Audiodescriptie headerbeeld: Annemiek zit op een boomstam in het bos. Links van haar zit haar geleidehond Yoko, een Oudduitse herder. Annemiek is een witte vrouw met bruin haar, en ze kijkt opzij naar haar hond. Ze draagt een oranje jurk met een bruine legging. Foto: Annemiek van Munster

Klik hieronder voor de audiodescriptie:

De Van Dale beschrijft een handicap als een belemmering. ‘Iemand wordt belemmerd in bepaalde dingen die hij of zij zou willen doen, maar vanwege een handicap niet (of beperkt) kan doen,’ schrijft het woordenboek. Maar die belemmering hoeft geen hindernis te zijn. Denk maar eens aan Lucille Werner, die een lichte fysieke handicap heeft, en onlangs gekozen werd bij de Tweede Kamer verkiezingen. Veel mensen met een beperking zijn geen kasplantjes, maar staan midden in het leven. We spreken drie personen die ondanks een handicap een vol leven leiden, carrières hebben, en zich tegelijkertijd inzetten voor lotgenoten. Dit keer: Annemiek van Munster.

Annemiek van Munster (45) is slechtziend. Ondanks haar slechtziendheid maakt ze YouTube-video’s en schrijft ze boeken. Ik spreek haar over de telefoon over haar slechtziendheid, werk, geleidehond en meer.

Kun je iets over jezelf vertellen? 

‘Ik ben redacteur en schrijf veel. Ik ben nu bezig met mijn derde boek, “Geleidehond Yoko”, die in september uitkomt. Daarvoor heb ik al twee andere boeken geschreven, ook over mijn slechtziendheid. Daarnaast word ik veel gevraagd voor workshops en presentaties als motivational speaker. Ik heb Communicatiewetenschap gestudeerd, met een voorkeur naar de schrijvende journalistiek.’ 

Je bent slechtziend. Wat betekent dat voor jou? 

‘Ik ben vanaf mijn geboorte al slechtziend. Voor mij betekent dat dat ik in mijn rechteroog blind ben, en met links zie ik 16% qua scherpte. Ik heb ook een beperkt gezichtsveld. Ik kijk eigenlijk door een brede koker. Het gevolg daarvan is dat ik het overzicht mis en ik heel erg om me heen moet kijken om alles te zien.

Daarnaast ben ik heel gevoelig voor licht. Ik heb altijd een zonnebril op, maar het is net alsof ik altijd tegen de zon inkijk. Verder is wat ik zie erg verstrooid. Ik zou het omschrijven alsof je door gehamerd glas van een douchewand heen kijkt, zo zie ik alles. Ik zie ook geen diepte dus afstapjes zijn lastig in te schatten. Van dichterbij kan ik iets beter zien dan veraf. Dat betekent dat ik grote letters nog wel kan lezen. Maar als er iemand aan komt lopen van veraf, zou ik wel zien dat er iemand aankomt, maar kan ik diegene niet herkennen. Kleur kan ik gelukkig wel zien als er genoeg contrast is.’

Audiodescriptie: Op deze foto is Annemiek’s zicht te zien, vergeleken met 100% zicht. Foto: +23 door Annemiek van Munster

Klik hieronder voor de audiodescriptie:

Je benoemde net al je geleidehond Yoko. Waar kan ze jou bij helpen?

‘Yoko helpt mij op straat. Ik heb haar vast in een soort tuig en ik geef haar commando’s over waar ik naartoe wil. Zij loopt met mij om paaltjes en andere obstakels heen of ze zoekt het zebrapad op. Ook kan ze de deur van de bus voor mij vinden of de ingang van een winkel. Ze zorgt ervoor dat ik veilig over straat kan.’

Audiodescriptie: Annemiek staat met haar geleidehond Yoko voor een donkerblauwe schuur. Ze kijkt de camera in en draagt een bruine leren jas, een blauwe blouse, een blauwe spijkerbroek en bruine laarzen. Annemiek is een witte vrouw met bruin haar. Foto: Annemiek van Munster

Klik hieronder voor de audiodescriptie:

Heb je naast een geleidehond nog meer hulpmiddelen?

‘Als Yoko een dagje vrij heeft, loop ik met een taststok. Verder heb ik een bril voor dichtbij en een kijkertje om letters mee te vergroten. Ik doe aan aangepast sporten, voornamelijk skieën en snowboarden, en daarvoor heb ik een hesje waarop “blind” staat. Degene waarmee ik sport, heeft dan een hesje met daarop “guide.” Zo zien mensen dat wij bij elkaar horen en dat ik een handicap heb. Ik heb ook een apparaatje dat ik op mijn bril kan zetten, wat dan teksten voorleest.’

Je vertelde net dat je bezig bent met je derde boek. Kun je iets vertellen over je boeken?

‘Mijn eerste boek heet +23. De titel is een verwijzing naar de sterkte van mijn contactlens. Met die contactlens zie ik 16%, maar als ik deze uit heb zie ik nog maar 2%. +23 gaat over de periode dat ik in een revalidatiecentrum voor blinden en slechtzienden zat. Het is een autobiografisch verhaal over alles wat ik daar geleerd heb en hoe ik psychisch heb leren omgaan met mijn slechtziendheid. Daar heb ik ook praktische zaken geleerd, zoals computervaardigheden, het huishouden doen en aangepast sporten. Het tweede boek, Expeditie Ribbelroute, gaat over alles wat er na dit revalidatieproces is gebeurd, en hoe ik mijn slechtziendheid in het dagelijks leven ervaar. Nu heb ik een boek geschreven vanuit het standpunt van mijn geleidehond Yoko. Yoko is een hele lieve, blije hond en ik maak altijd zulke leuke dingen met haar mee. Ik ben een Facebook-pagina begonnen over haar en dat werd zo populair, en mensen waren zo enthousiast, dat ik besloten heb een boek over Yoko te schrijven. Het boek is informatief, maar zeker ook grappig. Het blijft gewoon een hond, en die heeft ook weleens diarree, wat ik dan moet opruimen, maar natuurlijk niet kan zien.’

Audiodescriptie: De twee boeken die Annemiek heeft geschreven. Links is het boek +23 te zien. Op de cover van dit boek is Annemiek te zien. Ze kijkt naar links en is omringd door roze bloemen. De achtergrond is wit. Rechts is het boek Expeditie Ribbelroute te zien. Op de cover is Annemiek aan de rechterkant te zien met haar Oudduitse herder Yoko aan de linkerkant. De achtergrond is grijs. Annemiek draagt een gestreepte blouse en een zilver horloge.

Klik hieronder voor de audiodescriptie:

Je zet je in voor andere slechtzienden, met Radio509 bijvoorbeeld. Zou je daar iets over kunnen vertellen?

‘Radio509 is een radiostation door en voor blinden, alhoewel iedereen er eigenlijk naar kan luisteren want ze draaien gewoon hele goede muziek. De radio wordt voornamelijk gemaakt door mensen met een visuele beperking. Ik zit daar regelmatig aan tafel om wat licht te laten schijnen over onderwerpen die met visuele beperkingen te maken hebben. Bijvoorbeeld met Prinsjesdag, wat de nieuwe regels dan betekenen voor blinden en slechtzienden. Of we hebben het over nieuwe films met audiodescriptie. Dat houdt in dat een stem vertelt wat er te zien is in de film. Dat is heel handig voor blinden en slechtzienden. Verder maak ik reportages op locatie voor Radio509.’

Voor Annemiek is audiodescriptie bij films en televisie van groot belang. In onderstaand fragment vertelt ze waarom dat zo cruciaal is voor blinden en slechtzienden:

Transcript audiofragment: ‘Ik vind dat er veel meer audiodescriptie moet komen op televisie en zeker voor de publieke omroep vind ik dat het bijna een verplichting moet worden. Die staan gewoon voor toegankelijkheid. De publieke omroep is voor iedereen, dus ook voor mensen met een handicap dus moet je dat ook laagdrempelig maken. Ook actualiteitenprogramma’s en grote belangrijke programma’s zoals Wie is de Mol?, dat is dan wel amusement maar het is ook een heel groot deel van een sociaal leven. Mensen praten over Wie is de Mol?, je doet mee met poules. Het is niet alleen dat je nieuwswaarde van audiodescriptie moet voorzien, maar ook amusement, waardoor je kan meepraten met wat er is gebeurd.’

Je hebt een eigen website en maakt vlogs voor YouTube. Ben je daarvoor ook veel bezig met toegankelijkheid?

‘Daar ben ik zeker mee bezig. De vlogs voorzie ik bijvoorbeeld van ondertiteling. Ik probeer erop te letten dat ik in mijn vlogs vooral veel praat. Ik beschrijf heel veel van wat ik doe, in plaats van het te laten zien op camera. Ik moet wel zeggen dat ik met mijn boeken en vlogs wel graag óók de “ziende” wereld wil bereiken. Ik wil laten zien wat mensen met slechtziendheid nog wel kunnen, hoe zij hun leven leiden en waar ze tegenaan lopen.’

