De museumsector kan zich klaarmaken voor een zware tijd

De museumsector kan zich klaarmaken voor een zware tijd

De culturele sector is ongetwijfeld een van de sectoren die met de horeca het hardst is geraakt door de coronacrisis. Musea, optredens, uitgaan het lag allemaal stil. Waar museumbezoek in 2019 juist het hoogste ooit was, zag het er afgelopen 2 jaar wat minder uit. Hoe hebben tekenen de afgelopen coronajaren de museum business voor de komende jaren.

Data: CBS, Museumvereniging, Cultuurmonitor. Link:https://public.flourish.studio/visualisation/11730169/

Zoals je in de grafiek hierboven kan zien is het inkomen van de musea door het teruglopende aantal bezoekers drastisch omlaaggegaan. De coronacrisis en de maatregelen die daarvoor werden genomen waren daar de hoofdoorzaak van. Ondanks dat er miljoenen aan inkomsten werden misgelopen bleef de subsidie op en magere 8,8% stijging hangen.

Door het teruglopende aantal bezoekers was er ook geen ruimte voor vrijwilligers om hun werk te doen wat eveneens resulteerde in een afname van tentoonstelling die wel met 1,5 meter afstand georganiseerd konden worden.

De overheid heeft net zoals bij winkels de musea coronasteun kunnen geven, hierdoor konden bijna alle musea overeind blijven. Het probleem dat zich aan de hand van de coronamaatregelen heeft ontdaan is echter nog wat complexer.

De steun die is verleend is wel genoeg om 1,5 jaar lang musea op de been te houden maar zodra die afliep een paar maanden geleden stonden musea er weer zelf voor. En met een flinke hap uit het eigen inkomen, bezoekersaantallen die nog bij lange na niet op hetzelfde aantal zullen zijn komende jaren, stijgende gasprijzen, inflatie en een tekort aan vrijwilligers gaat het nog knap lastig worden voor musea komende jaren. Dit geheel zorgt ervoor dat er minder ruimte is voor tentoonstellingen wat op zich al aanstuurt op minder bezoekers, minder vrijwilligers etc. Vera Carasso, directeur van de museumvereniging noemt het een neerwaartse spiraal die het musea en ook vooral kleinere heel moeilijk gaan maken komende tijd.

Tijdelijke tentoonstellingen afgelopen jaren en prognose. Data: CBS, Museumvereniging, Cultuurmonitor. Link: https://public.flourish.studio/visualisation/11741646/

In het meest gunstige geval zou dit de uitkomst kunnen zijn voor het herstel van tentoonstellingen zegt Cas Aerts, lichtkunstenaar en lichttechnicus, dit ligt waarschijnlijk echter wat anders. Aerts ziet dat de neerwaartse spiraal al zijn intrede heeft gedaan en denkt dat de grafiek mits er wat veranderd niet zo gunstig zal lopen.

“Ik zie vooral bij kleinere en provinciale kunstmusea dat er minder belangstelling is voor kleinschalige kunst van onafhankelijke kunstenaren. Ook krijgen jongeren door al dit gebeuren steeds minder de kans om hun werk te exposeren of zichzelf te laten inspireren door andere kunstwerken. Als dit zo doorzet zal dit zich een steeds verdere mate van desinteresse ontstaan en zal veel talent verloren gaan wat uiteindelijk ook voor die musea en de Nederlandse kunstsector in het algemeen heel slecht zou uitpakken”.

Aerts ziet dat er echter wel nog steeds wel belangstelling is voor kunst: “De coronacrisis is voor veel kunstenaren en liefhebbers een wake up call geweest dat kunst en musea iets zijn om te beschermen. Ik denk ook dat dit ze wakker heeft geschud om nog creatiever om te gaan met hoe je tentoonstellingen neerzet en wat voor publiek je wil aantrekken”.

Ik heb voor mijn dataresearch gebruik gemaakt van verschillende databronnen zoals het CBS en Statline maar ook jaarverslagen van de cultuurmonitor en de Museumvereniging waren belangrijk om doorheen te spitten. Zo kreeg ik een overzichtelijk beeld van waar de musea sector precies mee dealt en niet alleen in cijfers.

Ik heb uiteindelijk alle data gecombineerd in een lijngrafiek waar mij het beste leek om de veranderingen op relatieve schaal weer te geven. Zo kon ik makkelijk het gat laten zien wat er tussen de inkomsten en subsidie zat voor musea.

Mijn prognose is gemaakt aan de hand van de bestaande data over tijdelijke tentoonstellingen en het gesprek met Cas Aerts die een prognose weergaf in zijn verhaal. Het is dus een mix van feiten en nog fictieve prognose.

Over de auteur

Tobias Druijf

Als beginnend journalist/filmmaker focus ik mezelf nog volledig op mijn specialiseringsproces, Ik haal mijn kracht vooral uit samenwerken en nieuwe mensen ontmoeten. Ik ben creatief, experimenteel met een oog voor sociaal-maatschappelijke onderwerpen. Mijn passie ligt films/documentaires maken en conceptontwerp. Ik hou ervan om verschillende thema’s zoals bijvoorbeeld kunst/cultuur en psychologie aan elkaar te verbinden om zo een volledig beeld mee te geven over een onderwerp of project.