Over een kleine maand is de aftrap van de 24^e editie van de Top2000, de jaarlijkse eindejaarslijst van NPO Radio 2. Wordt de nummer 1 Queen, Eagles of toch een verrassende nieuwkomer? Een vrouwelijke artiest wordt het hoogstwaarschijnlijk niet. Al jarenlang delven vrouwen het onderspit.

Stemmers kunnen in de stemweek voorafgaand aan het radioprogramma minimaal vijf en maximaal 35 nummers aandragen. Sinds de oprichting in 1999 is de Top 2000 een groot succes. In tegenstelling tot het succes van de zogenoemde ‘lijst der lijsten’ hebben vrouwelijke artiesten de afgelopen vijf jaar in de top 100 van de Top 2000 minder groot succes. Uit data van de afgelopen vijf jaar blijkt dat vrouwelijke soloartiesten, vrouwelijke bandleden en vrouwen die een samenwerking aangaan met een andere artiest vooralsnog in de grote minderheid zijn.

Zorgelijk
Zo bestaat de top 100 van de vorige editie in 2021 voor 85% uit mannelijke artiesten en voor slechts 15% uit vrouwelijke artiesten. Dit is nog een record. In de jaren 2017 tot en met 2020 lag het percentage zelfs onder de 15%. Het dieptepunt van deze jaren was 2018. Toen waren de vrouwelijke artiesten verantwoordelijk voor slechts 8% van alle nummers in de top 100. Volgens Malou Miedema, muziekjournalist bij 3voor12, is dat zonde. “In de afgelopen twintig jaar is een grote stap binnen de muziekwereld gezet doordat er steeds meer vrouwelijke artiesten opkomen. Dat je dit vervolgens niet terugziet in de Top2000 vind ik wel zorgelijk. Het zou mooi zijn voor jonge, vrouwelijke artiesten om die waardering te krijgen.”

Klik op de afbeelding om te vergroten. Via: Flourish.

Iconische status
Dat oude, mannelijke Britse en Amerikaanse rockbands en -artiesten de top 100 van de Top 2000 domineren is een feit. Queen, Eagles, Led Zeppelin en Red Hot Chili Peppers zijn al jarenlang populaire bands in de lijst. Miedema: “De Top2000 stemmers zijn vaak wat ouder en stemmen daarom met name op voor hun iconische klassieke rocknummers uit de jaren zeventig, tachtig en negentig. Nummers van vrouwelijke artiesten associëren deze stemmers veel minder snel met die iconische status.” Volgens Miedema is er nog een andere reden aan te wijzen waardoor vrouwelijke artiesten moeilijk hun intrede maken in de top 100. “Bij de Top2000 speelt er ook een soort feedback loop. Dat houdt in dat de stemmer kiest voor de nummers die al bovenaan staan. Bohemian Rhapsody staat bijvoorbeeld al jaren hoog in de lijst. Nieuwe en jonge stemmers zien dit nummer daarom automatisch als een iconisch nummer en geven het ook hun stem.”

Songfestivalinzending
De vrouwelijke artiesten die het opnemen tegen al die mannelijke artiesten variëren in leeftijd en genre. De hoogst genoteerde vrouwelijke artiest in 2021 was Miss Montreal op nummer twintig met haar vertolking van ‘Door de wind’ uit het programma Beste Zangers. Met haar cover van ‘Phantom of the Opera’ maakte Floor Jansen haar debuut in de Top 2000 op plek 75. Verder zijn Agnetha Fältskog, Anni-Frid Lyngstad (beiden ABBA), Amy Whinehouse, Claudia de Breij en Christine McVie (Fleetwood Mac) vrouwelijke artiesten die in de afgelopen vijf edities blijven terugkomen in de top 100. Welke vrouwelijke artiesten kunnen we dit jaar in de top 100 verwachten? “Ik denk dat de kans heel groot is dat de Songfestivalinzending van Nederland, De Diepte van S10, hoog komt te staan. Het zou verder heel tof zijn als Froukje erin komt, al acht ik die kans niet heel groot. Tot slot kan ik mij goed voorstellen dat Suzan en Freek dit jaar hoog komen te staan” aldus Miedema. Eerder werd er al eens een campagne gestart om meer vrouwen in de Top2000 te krijgen door massaal op vrouwelijke artiesten te gaan stemmen. Dit is “een oplossing” volgens Miedema, maar “uiteindelijk werkt het beste als er veel meer vrouwelijke artiesten op de radio gedraaid zullen worden.”