Op dit moment mag je in Nederland trouwen wanneer je achttien bent. Dit is echter niet altijd zo geweest. Nederland heeft een geschiedenis met het zogenoemde kinderhuwelijk, waar voornamelijk meisjes onder de achttien in het huwelijksbootje stapte.
De bovenstaande tabel laat zien dat door de jaren heen jongens maar voornamelijk meiden minder zijn gaan trouwen door de decennia heen. Waar er in de jaren ’60 nog 21850 meiden trouwden, waren er dat afgelopen decennium nog maar 143, blijkt uit cijfers van het CBS.
Tot 2015 was trouwen onder de 18 in Nederland alleen maar legaal wanneer er een zwangerschap was of er reeds een bevalling was geweest. Daarnaast was er een ontheffingsmogelijkheid van het ministerie van Justitie. Nu is die regelgeving aangepast. Reden daarvoor is om is om huwelijksdwang te voorkomen.Ook huwelijken uit het buitenland waarvan iemand nog minderjarig is, worden niet als geldig gezien in Nederland.
De 66-jarige Jannie van der Schuur-Hermans uit Den Oever trouwde op haar zestiende in 1972. “Ik was zwanger van onze oudste dochter, toen zijn we naar het gemeentehuis gegaan. Eigenlijk heb ik er niet bij nagedacht of ik überhaupt wel legaal mocht trouwen, ik ging gewoon. Het zal wel goed geweest zijn.” Vroeger was het vanzelfsprekend dat je ging trouwen naar aanleiding van een zwangerschap. Nadat Jannie achter haar zwangerschap kwam, wilde zij het liefst zo snel mogelijk trouwen: “dan kon ik nog een mooie jurk aan, anders had ik een dikke buik”, vertelt ze.
“In die tijd trouwden we allemaal wel jong”, legt Jannie uit, “maar zestien was wel heel jong hoor. De meeste mensen om mij heen waren achttien of negentien.” Toch zit het een beetje in de familie volgens Jannie. “Mijn moeder is ook heel jong getrouwd, mijn zus ook rond haar zeventiende.”
Op de vraag waarom meiden eerder trouwen dan jongens weet ze ook wel antwoord. “Meisjes waren in die tijd veel eerder volwassen dan jongens, veel jongens bleven toch wat langer puber. Mijn man was 22 toen we trouwden, die had zijn wilde haren al een beetje verloren tegen die tijd.”
Meisjes waren dus wat verantwoordelijker destijds. Maar met een kleindochter die nu zestien is, realiseert Jannie zich dat tijden zijn veranderd. “Als zij zwanger zou zijn en een kindje zou krijgen dan zou ik denken: wat moet dat? Ze zijn allemaal nog zo kind.” Het verschil wat er vroeger was tussen de volwassenheid van jongens en meisjes ziet Jannie dan ook niet meer terug deze tijd. “Ik vind dat de jeugd allemaal wat minder verantwoordelijk is geworden.”
Huwelijksdwang, wat één van de voornaamste reden is geweest om het kinderhuwelijk vaarwel te zeggen, heeft Jannie niet gekend. “Ik vond het heerlijk, mij leek een gezin sowieso heel fijn. Dat het wat vroeg is gebeurd, ach. Het ging in mijn beleving heel erg vanzelf.” Toch werd het huwelijk soms wel met was scheve ogen aangekeken. “Mensen dachten dat het geen stand ging houden, ik denk dat het er wel mee heeft te maken dat ik zo jong was. Maar het is allemaal goed gekomen.”
Toelichting grafiek:
Deze cijfers zijn afkomstig van het CBS Statline onder Huwden; leeftijd. Deze data is gefilterd en bewerkt via excel en uiteindelijk vormgegeven via Flourish (https://public.flourish.studio/visualisation/7741265/) en Adobe Illustrator