Liever luisteren dan lezen? Dat kan hieronder.

Dit interview is ook beschikbaar in braille.

Klik hier voor het portret van Robert van der Vijver.

Klik hier voor het portret van Claudia Koehoorn.

Audiodescriptie headerbeeld: Annemiek zit op een boomstam in het bos. Links van haar zit haar geleidehond Yoko, een Oudduitse herder. Annemiek is een witte vrouw met bruin haar, en ze kijkt opzij naar haar hond. Ze draagt een oranje jurk met een bruine legging. Foto: Annemiek van Munster

Klik hieronder voor de audiodescriptie:

Volgens De Van Dale is een handicap¹ een belemmering². ‘Iemand wordt belemmerd in bepaalde dingen die hij of zij zou willen doen, maar vanwege een handicap niet (of beperkt) kan doen,’ schrijft het woordenboek. Maar die belemmering hoeft geen hindernis te zijn. Denk maar eens aan Lucille Werner³, die een lichte fysieke⁴ handicap heeft, en onlangs gekozen werd bij de Tweede Kamer⁵ verkiezingen. Veel mensen met een beperking⁶ zijn geen kasplantjes, maar staan midden in het leven. We spreken drie personen die ondanks een handicap een vol leven leiden, carrières⁷ hebben, en zich tegelijkertijd inzetten voor lotgenoten⁸. Dit keer: Annemiek van Munster.

Annemiek van Munster (45) is slechtziend¹. Ondanks dit maakt ze YouTube-video’s en schrijft ze boeken. Ik spreek haar over de telefoon over haar slechtziendheid, werk, geleidehond en meer.

Kun je iets over jezelf vertellen?

‘Ik ben redacteur² en schrijf veel. Ik ben nu bezig met mijn derde boek. Deze heet “Geleidehond Yoko”. Het boek komt uit in september. Daarvoor heb ik al twee andere boeken geschreven. Die boeken gingen ook over mijn slechtziendheid. Daarnaast word ik veel gevraagd voor workshops en presentaties als motivational speaker (motiverende spreker)³. Ik heb Communicatiewetenschap⁴ gestudeerd, met een voorkeur naar de schrijvende journalistiek.’

Je bent slechtziend. Wat betekent dat voor jou?

‘Ik ben vanaf mijn geboorte al slechtziend. Voor mij betekent dat dat ik in mijn rechteroog blind ben. Met links zie ik 16% qua scherpte. Ik heb ook een beperkt gezichtsveld⁵. Ik kijk eigenlijk door een brede koker. Het gevolg daarvan is dat ik het overzicht mis. Ik moet heel erg om me heen kijken om alles te zien.

Daarnaast ben ik heel gevoelig voor licht. Ik heb altijd een zonnebril op. Het is net alsof ik altijd tegen de zon inkijk. Verder is wat ik zie erg verstrooid. Ik zou het omschrijven alsof je door gehamerd glas van een douchewand heen kijkt. Zo zie ik alles. Ik zie ook geen diepte. Daarom zijn afstapjes lastig in te schatten. Van dichterbij kan ik iets beter zien dan veraf. Dat betekent dat ik grote letters nog wel kan lezen. Als er iemand aan komt lopen van veraf, zie ik wel dat er iemand aankomt. Maar ik kan diegene niet herkennen. Kleur kan ik gelukkig wel zien als er genoeg contrast⁶ is.’

Audiodescriptie: Op deze foto is Annemiek’s zicht te zien, vergeleken met 100% zicht. Foto: +23 door Annemiek van Munster

Klik hieronder voor de audiodescriptie:

Je benoemde net al je geleidehond⁷ Yoko. Waar kan ze jou bij helpen?

‘Yoko helpt mij op straat. Ik heb haar vast in een soort tuig en ik geef haar commando’s⁸ over waar ik naartoe wil. Zij loopt met mij om paaltjes en andere obstakels heen. Ze kan ook het zebrapad opzoeken. Ook kan ze de deur van de bus voor mij vinden of de ingang van een winkel. Ze zorgt ervoor dat ik veilig over straat kan.’

Audiodescriptie: Annemiek staat met haar geleidehond Yoko voor een donkerblauwe schuur. Ze kijkt de camera in en draagt een bruine leren jas, een blauwe blouse, een blauwe spijkerbroek en bruine laarzen. Annemiek is een witte vrouw met bruin haar. Foto: Annemiek van Munster

Klik hieronder voor de audiodescriptie:

Heb je naast een geleidehond nog meer hulpmiddelen?

‘Als Yoko een dagje vrij heeft, loop ik met een taststok⁹. Verder heb ik een bril voor dichtbij. En ik heb een kijkertje om letters mee te vergroten. Ik doe aan aangepast sporten, voornamelijk skieën en snowboarden. Daarvoor heb ik een hesje waarop “blind” staat. Degene waarmee ik sport, heeft ook een hesje aan. Daarop staat “guide” (gids). Zo zien mensen dat wij bij elkaar horen en dat ik een handicap heb. Ik heb ook een apparaatje dat ik op mijn bril kan zetten. Dat leest teksten voor.’

Je vertelde net dat je bezig bent met je derde boek. Kun je iets vertellen over je boeken?

‘Mijn eerste boek heet +23. De titel is een verwijzing naar de sterkte van mijn contactlens. Met die contactlens zie ik 16%, maar als ik deze uit heb zie ik nog maar 2%. +23 gaat over de periode dat ik in een revalidatiecentrum¹⁰ voor blinden en slechtzienden zat. Het is een autobiografisch¹¹ verhaal over alles wat ik daar geleerd heb. Het gaat over hoe ik psychisch¹² heb leren omgaan met mijn slechtziendheid. Daar heb ik ook praktische zaken geleerd, zoals computervaardigheden, het huishouden doen en aangepast sporten. Het tweede boek, Expeditie Ribbelroute, gaat over alles wat er na dit revalidatieproces¹³ is gebeurd. Het boek gaat ook over hoe ik mijn slechtziendheid in het dagelijks leven ervaar. Nu heb ik een boek geschreven vanuit het standpunt van mijn geleidehond Yoko. Yoko is een hele lieve, blije hond. Ik maak altijd zulke leuke dingen met haar mee. Ik ben een Facebook-pagina begonnen over haar. Dat werd zo populair, en mensen waren zo enthousiast, dat ik besloten heb een boek over Yoko te schrijven. Het boek is informatief¹⁴, maar zeker ook grappig. Het blijft gewoon een hond, en die heeft ook weleens diarree. Dat moet ik dan opruimen. Maar dat kan ik natuurlijk niet zien.’

Audiodescriptie: De twee boeken die Annemiek heeft geschreven. Links is het boek +23 te zien. Op de cover van dit boek is Annemiek te zien. Ze kijkt naar links en is omringd door roze bloemen. De achtergrond is wit. Rechts is het boek Expeditie Ribbelroute te zien. Op de cover is Annemiek aan de rechterkant te zien met haar Oudduitse herder Yoko aan de linkerkant. De achtergrond is grijs. Annemiek draagt een gestreepte blouse en een zilver horloge.

Klik hieronder voor de audiodescriptie:

Je zet je in voor andere slechtzienden, met Radio509 bijvoorbeeld. Zou je daar iets over kunnen vertellen?

‘Radio509 is een radiostation door en voor blinden. Maar eigenlijk kan iedereen er naar luisteren. Ze draaien hele goede muziek. De radio wordt voornamelijk gemaakt door mensen met een visuele beperking¹⁵. Ik zit daar regelmatig aan tafel om wat te vertellen over onderwerpen die met visuele beperkingen te maken hebben. Bijvoorbeeld met Prinsjesdag¹⁶. Dan we hebben we het over wat de nieuwe regels dan betekenen voor blinden en slechtzienden. Of we hebben het over nieuwe films met audiodescriptie¹⁷. Dat houdt in dat een stem vertelt wat er te zien is in de film. Dat is heel handig voor blinden en slechtzienden. Verder maak ik reportages op locatie voor Radio509.’

Voor Annemiek is audiodescriptie bij films en televisie van groot belang. In onderstaand fragment vertelt ze waarom dat zo belangrijk is voor blinden en slechtzienden:

Transcript audiofragment:

‘Ik vind dat er veel meer audiodescriptie moet komen op televisie en zeker voor de publieke omroep vind ik dat het bijna een verplichting moet worden. Die staan gewoon voor toegankelijkheid. De publieke omroep is voor iedereen, dus ook voor mensen met een handicap dus moet je dat ook laagdrempelig maken. Ook actualiteitenprogramma’s en grote belangrijke programma’s zoals Wie is de Mol?, dat is dan wel amusement maar het is ook een heel groot deel van een sociaal leven. Mensen praten over Wie is de Mol?, je doet mee met poules. Het is niet alleen dat je nieuwswaarde van audiodescriptie moet voorzien, maar ook amusement, waardoor je kan meepraten met wat er is gebeurd.’

