Multimediaal Verhaal: Grote verschillen in prijs gehandicaptenparkeerkaart tussen gemeenten

Gerrie Lischer (67) zit in een rolstoel. Wanneer zij ergens heen gaat, bijvoorbeeld naar haar accordeon les, is het belangrijk dat zij dichtbij kan parkeren. Daarvoor heeft ze een Gehandicaptenparkeerkaart (GPK), zodat ze overal kan parkeren. In Beverwijk, waar Gerrie woont, kost het aanvragen van de GPK 61,25 euro. Daarentegen kost de kaart 471,25 euro in Heerlen. ‘In Beverwijk valt het nog mee, maar het is een slechte zaak dat er zulke grote verschillen zijn,’ vertelt Gerrie. Hoe kan het dat dat verschil zo groot is?

Ten eerste, wat is zo’n GPK precies? De gehandicaptenparkeerkaart is bedoeld voor mensen met een lichamelijke beperking, die niet verder dan 100 meter kunnen lopen met behulp van krukken of een ander hulpmiddel. Met zo’n kaart kunnen ze dicht bij de ingang van voorzieningen parkeren, zoals de supermarkt of het ziekenhuis. Niet iedereen met een GPK heeft per se een beperking in het lopen zelf, dat schrijft Angela Carper, GGD-arts op Twitter. ‘Als je ernstige problemen hebt met je conditie, kun je ook niet ver en lang lopen. Denk aan kanker en de behandelingen die je uitputten, ernstige hartproblemen of ernstige longproblemen. Of er spelen zeldzame ziektebeelden, waarbij je ook niet meteen wat opvalt aan het looppatroon, zoals spierziekten. Of aangeboren afwijkingen aan de heupen of voeten, wat je niet kunt zien als iemand kleding draagt.’

Met een GPK kunnen mensen met een handicap dicht bij de ingang van voorzieningen parkeren, zoals de supermarkt of het ziekenhuis. Beelden: Aimée Kniese

Hoewel Gerrie in haar eigen gemeente een redelijk laag bedrag van 61,25 euro moet betalen voor een gehandicaptenparkeerkaart zou die in Nunspeet, Ermelo of Zaltbommel gratis zijn. Maar wanneer Gerrie zou wonen in de Limburgse plaats Heerlen, zou ze een heel ander bedrag moeten afrekenen.

Prijzen GPK verschillen sterk per gemeente

Uit data verzameld door Media Perspectives en gefinancierd door het Stimuleringsfonds voor de Journalistiek, blijkt dat de gemeente waar je woont en waar je de GPK dus aanvraagt, van invloed is op de prijs die je moet betalen. De gemiddelde prijs van de GPK is 105,35 euro. Toch zijn er gemeenten waar de GPK soms wel meer dan 200 euro of zelfs 300 euro kost, met als uitschieter Heerlen, waar de GPK 471,25 euro kost.

In onderstaande diagram zijn de meest voorkomende prijsmarges van de GPK te zien:

Bron: Onderzoek Media Perspectives. Is het diagram niet te zien? Klik dan hier.

In onderstaande kaart is de gemiddelde prijs van de GPK per gemeente te vinden:

Bron: Onderzoek Media Perspectives. Is de kaart niet te zien? Klik dan hier.

Waar deze prijzen op gebaseerd zijn is onduidelijk. Als we kijken naar de cijfers lijkt het aantal inwoners in een gemeente of dat het een stad of een dorp is, niet uit te maken. Want in Eindhoven met 235.707 inwoners (233,00 euro) betaal je meer dan in Tilburg met 198.985 inwoners (105,00 euro) of Groningen met 233.218 inwoners (113,20 euro).

In onderstaande diagram zijn de prijzen voor alle gemeenten te vinden:

Bron: Onderzoek Media Perspectives. Is het diagram niet te zien? Klik dan hier.

Deze verschillen zijn ook te zien in kleinere gemeenten. Zo betaal je in Bergen (39,30 euro) en Heemskerk (58,10 euro) een relatief laag bedrag, terwijl de kosten bij vergelijkbare gemeenten, zoals Uitgeest (129,90 euro) of Castricum (186,70 euro), een stuk hoger liggen.

De vijf duurste gemeenten:

Gemeenten	Prijs GPK
Heerlen, Limburg	471,25 euro
Oegstgeest, Zuid-Holland	341,20 euro
Lelystad, Flevoland	320,00 euro
Loon op Zand, Noord-Brabant	312,90 euro
Rucphen, Noord-Brabant	301,65 euro

Door decentralisatie van de zorgtaken in 2015 mogen gemeenten hun eigen regels voor de kaart bepalen, dat vertelt Ruud Koerts, woordvoerder van de Vereniging van Nederlandse Gemeenten. ‘Bij een gedecentraliseerde bevoegdheid gaan de kosten nu eenmaal uiteenlopen. De ene gemeente heeft het immers anders georganiseerd dan de ander en niet altijd worden de kostenposten op dezelfde manier toegerekend.’

Onlangs heeft Lucille Werner van het CDA Kamervragen gesteld over het prijsverschil van de GPK tussen gemeenten. Beluister hieronder waarom ze een universele prijs voor de GPK zo belangrijk vindt:

De prijs voor de GPK is meestal opgebouwd uit twee delen; De kosten voor de aanvraag (ofwel de leges) en de kosten voor een medische keuring. Daarnaast wordt soms nog een prijs berekend voor de administratie- en/of afgiftekosten. Maar vaak is onduidelijk hoe de prijs is opgebouwd.

‘Voor zover dat in de gemeentelijke Legesverordening is opgenomen mag de gemeenten leges vragen. Er is geen limiet vastgesteld. Gemeenten mogen de hoogte van de leges zelf bepalen. Deze mag niet meer dan kostendekkend zijn,’ aldus de VNG.

Daarentegen is de GPK in Heerlen het duurst met een bedrag van ruim 471 euro. Volgens gemeente Heerlen is deze prijs bepaald zodat alleen mensen die de kaart echt nodig hebben, deze aanvragen. ‘Nu de prijzen hoger zijn, wordt er beter over nagedacht,’ weet Sanne Theunissen, medewerker WMO in Heerlen. ‘Het maakt mensen kritischer, ze denken “Heb ik hem echt wel nodig?”.’

Daarnaast is er nog de variatie in regelgeving en in de kosten van de medische keuring. Mensen die de kaart voor het eerst aanvragen moeten de keuring volgens de wet altijd ondergaan. Bij een aantal gemeenten is deze prijs al meegenomen in de leges of wordt dit door de gemeente vergoed. Maar er zijn ook gemeenten waar je nog extra moet betalen voor de keuring. De prijs voor een medische keuring is gemiddeld 95,90 euro, maar in sommige gemeenten kost de keuring meer dan 200 euro.

Grote verschillen dus. Volgens Gerrie hoeft de GPK echter niet helemaal gratis te zijn. ’Als je het geld hebt voor een auto, zou je ook wat moeten kunnen betalen voor een gehandicaptenparkeerkaart. 50 euro per vijf jaar zou ik een acceptabel bedrag vinden. Er moeten gewoon gelijke regels komen voor heel Nederland.’