelt met moeilijke gedachten of denkt aan zelfdoding, aarzel dan niet om hulp te zoeken. Neem contact op met 113 via hun live chat of bel gratis naar 0800-0113.
Luister hieronder naar de audioreportage van de onthulling van het kunstwerk ‘Stille Strijd’.