Je hebt een eigen website en maakt vlogs¹⁸ voor YouTube. Ben je daarvoor ook veel bezig met toegankelijkheid¹⁹?

‘Daar ben ik zeker mee bezig. De vlogs voorzie ik bijvoorbeeld van ondertiteling. Ik probeer erop te letten dat ik in mijn vlogs vooral veel praat. Ik beschrijf heel veel van wat ik doe. Ik probeer niet alles te laten zien op camera. Ik moet wel zeggen dat ik met mijn boeken en vlogs wel graag óók de “ziende” wereld wil bereiken. Ik wil laten zien wat mensen met slechtziendheid nog wel kunnen. En hoe zij hun leven leiden en waar ze tegenaan lopen.’

Liever luisteren dan lezen? Dat kan hieronder:

Woordenlijst intro:

1. Handicap = Een handicap is een aangeboren dan wel door ziekte of ongeval opgelopen beperking van lichamelijke, verstandelijke, psychische en/of sociale aard.
2. Belemmering = Iets dat je last bezorgt.
3. Lucille Werner = Een Nederlandse televisiepresentratrice en sinds 31 maart 2021 Tweede Kamerlid voor het CDA. Door zuurstofgebrek bij de geboorte heeft ze hersenbeschadiging waardoor ze moeilijk loopt.
4. Fysiek = Lichamelijk.
5. Tweede Kamer = De Tweede Kamer vormt samen met de Eerste Kamer de Nederlandse Staten-Generaal, de landelijke volksvertegenwoordiging voor Nederland.
6. Beperking = Iets in je lichaam waardoor je niet zonder medische hulp kunt leven.
7. Carrière = Het werk dat je in je leven hebt gedaan.
8. Lotgenoot = Iemand in dezelfde (vervelende) omstandigheden. 

Woordenlijst interview:

1. Slechtziend = Als je niet goed ziet.
2. Redacteur = Een journalist die meestal in een of meer bepaalde onderwerpen is gespecialiseerd.
3. Motiverende spreker = Iemand die toespraken houdt met de bedoeling mensen in het publiek te inspireren of enthousiast te maken.
4. Communicatiewetenschap = Een studierichting waarin de menselijke communicatie bestudeerd wordt, in al haar vormen en contexten.
5. Gezichtsveld = Wat je kunt zien zonder je te verplaatsen.
6. Contrast = Het verschil tussen tegenstellingen.
7. Geleidehond = Een hond die er speciaal op afgericht is om mensen met een handicap binnen en buiten het huis te helpen.
8. Commando = Opdracht die je direct moet gehoorzamen.
9. Taststok = Een hulpmiddel (stok) voor blinden en slechtzienden waarmee ze hindernissen kunnen ontdekken.
10. Revalidatiecentrum = Een diagnose- en behandelingscentrum voor personen met een handicap.
11. Autobiografisch = Wanneer de gebeurtenissen waargebeurd zijn en over de schrijver zelf gaan.
12. Psychisch = Als het met je geest te maken heeft.
13. Revalidatieproces = Herstel na een ongeval, ziekte of medische ingreep zoals een operatie.
14. Informatief = Als iets veel informatie geeft.
15. Visuele beperking = Slechtziend.
16. Prinsjesdag = De derde dinsdag van september, wanneer de Koning de Troonrede voorleest.
17. Audiodescriptie = Een ingesproken beschrijving voor blinden en slechtzienden van wat er te zien is in een film.
18. Vlog = Een internetdagboek in de vorm van een video.
19. Toegankelijkheid = Hoe gemakkelijk iets bereikbaar of beschikbaar is.

Dit interview is ook beschikbaar in braille.

Klik hier voor het portret van Robert van der Vijver.

Klik hier voor het portret van Claudia Koehoorn.

Audiodescriptie headerbeeld: Annemiek zit op een boomstam in het bos. Links van haar zit haar geleidehond Yoko, een Oudduitse herder. Annemiek is een witte vrouw met bruin haar, en ze kijkt opzij naar haar hond. Ze draagt een oranje jurk met een bruine legging. Foto: Annemiek van Munster

Klik hieronder voor de audiodescriptie:

De Van Dale beschrijft een handicap als een belemmering. ‘Iemand wordt belemmerd in bepaalde dingen die hij of zij zou willen doen, maar vanwege een handicap niet (of beperkt) kan doen,’ schrijft het woordenboek. Maar die belemmering hoeft geen hindernis te zijn. Denk maar eens aan Lucille Werner, die een lichte fysieke handicap heeft, en onlangs gekozen werd bij de Tweede Kamer verkiezingen. Veel mensen met een beperking zijn geen kasplantjes, maar staan midden in het leven. We spreken drie personen die ondanks een handicap een vol leven leiden, carrières hebben, en zich tegelijkertijd inzetten voor lotgenoten. Dit keer: Annemiek van Munster.

Annemiek van Munster (45) is slechtziend. Ondanks haar slechtziendheid maakt ze YouTube-video’s en schrijft ze boeken. Ik spreek haar over de telefoon over haar slechtziendheid, werk, geleidehond en meer.

Kun je iets over jezelf vertellen? 

‘Ik ben redacteur en schrijf veel. Ik ben nu bezig met mijn derde boek, “Geleidehond Yoko”, die in september uitkomt. Daarvoor heb ik al twee andere boeken geschreven, ook over mijn slechtziendheid. Daarnaast word ik veel gevraagd voor workshops en presentaties als motivational speaker. Ik heb Communicatiewetenschap gestudeerd, met een voorkeur naar de schrijvende journalistiek.’ 

Je bent slechtziend. Wat betekent dat voor jou? 

‘Ik ben vanaf mijn geboorte al slechtziend. Voor mij betekent dat dat ik in mijn rechteroog blind ben, en met links zie ik 16% qua scherpte. Ik heb ook een beperkt gezichtsveld. Ik kijk eigenlijk door een brede koker. Het gevolg daarvan is dat ik het overzicht mis en ik heel erg om me heen moet kijken om alles te zien.

Daarnaast ben ik heel gevoelig voor licht. Ik heb altijd een zonnebril op, maar het is net alsof ik altijd tegen de zon inkijk. Verder is wat ik zie erg verstrooid. Ik zou het omschrijven alsof je door gehamerd glas van een douchewand heen kijkt, zo zie ik alles. Ik zie ook geen diepte dus afstapjes zijn lastig in te schatten. Van dichterbij kan ik iets beter zien dan veraf. Dat betekent dat ik grote letters nog wel kan lezen. Maar als er iemand aan komt lopen van veraf, zou ik wel zien dat er iemand aankomt, maar kan ik diegene niet herkennen. Kleur kan ik gelukkig wel zien als er genoeg contrast is.’

Audiodescriptie: Op deze foto is Annemiek’s zicht te zien, vergeleken met 100% zicht. Foto: +23 door Annemiek van Munster

Klik hieronder voor de audiodescriptie:

Je benoemde net al je geleidehond Yoko. Waar kan ze jou bij helpen?

‘Yoko helpt mij op straat. Ik heb haar vast in een soort tuig en ik geef haar commando’s over waar ik naartoe wil. Zij loopt met mij om paaltjes en andere obstakels heen of ze zoekt het zebrapad op. Ook kan ze de deur van de bus voor mij vinden of de ingang van een winkel. Ze zorgt ervoor dat ik veilig over straat kan.’

Audiodescriptie: Annemiek staat met haar geleidehond Yoko voor een donkerblauwe schuur. Ze kijkt de camera in en draagt een bruine leren jas, een blauwe blouse, een blauwe spijkerbroek en bruine laarzen. Annemiek is een witte vrouw met bruin haar. Foto: Annemiek van Munster

Klik hieronder voor de audiodescriptie:

Heb je naast een geleidehond nog meer hulpmiddelen?

‘Als Yoko een dagje vrij heeft, loop ik met een taststok. Verder heb ik een bril voor dichtbij en een kijkertje om letters mee te vergroten. Ik doe aan aangepast sporten, voornamelijk skieën en snowboarden, en daarvoor heb ik een hesje waarop “blind” staat. Degene waarmee ik sport, heeft dan een hesje met daarop “guide.” Zo zien mensen dat wij bij elkaar horen en dat ik een handicap heb. Ik heb ook een apparaatje dat ik op mijn bril kan zetten, wat dan teksten voorleest.’

Je vertelde net dat je bezig bent met je derde boek. Kun je iets vertellen over je boeken?

