Dik zijn komt inderdaad niet altijd door te veel eten, iets wat heel veel mensen wel schijnen te denken. Een groter lichaam hebben kan ook te maken hebben met je omgeving, erfelijke factoren, hormoonschommelingen, medicijnen en/of genetische aandoeningen, zoals wordt beargumenteerd in dit artikel van UZ Leuven. Ook Liesbeth van Rossum ondersteunt dit. “Er zijn tal van factoren die, los van overmatig eten, van invloed kunnen zijn op het hebben van overgewicht. Er zijn inderdaad bepaalde medicijnen of genetische aandoeningen die tot overgewicht kunnen leiden, maar ook genen, stress, een tekort aan bruin vet en zelfs slaaptekort zijn van invloed op het hebben van overgewicht. Niet iedereen kan hier dus iets aan doen.”

Naast de factoren die Van Rossum al opnoemt, speelt ook stress een belangrijke rol bij aankomen of afvallen. “Er zijn verschillende vormen van stress, maar wat die met elkaar gemeen hebben is dat het lichaam in een overlevingsstand gezet wordt, waardoor de aanmaak van cortisol, het stresshormoon, ernstig verhoogd wordt in het lichaam.” Volgens de professor kan een lange periode van stress ervoor zorgen dat je lichaam extra vet gaat opslaan, waardoor je dus aankomt.

Daarnaast is er nog een belangrijk fenomeen dat kan bijdragen aan het ontwikkelen van overgewicht, en dat is: diëten. Ja, je leest het goed.

Wellicht heb je er al eens van gehoord, maar diëten kan tot het zogenaamde jojo-effect lijden. Je dieet, valt af, maar na het diëten kom je uiteindelijk weer aan en deze cirkel blijft zich herhalen. “Studies tonen aan dat een langere periode van een te lage calorie-inname, ervoor zorgt dat je honger- en verzadigingssysteem langdurig verstoort wordt. Of dit systeem ooit weer herstelt, is daarbij zelfs de vraag. Met een crashdieet gaat ook je verbranding omlaag, wat betekent dat je meer trek krijgt terwijl je je daarnaast minder eten kunt permitteren zonder aan te komen in gewicht.”

Volgens de professor falen zo’n 95% van de diëten. Streng diëten wordt volgens haar zelfs regelmatig gezien als bijdragende factor voor obesitas. “Op het moment dat een streng dieet niet wordt omgezet in een gedragsverandering naar een gezond(e) leefstijl en eetpatroon, kan het voor overgewicht zorgen omdat het hormoonsysteem en verbranding ontregeld zijn, waardoor iemand sneller geneigd is weer aan te komen.”

Dit wordt ondersteund door meerdere onderzoeken, zoals deze van UCLA Health onder leiding van professor Traci Mann, waaruit ook blijkt dat dat de meerderheid van de mensen die een dieet volgden, uiteindelijk zelfs op een hoger gewicht eindigden dan waar ze op begonnen.

Klik hier om terug te gaan naar de feiten en fabels.