“Wat je heel erg zag na Afghanistan is dat [veteranen met PTSS] aanpassingsproblemen hadden”, vertelt Niels Roelen. Hij is een voormalig majoor in het leger die in 2007 diende in Afghanistan. “Die aanpassingsproblemen is dat conflict tussen hoe de wereld er in Afghanistan eruit ziet en hoe die er in Nederland uit ziet. En dat is gewoon zo ontzettend anders en dat is zo wennen.”
Niels heeft die ontwenningsverschijnselen ook bij zichzelf opgemerkt. Zo fietste een jongentje bij de basisschool van zijn dochter meerdere keren gevaarlijk over de stoep, en daar zei Niels elke keer wat van. Na de derde keer waarschuwen trok Niels hem van zijn fiets af; “Omdat ik klaar was met het waarschuwen, want zo gaat dat in Afghanistan. Als je je in Afghanistan niet aan de regels houdt, dan ga je dood,” redeneert hij.
Voor Niels viel de PTSS uiteindelijk wel mee, maar er zijn zeker meer militairen die er last van hebben. “Ik geloof dat er zo’n 10.000 mensen zijn van de 110.000 veteranen die last hebben van hun missie, in meer of mindere maten,” zegt Niels.
De precieze cijfers van hoeveel veteranen PTSS hebben en hoe erg zijn niet bekend, maar er zijn wel steekproefstudies gedaan. Vorig jaar werd er in European Psychiatry een studie gepubliceerd waarin de PTSS-symptomen van een groep Nederlandse militairen en veteranen tien jaar lang werden bestudeerd. Aan het begin van de studie zag de verdeling van wel of niet PTSS-symptomen er zo uit:
https://public.flourish.studio/visualisation/7740822/
Inderdaad, bijna iedereen had (in verschillende maten) symptomen van PTSS. Echter bleef dit niet zo. Bij het laatste meetpunt van de studie, tien jaar na de eerste, zag de verdeling er zo uit:
https://public.flourish.studio/visualisation/7740895/
Een groot deel van de militairen hadden het omgedraaid en konden er goed mee omgaan. Zo’n 85 procent van de bestudeerde groep (822 mensen) was “resistent”, dat betekent dat ze weinig verschijnselen hadden en dat dat ook zo bleef. De resterende 15 procent zijn de mensen die nog altijd omgaan met hun symptomen, en voor die mensen zet Niels zich in.
“Ik woon hier vlakbij het Veteraneninstituut en ik heb het regelmatig over PTSS en dingen die wij daar aan kunnen doen,” vertelt Niels. Hij vindt dat iedereen met zo’n probleem de verantwoordelijkheid heeft om daar wat aan te doen. “Maar zoals ik als militair geleerd heb: je hoeft dat niet alleen te doen.”, voegt hij toe.
“Ik denk dat ik best wel instaat ben om mensen te laten zien dat het niet gaat om wat je niet kunt door je PTSS, maar wat je nog steeds wel kunt, waar je wel goed in bent, en ze daar op een pad te zetten wat ze verder helpt. Dat vind ik mooi om te doen.”