‘Mijn eerste boek heet +23. De titel is een verwijzing naar de sterkte van mijn contactlens. Met die contactlens zie ik 16%, maar als ik deze uit heb zie ik nog maar 2%. +23 gaat over de periode dat ik in een revalidatiecentrum voor blinden en slechtzienden zat. Het is een autobiografisch verhaal over alles wat ik daar geleerd heb en hoe ik psychisch heb leren omgaan met mijn slechtziendheid. Daar heb ik ook praktische zaken geleerd, zoals computervaardigheden, het huishouden doen en aangepast sporten. Het tweede boek, Expeditie Ribbelroute, gaat over alles wat er na dit revalidatieproces is gebeurd, en hoe ik mijn slechtziendheid in het dagelijks leven ervaar. Nu heb ik een boek geschreven vanuit het standpunt van mijn geleidehond Yoko. Yoko is een hele lieve, blije hond en ik maak altijd zulke leuke dingen met haar mee. Ik ben een Facebook-pagina begonnen over haar en dat werd zo populair, en mensen waren zo enthousiast, dat ik besloten heb een boek over Yoko te schrijven. Het boek is informatief, maar zeker ook grappig. Het blijft gewoon een hond, en die heeft ook weleens diarree, wat ik dan moet opruimen, maar natuurlijk niet kan zien.’

Audiodescriptie: De twee boeken die Annemiek heeft geschreven. Links is het boek +23 te zien. Op de cover van dit boek is Annemiek te zien. Ze kijkt naar links en is omringd door roze bloemen. De achtergrond is wit. Rechts is het boek Expeditie Ribbelroute te zien. Op de cover is Annemiek aan de rechterkant te zien met haar Oudduitse herder Yoko aan de linkerkant. De achtergrond is grijs. Annemiek draagt een gestreepte blouse en een zilver horloge.

Klik hieronder voor de audiodescriptie:

Je zet je in voor andere slechtzienden, met Radio509 bijvoorbeeld. Zou je daar iets over kunnen vertellen?

‘Radio509 is een radiostation door en voor blinden, alhoewel iedereen er eigenlijk naar kan luisteren want ze draaien gewoon hele goede muziek. De radio wordt voornamelijk gemaakt door mensen met een visuele beperking. Ik zit daar regelmatig aan tafel om wat licht te laten schijnen over onderwerpen die met visuele beperkingen te maken hebben. Bijvoorbeeld met Prinsjesdag, wat de nieuwe regels dan betekenen voor blinden en slechtzienden. Of we hebben het over nieuwe films met audiodescriptie. Dat houdt in dat een stem vertelt wat er te zien is in de film. Dat is heel handig voor blinden en slechtzienden. Verder maak ik reportages op locatie voor Radio509.’

Voor Annemiek is audiodescriptie bij films en televisie van groot belang. In onderstaand fragment vertelt ze waarom dat zo cruciaal is voor blinden en slechtzienden:

Transcript audiofragment: ‘Ik vind dat er veel meer audiodescriptie moet komen op televisie en zeker voor de publieke omroep vind ik dat het bijna een verplichting moet worden. Die staan gewoon voor toegankelijkheid. De publieke omroep is voor iedereen, dus ook voor mensen met een handicap dus moet je dat ook laagdrempelig maken. Ook actualiteitenprogramma’s en grote belangrijke programma’s zoals Wie is de Mol?, dat is dan wel amusement maar het is ook een heel groot deel van een sociaal leven. Mensen praten over Wie is de Mol?, je doet mee met poules. Het is niet alleen dat je nieuwswaarde van audiodescriptie moet voorzien, maar ook amusement, waardoor je kan meepraten met wat er is gebeurd.’

Je hebt een eigen website en maakt vlogs voor YouTube. Ben je daarvoor ook veel bezig met toegankelijkheid?

‘Daar ben ik zeker mee bezig. De vlogs voorzie ik bijvoorbeeld van ondertiteling. Ik probeer erop te letten dat ik in mijn vlogs vooral veel praat. Ik beschrijf heel veel van wat ik doe, in plaats van het te laten zien op camera. Ik moet wel zeggen dat ik met mijn boeken en vlogs wel graag óók de “ziende” wereld wil bereiken. Ik wil laten zien wat mensen met slechtziendheid nog wel kunnen, hoe zij hun leven leiden en waar ze tegenaan lopen.’

Liever luisteren dan lezen? Dat kan hieronder.

Dit interview is ook beschikbaar in braille.

Klik hier voor het portret van Robert van der Vijver.

Klik hier voor het portret van Claudia Koehoorn.

Audiodescriptie: Claudia is te zien in een tuin, in haar rolstoel. Ze kijkt lachend de camera in. Claudia is een vrouw met bruin haar. Ze draagt een blauw-paarse jurk, een zwarte blazer en lichtblauwe pumps. Foto: StudioByMarije

De Van Dale beschrijft een handicap als een belemmering. ‘Iemand wordt belemmerd in bepaalde dingen die hij of zij zou willen doen, maar vanwege een handicap niet (of beperkt) kan doen,’ schrijft het woordenboek. Maar die belemmering hoeft geen hindernis te zijn. Denk maar eens aan Lucille Werner, die een lichte fysieke handicap heeft, en onlangs gekozen werd bij de Tweede Kamer verkiezingen. Veel mensen met een beperking zijn geen kasplantjes, maar staan midden in het leven. We spreken drie personen die ondanks een handicap een vol leven leiden, carrières hebben, en zich tegelijkertijd inzetten voor lotgenoten. Dit keer: Claudia Koehoorn. 

Door een immuunziekte zit Claudia Koehoorn (52) in een rolstoel. Dat houdt haar echter niet tegen om in haar werk als transformatiecoach mannen en vrouwen te helpen. Ik spreek haar via Zoom, omdat ze vanwege het coronavirus zo min mogelijk mensen probeert te zien.

Je bent expert in het mannen- en vrouwenbrein. Wat houdt dat precies in? 

‘Ik ben ooit begonnen als verpleegkundige. Later heb ik Communicatie en Psychologie gestudeerd. Ik merkte in mijn werk als psycholoog dat mannen en vrouwen totaal anders omgaan met emoties. Vrouwen ervaren emoties sowieso anders, we betrekken ze bijvoorbeeld vaker op onszelf dan mannen. Mannen kunnen ook een stuk gemakkelijker hun emoties in een “laatje stoppen” en vervolgens dat laatje dichtlaten. Bij vrouwen zit er een soort springveer op dat laatje. Als we al niet lekker in ons vel zitten of last hebben van hormonen of stress, gaan die laatjes weer open. Dat betekent dan dat vrouwen die emoties weer net zo heftig gaan ervaren. Daar wilde ik mensen bij helpen en daarom heb ik me gespecialiseerd in het verschil tussen mannen- en vrouwenbreinen. Mijn grootste groep cliënten is vrouw, maar ook een aantal is man. Daarnaast doe ik relatietherapie, omdat miscommunicatie vaak de boosdoener is wanneer relaties niet lekker lopen.’

Je zit in een rolstoel. Zou je daar iets over kunnen vertellen?

‘Heel simpel gezegd: mijn linkerbeen doet het niet. Het signaal van mijn hersenen naar mijn linkerbeen komt niet door. Daardoor zak ik dus heel gemakkelijk door mijn been heen. Daarom zit ik dus in een rolstoel, maar die zie ik echt niet als een beperking, het is meer een bevrijding. Met die rolstoel kom ik overal en kan ik alles doen wat ik wil doen.’

Je bent eerder geïnterviewd door FlitterFever over reizen met een handicap. Hoe ga jij op reis met je rolstoel?

‘Het is het gemakkelijkst als mijn man Jan meegaat. Hij weet precies hoe hij mij moet helpen en tillen. Een algemene denkfout van mensen is dat mensen die in een rolstoel zitten per definitie een dwarslaesie hebben en dus niets voelen. Maar ik heb één been dat het niet doet en één been waarin ik heel veel zenuwpijn heb. Het is heel vervelend als iemand mijn been aanraakt. Mijn man weet precies hoe hij me zo moet tillen, dat het geen pijn doet. Als wij bijvoorbeeld gaan vliegen, dan laat ik me niet tillen door de hulpverleners op het vliegveld, maar altijd door mijn man. Hij helpt me dan ook met aan- en uitkleden, want ik neem niet altijd mijn hulphond Katya – die daar normaal gesproken mee helpt – mee op reis. Als we bijvoorbeeld naar Azië gaan is de reis te lang voor haar en het klimaatverschil te heftig.

Soms maak je op reis wel grappige dingen mee als je in een rolstoel zit. Zo landden we een keer in Marokko, waar je alleen met de trap het vliegtuig uit kon. Toen ben ik door vier mannen op een keukenstoel het vliegtuig uitgetild.’

Je noemde net al je hulphond Katya. Bij wat voor dingen helpt ze jou?

‘Ze helpt mij eigenlijk bij alles. Haar dag begint zodra mijn wekker gaat. Dan helpt ze me uit bed. In de badkamer geeft ze me een handdoek aan en ze helpt me met aan- en uitkleden. Ik heb heel weinig kracht in mijn handen, dus ik laat vaak dingen vallen. Die pakt zij voor me op. Ze kan ook lades en deuren openen; ze doet echt zoveel voor me.’

In onderstaande video legt Claudia uit waarom ze voor een hulphond heeft gekozen:

(Klik op instellingen of settings om ondertiteling in te schakelen)

Gaat je hulphond ook mee naar de praktijk als je afspraken met cliënten hebt? Zo ja, hoe reageren mensen daarop?

‘Ja, Katya is altijd hier. Ik waarschuw ze altijd van tevoren. Het afgelopen jaar heb ik vooral online gewerkt, dus Katya heeft nog niet zoveel cliënten gezien. Dat heeft ook met mijn eigen weerstand te maken, ik maak namelijk zelf geen antistoffen aan vanwege mijn immuunziekte en de medicijnen die ik daarvoor gebruik. Als cliënten wel naar de praktijk komen, e-mail of bel ik ze van tevoren om ze in te lichten over Katya. Mensen weten vaak wel dat je een hulphond niet mag aaien, maar veel mensen praten dan toch tegen haar en dat is eigenlijk ook niet de bedoeling.’ 

Je vertelde net dat je zelf geen antistoffen aanmaakt. Hoe heb je de coronapandemie hierdoor ervaren? 

‘Ik heb in feite anderhalf jaar onder een steen geleefd. Ik heb ook corona gehad en daardoor een tijdje in het ziekenhuis gelegen. Het moeilijkste is dat ik heel weinig mensen heb gezien in al die tijd. Het is zelfs zo dat er tijdens corona een kleinkind geboren is. Over twee maanden is hij een jaar oud en ik heb hem nog maar één keer mogen zien. De rest van de familie heb ik ook alleen online gezien. Eén van onze dochters woont naast ons en zij is nog wel af en toe langsgekomen. Dat moest wel op afstand, omdat ze voor de klas staat, wat voor mij een risicofactor is.’

Liever luisteren dan lezen? Dat kan hieronder:

Klik hier voor het portret van Robert van der Vijver.

Klik hier voor het portret van Annemiek van Munster.

Audiodescriptie headerbeeld: Claudia is te zien in een tuin, in haar rolstoel. Ze kijkt lachend de camera in. Claudia is een vrouw met bruin haar. Ze draagt een blauw-paarse jurk, een zwarte blazer en lichtblauwe pumps. Foto: StudioByMarije

Klik hieronder voor de audiodescriptie:

Volgens De Van Dale is een handicap¹ een belemmering². ‘Iemand wordt belemmerd in bepaalde dingen die hij of zij zou willen doen, maar vanwege een handicap niet (of beperkt) kan doen,’ schrijft het woordenboek. Maar die belemmering hoeft geen hindernis te zijn. Denk maar eens aan Lucille Werner³, die een lichte fysieke⁴ handicap heeft, en onlangs gekozen werd bij de Tweede Kamer⁵ verkiezingen. Veel mensen met een beperking⁶ zijn geen kasplantjes, maar staan midden in het leven. We spreken drie personen die ondanks een handicap een vol leven leiden, carrières⁷ hebben, en zich tegelijkertijd inzetten voor lotgenoten⁸. Dit keer: Claudia Koehoorn. 

Door een immuunziekte¹ zit Claudia Koehoorn (52) in een rolstoel. Dat houdt haar niet tegen om in haar werk als transformatiecoach² mannen en vrouwen te helpen. Ik spreek haar via Zoom, omdat ze vanwege het coronavirus zo min mogelijk mensen probeert te zien.

Je bent expert in het mannen- en vrouwenbrein. Wat houdt dat precies in? 

‘Ik ben ooit begonnen als verpleegkundige. Later heb ik Communicatie³ en Psychologie⁴ gestudeerd. Ik merkte in mijn werk als psycholoog dat mannen en vrouwen totaal anders omgaan met emoties⁵. Vrouwen ervaren emoties sowieso anders. We betrekken emoties bijvoorbeeld vaker op onszelf dan mannen. Mannen kunnen ook een stuk gemakkelijker hun emoties in een “laatje stoppen”. Vervolgens laten ze dat laatje dicht. Bij vrouwen zit er een soort springveer op dat laatje. Als we al niet lekker in ons vel zitten of last hebben van hormonen⁶ of stress, gaan die laatjes weer open. Dat betekent dan dat vrouwen die emoties weer net zo heftig gaan ervaren. Daar wilde ik mensen bij helpen. Daarom heb ik me gespecialiseerd⁷ in het verschil tussen mannen- en vrouwenbreinen. Mijn grootste groep cliënten⁸ is vrouw, maar ook een aantal zijn man. Daarnaast doe ik relatietherapie⁹. Miscommunicatie¹⁰ is vaak de boosdoener wanneer relaties niet lekker lopen.

Je zit in een rolstoel. Zou je daar iets over kunnen vertellen?

‘Heel simpel gezegd: mijn linkerbeen doet het niet. Het signaal¹¹ van mijn hersenen naar mijn linkerbeen komt niet door. Daardoor zak ik dus heel gemakkelijk door mijn been heen. Daarom zit ik dus in een rolstoel. Maar die zie ik echt niet als een beperking. Het is meer een bevrijding. Met die rolstoel kom ik overal en kan ik alles doen wat ik wil doen.’

Je bent eerder geïnterviewd door FlitterFever over reizen met een handicap. Hoe ga jij op reis met je rolstoel?

‘Het is het gemakkelijkst als mijn man Jan meegaat. Hij weet precies hoe hij mij moet helpen en tillen. Veel mensen denken dat mensen die in een rolstoel zitten altijd een dwarslaesie¹² hebben en dus niets voelen. Maar ik heb één been dat het niet doet en één been waarin ik heel veel zenuwpijn¹³ heb. Het is heel vervelend als iemand mijn been aanraakt. Mijn man weet precies hoe hij me moet tillen. Dan doet het geen pijn. Ik laat me niet tillen door de hulpverleners op het vliegveld, maar altijd door mijn man. Hij helpt me dan ook met aan- en uitkleden. Ik neem niet altijd mijn hulphond¹⁴ Katya – die daar normaal gesproken mee helpt – mee op reis. Als we bijvoorbeeld naar Azië gaan is de reis te lang voor haar en het klimaatverschil te heftig.

Soms maak je op reis wel grappige dingen mee als je in een rolstoel zit. Zo landden we een keer in Marokko, waar je alleen met de trap het vliegtuig uit kon. Toen ben ik door vier mannen op een keukenstoel het vliegtuig uitgetild.’

Je noemde net al je hulphond Katya. Bij wat voor dingen helpt ze jou?

‘Ze helpt mij eigenlijk bij alles. Haar dag begint zodra mijn wekker gaat. Dan helpt ze me uit bed. In de badkamer geeft ze me een handdoek aan. Ze helpt me met aan- en uitkleden. Ik heb heel weinig kracht in mijn handen. Ik laat vaak dingen vallen. Die pakt zij voor me op. Ze kan ook lades en deuren openen. Ze doet echt zoveel voor me.’

In onderstaande video legt Claudia uit waarom ze voor een hulphond heeft gekozen:

(Klik op instellingen of settings om ondertiteling in te schakelen)

Gaat je hulphond ook mee naar de praktijk als je afspraken met cliënten hebt? Zo ja, hoe reageren mensen daarop?

‘Ja, Katya is altijd hier. Ik waarschuw ze altijd van tevoren. Het afgelopen jaar heb ik vooral online gewerkt. Katya heeft dus nog niet zoveel cliënten gezien. Dat heeft ook met mijn eigen weerstand¹⁵ te maken. Ik maak namelijk zelf geen antistoffen¹⁶ aan vanwege mijn immuunziekte en de medicijnen die ik daarvoor gebruik. Als cliënten wel naar de praktijk komen, e-mail of bel ik ze van tevoren om ze in te lichten over Katya. Mensen weten vaak wel dat je een hulphond niet mag aaien. Veel mensen praten dan toch tegen haar. Dat is eigenlijk ook niet de bedoeling.’

 Je vertelde net dat je zelf geen antistoffen aanmaakt. Hoe heb je de coronapandemie hierdoor ervaren?

 ‘Ik heb in feite anderhalf jaar onder een steen geleefd. Ik heb ook corona gehad en daardoor een tijdje in het ziekenhuis gelegen. Het moeilijkste is dat ik heel weinig mensen heb gezien in al die tijd. Er is tijdens corona een kleinkind geboren. Over twee maanden is hij een jaar oud. Ik heb hem nog maar één keer mogen zien. De rest van de familie heb ik ook alleen online gezien. Eén van onze dochters woont naast ons. Zij is nog wel af en toe langsgekomen. Dat moest wel op afstand, omdat ze voor de klas staat. Dat is voor mij een risicofactor¹⁷.’

Liever luisteren dan lezen? Dat kan hieronder.

Woordenlijst intro:

1. Handicap = Een handicap is een aangeboren dan wel door ziekte of ongeval opgelopen beperking van lichamelijke, verstandelijke, psychische en/of sociale aard.
2. Belemmering = Iets dat je last bezorgt.
3. Lucille Werner = Een Nederlandse televisiepresentratrice en sinds 31 maart 2021 Tweede Kamerlid voor het CDA. Door zuurstofgebrek bij de geboorte heeft ze hersenbeschadiging waardoor ze moeilijk loopt.
4. Fysiek = Lichamelijk.
5. Tweede Kamer = De Tweede Kamer vormt samen met de Eerste Kamer de Nederlandse Staten-Generaal, de landelijke volksvertegenwoordiging voor Nederland.
6. Beperking = Iets in je lichaam waardoor je niet zonder medische hulp kunt leven.
7. Carrière = Het werk dat je in je leven hebt gedaan.
8. Lotgenoot = Iemand in dezelfde (vervelende) omstandigheden.

Woordenlijst interview:

1. Immuunziekte = Een ziekte waarbij het immuunsysteem (het verdedigingssysteem tegen ziekten) het eigen lichaam aanvalt.
2. Transformatiecoach = Iemand die mensen helpt om te veranderen of te leren omgaan met veranderingen.
3. Communicatie = Het overbrengen van informatie.
4. Psychologie = De wetenschap van de menselijke geest en het gedrag.
5. Emotie = Een (heftig) gevoel.
6. Hormonen= Stofjes die het lichaam aanmaakt om allerlei functies en processen in het lichaam te beïnvloeden.
7. Specialiseren = Ergens deskundig in worden.
8. Cliënt = Een klant.
9. Relatietherapie = Therapie voor mensen die problemen hebben met hun partner.
10. Miscommunicatie = Wanneer de ontvanger de boodschap anders ontvangt dan de zender deze bedoeld heeft.
11. Signaal = Informatie die via een sein (teken) wordt verstuurd.
12. Dwarslaesie = Wanneer de zenuwbanen in het ruggenmerg geheel of gedeeltelijk beschadigd zijn, waardoor iemand (gedeeltelijk) verlamd is.
13. Zenuwpijn = Een pijnlijke aandoening aan een deel van het zenuwstelsel (alle zenuwen in je lichaam met de hersenen).
14. Hulphond = Een hond die er speciaal op afgericht is om mensen met een handicap binnen en buiten het huis te helpen.
15. Weerstand =Het vermogen van het lichaam om negatieve invloeden van buitenaf tegen te houden en ervoor te zorgen dat deze invloeden het lichaam niet ziek kunnen maken.
16. Antistoffen = Stoffen die het lichaam aanmaakt om vreemde indringers (zoals ziekten) aan te vallen.
17. Risicofactor = Een omstandigheid of factor die voor een verhoogde kans op een negatieve toestand zorgen.

Klik hier voor het portret van Robert van der Vijver.

Klik hier voor het portret van Annemiek van Munster.

Audiodescriptie headerbeeld: Claudia is te zien in een tuin, in haar rolstoel. Ze kijkt lachend de camera in. Claudia is een vrouw met bruin haar. Ze draagt een blauw-paarse jurk, een zwarte blazer en lichtblauwe pumps. Foto: StudioByMarije

Klik hieronder voor de audiodescriptie:

De Van Dale beschrijft een handicap als een belemmering. ‘Iemand wordt belemmerd in bepaalde dingen die hij of zij zou willen doen, maar vanwege een handicap niet (of beperkt) kan doen,’ schrijft het woordenboek. Maar die belemmering hoeft geen hindernis te zijn. Denk maar eens aan Lucille Werner, die een lichte fysieke handicap heeft, en onlangs gekozen werd bij de Tweede Kamer verkiezingen. Veel mensen met een beperking zijn geen kasplantjes, maar staan midden in het leven. We spreken drie personen die ondanks een handicap een vol leven leiden, carrières hebben, en zich tegelijkertijd inzetten voor lotgenoten. Dit keer: Claudia Koehoorn. 

Door een immuunziekte zit Claudia Koehoorn (52) in een rolstoel. Dat houdt haar echter niet tegen om in haar werk als transformatiecoach mannen en vrouwen te helpen. Ik spreek haar via Zoom, omdat ze vanwege het coronavirus zo min mogelijk mensen probeert te zien.

Je bent expert in het mannen- en vrouwenbrein. Wat houdt dat precies in?

‘Ik ben ooit begonnen als verpleegkundige. Later heb ik Communicatie en Psychologie gestudeerd. Ik merkte in mijn werk als psycholoog dat mannen en vrouwen totaal anders omgaan met emoties. Vrouwen ervaren emoties sowieso anders, we betrekken ze bijvoorbeeld vaker op onszelf dan mannen. Mannen kunnen ook een stuk gemakkelijker hun emoties in een “laatje stoppen” en vervolgens dat laatje dichtlaten. Bij vrouwen zit er een soort springveer op dat laatje. Als we al niet lekker in ons vel zitten of last hebben van hormonen of stress, gaan die laatjes weer open. Dat betekent dan dat vrouwen die emoties weer net zo heftig gaan ervaren. Daar wilde ik mensen bij helpen en daarom heb ik me gespecialiseerd in het verschil tussen mannen- en vrouwenbreinen. Mijn grootste groep cliënten is vrouw, maar ook een aantal is man. Daarnaast doe ik relatietherapie, omdat miscommunicatie vaak de boosdoener is wanneer relaties niet lekker lopen.’

Je zit in een rolstoel. Zou je daar iets over kunnen vertellen?

‘Heel simpel gezegd: mijn linkerbeen doet het niet. Het signaal van mijn hersenen naar mijn linkerbeen komt niet door. Daardoor zak ik dus heel gemakkelijk door mijn been heen. Daarom zit ik dus in een rolstoel, maar die zie ik echt niet als een beperking, het is meer een bevrijding. Met die rolstoel kom ik overal en kan ik alles doen wat ik wil doen.’

Je bent eerder geïnterviewd door FlitterFever over reizen met een handicap. Hoe ga jij op reis met je rolstoel?

‘Het is het gemakkelijkst als mijn man Jan meegaat. Hij weet precies hoe hij mij moet helpen en tillen. Een algemene denkfout van mensen is dat mensen die in een rolstoel zitten per definitie een dwarslaesie hebben en dus niets voelen. Maar ik heb één been dat het niet doet en één been waarin ik heel veel zenuwpijn heb. Het is heel vervelend als iemand mijn been aanraakt. Mijn man weet precies hoe hij me zo moet tillen, dat het geen pijn doet. Als wij bijvoorbeeld gaan vliegen, dan laat ik me niet tillen door de hulpverleners op het vliegveld, maar altijd door mijn man. Hij helpt me dan ook met aan- en uitkleden, want ik neem niet altijd mijn hulphond Katya – die daar normaal gesproken mee helpt – mee op reis. Als we bijvoorbeeld naar Azië gaan is de reis te lang voor haar en het klimaatverschil te heftig.

Soms maak je op reis wel grappige dingen mee als je in een rolstoel zit. Zo landden we een keer in Marokko, waar je alleen met de trap het vliegtuig uit kon. Toen ben ik door vier mannen op een keukenstoel het vliegtuig uitgetild.’

Je noemde net al je hulphond Katya. Bij wat voor dingen helpt ze jou?

‘Ze helpt mij eigenlijk bij alles. Haar dag begint zodra mijn wekker gaat. Dan helpt ze me uit bed. In de badkamer geeft ze me een handdoek aan en ze helpt me met aan- en uitkleden. Ik heb heel weinig kracht in mijn handen, dus ik laat vaak dingen vallen. Die pakt zij voor me op. Ze kan ook lades en deuren openen; ze doet echt zoveel voor me.’

In onderstaande video legt Claudia uit waarom ze voor een hulphond heeft gekozen:

(Klik op instellingen of settings om ondertiteling in te schakelen)

Gaat je hulphond ook mee naar de praktijk als je afspraken met cliënten hebt? Zo ja, hoe reageren mensen daarop?

‘Ja, Katya is altijd hier. Ik waarschuw ze altijd van tevoren. Het afgelopen jaar heb ik vooral online gewerkt, dus Katya heeft nog niet zoveel cliënten gezien. Dat heeft ook met mijn eigen weerstand te maken, ik maak namelijk zelf geen antistoffen aan vanwege mijn immuunziekte en de medicijnen die ik daarvoor gebruik. Als cliënten wel naar de praktijk komen, e-mail of bel ik ze van tevoren om ze in te lichten over Katya. Mensen weten vaak wel dat je een hulphond niet mag aaien, maar veel mensen praten dan toch tegen haar en dat is eigenlijk ook niet de bedoeling.’

Je vertelde net dat je zelf geen antistoffen aanmaakt. Hoe heb je de coronapandemie hierdoor ervaren?

‘Ik heb in feite anderhalf jaar onder een steen geleefd. Ik heb ook corona gehad en daardoor een tijdje in het ziekenhuis gelegen. Het moeilijkste is dat ik heel weinig mensen heb gezien in al die tijd. Het is zelfs zo dat er tijdens corona een kleinkind geboren is. Over twee maanden is hij een jaar oud en ik heb hem nog maar één keer mogen zien. De rest van de familie heb ik ook alleen online gezien. Eén van onze dochters woont naast ons en zij is nog wel af en toe langsgekomen. Dat moest wel op afstand, omdat ze voor de klas staat, wat voor mij een risicofactor is.’

Liever luisteren dan lezen? Dat kan hieronder.

Klik hier voor het portret van Robert van der Vijver.

Klik hier voor het portret van Annemiek van Munster.

Audiodescriptie headerbeeld: Robert staat op zijn balkon, met zijn hand in zijn zij. Hij kijkt de camera in. Robert is een witte man met blond haar en draagt een T-shirt met bloemen en een grijze spijkerbroek. In de achtergrond zijn huizen en bomen te zien. Foto: Aimée Kniese

Klik hieronder voor de audiodescriptie:

De Van Dale beschrijft een handicap als een belemmering. ‘Iemand wordt belemmerd in bepaalde dingen die hij of zij zou willen doen, maar vanwege een handicap niet (of beperkt) kan doen,’ schrijft het woordenboek. Maar die belemmering hoeft geen hindernis te zijn. Denk maar eens aan Lucille Werner, die een lichte fysieke handicap heeft, en onlangs gekozen werd bij de Tweede Kamer verkiezingen. Veel mensen met een beperking zijn geen kasplantjes, maar staan midden in het leven. We spreken drie personen die ondanks een handicap een vol leven leiden, carrières hebben, en zich tegelijkertijd inzetten voor lotgenoten. Dit keer: Robert van der Vijver.

Robert van der Vijver (26) is slechthorend. In zijn flat in Rijnsburg word ik begroet door zijn speelse kitten Jacky en spreek ik hem over zijn slechthorendheid, zijn werk en hoe hij zich inzet voor andere slechthorende jongeren. Om ervoor te zorgen dat hij mij goed kan verstaan praat ik in een microfoon op tafel, zodat hij vervolgens mijn stem hoort in zijn gehoortoestellen.

Kun je iets over jezelf vertellen?

‘Ik heb eerst MBO Mediavormgeving gedaan. Daarna heb ik drie jaar Journalistiek gestudeerd op het HBO, maar ik heb alleen mijn Propedeuse gehaald, omdat de combinatie slechthorendheid en journalistiek niet zo lekker liep. Daarna ben ik stage gaan lopen bij een videoproductiebedrijf, dat gericht was op het maken van video’s en animaties. Dat eindigde in december 2019 en in maart 2020 ben ik bij PostNL gaan werken als postsorteerder. Over twee weken begin ik bij Defensie op de communicatieafdeling.’

Kun je iets vertellen over je slechthorendheid? Wanneer is dat bij jou ontdekt?

‘Ik durf niet precies te zeggen wanneer mijn slechthorendheid ontdekt is. Rond een jaar of vier, vijf, kwamen dokters erachter dat ik gehoorverlies had, maar ze wisten niet waardoor het kwam. Mijn moeder heeft me wel verteld dat ik een virus op mijn lever heb gehad, het CMV-virus, toen ik geboren werd. In 2017 zijn wetenschappers erachter gekomen dat dat virus slechthorendheid kan veroorzaken. Bij mij is de slechthorendheid progressief. Dat betekent dat ik vroeger meer hoorde dan nu. Het gaat langzaam achteruit. Nu is het stabiel, maar het kan zomaar zijn dat mijn gehoor morgen of volgende week opeens een stuk slechter wordt. Op een gegeven moment kan ik helemaal doof worden.’

Hoe zou je je slechthorendheid omschrijven aan iemand die horend is?

‘Ik omschrijf het altijd zo: als er in mijn slaap een bom zou ontploffen in de straat, zou ik negen van de tien keer gewoon doorslapen. Als ik mijn gehoortoestellen uit heb hoor ik alleen harde geluiden zoals geschreeuw, maar zachte geluiden zoals vogels of iemand die langsfietst, dat hoor ik niet.’

Zijn er naast je gehoortoestellen nog aanpassingen die je moet maken in je leven?

‘Ik gebruik naast mijn gehoortoestellen bijvoorbeeld solo apparatuur. Toen ik nog een opleiding deed, kon de docent bijvoorbeeld een microfoon om zijn nek doen, en daarmee kon ik via mijn gehoortoestellen horen wat hij zei. Die apparatuur kan ik ook aansluiten op de tv. En ik heb een trilwekker, wat een ideale oplossing is omdat ik een normale wekker niet hoor. Die is ook weer gekoppeld aan het brandalarm en de deurbel. Als er iemand aanbelt, gaat dus mijn wekker af. Daarnaast zet ik nog weleens schrijftolken in. Dan zit er iemand naast je met een toetsenbord en diegene schrijft mee met alles wat er wordt gezegd, en ik kan dat dan zien op een tablet of laptop. En er zijn natuurlijk gebarentolken, wat je nu bijvoorbeeld ziet met Irma Sluis tijdens de persconferenties.’

Audiodescriptie: Robert laat zien hoe zijn trilwekker werkt. De trilwekker is wit en staat op een nachtkastje links van Robert’s bed.

Klik hieronder voor de audiodescriptie:

Nu je het over Irma Sluis hebt, wat vond jij van de ‘hype’ rondom haar?

‘Aan de ene kant vond ik het prettig, omdat je bekendheid creëert voor een doelgroep die normaal nooit persconferenties kan volgen. Maar aan de andere kant vergeten mensen door die hype de mensen waarvoor een tolk bedoeld is, doven en slechthorenden, omdat alle aandacht nu ging naar Irma Sluis als persoon.’

En wat corona betreft, met mondkapjes op kun je natuurlijk niet liplezen. Hoe heb je dit ervaren?

‘Ik heb op werk bijvoorbeeld gevraagd of mensen harder kunnen praten, of dat ze hun mondkapje even af kunnen doen. Maar ik heb genoeg slechthorende vrienden waarvoor het echt niet te doen was. Uiteindelijk waren er gelukkig wel tolken die speciale mondkapjes droegen, met een doorzichtig stukje over hun lippen, dat scheelde wel. Maar het had fijn geweest als daar meer over nagedacht was.’

Je zet je op verschillende manieren in voor andere slechthorende jongeren. Kun je me daar iets over vertellen?

‘Ik werk mee aan Sencity. Sencity is een festival voor dove en slechthorende jongeren, maar we proberen ook zoveel mogelijk horende mensen uit te nodigen om onze ‘wereld’ aan hen te laten zien. Ik heb daar in 2019 aan meegewerkt en dat was echt hartstikke leuk om te doen. Je denkt misschien: hoe kunnen doven en slechthorenden muziek volgen? Maar Sencity probeert muziek te vertalen naar andere zintuigen zoals reuk en voelen. Er is bijvoorbeeld een speciale vloer die de muziek omzet in trillingen, zodat je het voelt. En bij geur kun je bij een liedje over liefde bijvoorbeeld denken aan de geur van bloemen. Die geur wordt dan in de zaal losgelaten.’

‘Ik heb een kring vrienden die ook slechthorend of doof zijn. Die heb ik ontmoet bij SH-Jong, de Nederlandse vereniging voor slechthorende jongeren. De een is meer slechthorend dan de ander, en er zitten ook een aantal mensen bij die doof zijn, daar zit heel veel verschil in. Ik ben zelf ook heel actief bij de vereniging. Ik zit in het bestuur en ben veel bezig met het breder bekend maken van de organisatie, en met de wensen van de leden. Wat mist de doelgroep nog? En hoe is het op scholen geregeld voor mensen met een gehoorbeperking?’

Hoe kan jouw gesprekspartner jou zo goed mogelijk helpen, zodat je ze goed verstaat?

‘Het fijnste is als degene mij aankijkt. Dan kan ik zijn of haar lippen zien en is het goed te doen. Ook is het handig als mijn gesprekspartner om herhaling vraagt als die niet zeker weet of ik het goed verstaan heb. En natuurlijk duidelijk en rustig praten. Als je met iemand praat die slechthorend is, kun je sowieso het beste aan diegene vragen wat hij of zij prettig vindt qua communicatie.’

Liever luisteren dan lezen? Dat kan hieronder:

Klik hier voor het portret van Claudia Koehoorn.

Klik hier voor het portret van Annemiek van Munster.

Audiodescriptie headerbeeld: Robert staat op zijn balkon, met zijn hand in zijn zij. Hij kijkt de camera in. Robert is een witte man met blond haar en draagt een T-shirt met bloemen en een grijze spijkerbroek. In de achtergrond zijn huizen en bomen te zien. Foto: Aimée Kniese

Klik hieronder voor de audiodescriptie:

Volgens De Van Dale is een handicap¹ een belemmering². ‘Iemand wordt belemmerd in bepaalde dingen die hij of zij zou willen doen, maar vanwege een handicap niet (of beperkt) kan doen,’ schrijft het woordenboek. Maar die belemmering hoeft geen hindernis te zijn. Denk maar eens aan Lucille Werner³, die een lichte fysieke⁴ handicap heeft, en onlangs gekozen werd bij de Tweede Kamer⁵ verkiezingen. Veel mensen met een beperking⁶ zijn geen kasplantjes, maar staan midden in het leven. We spreken drie personen die ondanks een handicap een vol leven leiden, carrières⁷ hebben, en zich tegelijkertijd inzetten voor lotgenoten⁸.

Dit keer: Robert van der Vijver. Robert van der Vijver (26) is slechthorend¹. Ik spreek hem in zijn flat in Rijnsburg. We hebben het over zijn slechthorendheid, werk en zijn inzet voor andere slechthorende jongeren. Om ervoor te zorgen dat hij mij goed kan verstaan praat ik in een microfoon op tafel. Dit hoort hij in zijn gehoortoestellen².

Kun je iets over jezelf vertellen?

‘Ik heb eerst MBO³ Mediavormgeving gedaan. Daarna heb ik drie jaar Journalistiek gestudeerd op het HBO⁴. Ik heb alleen mijn Propedeuse⁵ gehaald, omdat de combinatie slechthorendheid en journalistiek niet zo lekker liep. Daarna ben ik stage gaan lopen bij een videoproductiebedrijf⁶. Deze was gericht op het maken van video’s en animaties. Dat eindigde in december 2019. In maart 2020 ben ik bij de post gaan werken als postsorteerder. Over twee weken begin ik bij Defensie⁷ op de communicatieafdeling.’

Kun je iets vertellen over je slechthorendheid? Wanneer is dat bij jou ontdekt?

‘Ik durf niet precies te zeggen wanneer mijn slechthorendheid ontdekt is. Rond een jaar of vier of vijf kwamen dokters erachter dat ik gehoorverlies had. Ze wisten niet waardoor het kwam. Mijn moeder heeft me wel verteld dat ik een virus⁸op mijn lever heb gehad toen ik geboren werd. Dat was het CMV-virus. In 2017 zijn wetenschappers erachter gekomen dat dat virus kan zorgen voor slechthorendheid. Bij mij is de slechthorendheid progressief⁹. Dat betekent dat ik vroeger meer hoorde dan nu. Het gaat langzaam achteruit. Nu is het stabiel. Maar het kan zijn dat mijn gehoor morgen of volgende week opeens een stuk slechter wordt. Op een gegeven moment kan ik helemaal doof worden.’

Hoe zou je je slechthorendheid omschrijven aan iemand die horend is?

‘Ik omschrijf het altijd zo: als er in mijn slaap een bom zou ontploffen in de straat, zou ik negen van de tien keer gewoon doorslapen. Als ik mijn gehoortoestellen uit heb hoor ik alleen harde geluiden zoals geschreeuw. Zachte geluiden zoals vogels of iemand die langsfietst, hoor ik dan niet.’

Zijn er naast je gehoortoestellen nog meer toepassingen die je moet maken in je leven?

‘Ik gebruik naast mijn gehoortoestellen bijvoorbeeld solo apparatuur¹⁰. Toen ik nog een opleiding deed, kon de docent bijvoorbeeld een microfoon om zijn nek doen. Daarmee kon ik via mijn gehoortoestellen horen wat hij zei. Die apparatuur kan ik ook aansluiten op de tv. En ik heb een trilwekker¹¹. Dat is een ideale oplossing omdat ik een normale wekker niet hoor. Die is ook weer gekoppeld aan het brandalarm en de deurbel. Als er iemand aanbelt, gaat dus mijn wekker af. Daarnaast zet ik nog weleens schrijftolken¹² in. Dan zit er iemand naast je met een toetsenbord. Diegene schrijft mee met alles wat er wordt gezegd. Ik kan dat dan zien op een tablet of laptop. En er zijn natuurlijk gebarentolken¹³. Dat zie je nu bijvoorbeeld met Irma Sluis tijdens de persconferenties¹⁴.

Audiodescriptie: Robert laat zien hoe zijn trilwekker werkt. De trilwekker is wit en staat op een nachtkastje links van Robert’s bed. 

Klik hieronder voor de audiodescriptie:

Nu je het over Irma Sluis hebt, wat vond jij van de ‘hype’¹⁵ rondom haar?

‘Aan de ene kant vond ik het prettig. Je creëert bekendheid voor een doelgroep¹⁶ die normaal nooit persconferenties kan volgen. Maar aan de andere kant vergeten mensen door die hype de mensen waarvoor een tolk bedoeld is. Voor doven en slechthorenden, omdat alle aandacht nu ging naar Irma Sluis als persoon.’

En wat corona betreft, met mondkapjes op kun je natuurlijk niet liplezen¹⁷. Hoe heb je dit ervaren?

‘Ronduit kut. Ik heb op werk bijvoorbeeld gevraagd of mensen harder kunnen praten. Of ik heb gevraagd of ze hun mondkapje even af kunnen doen. Maar ik heb genoeg slechthorende vrienden waarvoor het echt niet te doen was. Uiteindelijk waren er gelukkig wel tolken¹⁸ die speciale mondkapjes droegen, met een doorzichtig stukje over hun lippen. Dat scheelde wel. Maar het had fijn geweest als daar meer over nagedacht was.’

Je zet je op verschillende manieren in voor andere slechthorende jongeren. Kun je me daar iets over vertellen?

‘Ik werk mee aan Sencity. Sencity is een festival voor dove en slechthorende jongeren. We proberen ook zoveel mogelijk horende mensen uit te nodigen. Zo kunnen we onze ‘wereld’ aan hen laten zien. Ik heb daar in 2019 aan meegewerkt. Dat was echt hartstikke leuk om te doen. Je denkt misschien, hoe kunnen doven en slechthorenden muziek volgen? Sencity probeert muziek te vertalen naar andere zintuigen¹⁹ zoals reuk en voelen. Er is bijvoorbeeld een speciale vloer die de muziek omzet in trillingen. Daarmee voel je de trillingen. En bij geur kun je bij een liedje over liefde bijvoorbeeld denken aan de geur van bloemen. Die geur wordt dan in de zaal losgelaten.’

‘Ik heb een kring vrienden die ook slechthorend of doof zijn. Die heb ik ontmoet bij SH-Jong. Dat is de Nederlandse vereniging²⁰ voor slechthorende jongeren. De een is meer slechthorend dan de ander. Er zitten ook een aantal mensen bij die doof zijn. Daar zit heel veel verschil in. Ik ben zelf ook heel actief bij de vereniging. Ik zit in het bestuur en ben veel bezig met het breder bekend maken van de organisatie. Ik ben ook bezig met de wensen van de leden. Wat mist de doelgroep nog? En hoe is het op scholen geregeld voor mensen met een gehoorbeperking?’

Hoe kan jouw gesprekspartner²¹ jou zo goed mogelijk helpen, zodat je ze goed verstaat?

‘Het fijnste is als degene mij aankijkt. Dan kan ik zijn of haar lippen zien. Dan is het goed te doen. Ook is het handig als mijn gesprekspartner om herhaling vraagt als die niet zeker weet of ik het goed verstaan heb. En natuurlijk duidelijk en rustig praten. Als je met iemand praat die slechthorend is, kun je het beste aan die persoon vragen wat hij of zij prettig vindt in de communicatie²².’

Liever luisteren dan lezen? Dat kan hieronder:

Woordenlijst intro:

1. Handicap = Een handicap is een aangeboren dan wel door ziekte of ongeval opgelopen beperking van lichamelijke, verstandelijke, psychische en/of sociale aard.
2. Belemmering = Iets dat je last bezorgt.
3. Lucille Werner = Een Nederlandse televisiepresentratrice en sinds 31 maart 2021 Tweede Kamerlid voor het CDA. Door zuurstofgebrek bij de geboorte heeft ze hersenbeschadiging waardoor ze moeilijk loopt.
4. Fysiek = Lichamelijk.
5. Tweede Kamer = De Tweede Kamer vormt samen met de Eerste Kamer de Nederlandse Staten-Generaal, de landelijke volksvertegenwoordiging voor Nederland.
6. Beperking = Iets in je lichaam waardoor je niet zonder medische hulp kunt leven.
7. Carrière = Het werk dat je in je leven hebt gedaan.
8. Lotgenoot = Iemand in dezelfde (vervelende) omstandigheden.

Woordenlijst:

1. Slechthorend = Het verminderd horen van geluid.
2. Geoortoestel = Een gehoortoestel (of gehoorapparaat) is een klein elektronisch apparaat waarmee slechthorenden beter geluid kunnen waarnemen.
3. MBO = Middelbaar beroepsonderwijs
4. HBO = Hoger beroepsonderwijs
5. Propedeuse = De propedeuse is een certificaat dat je krijgt door alle studiepunten (ECTS) uit het eerste jaar van de bachelor binnen een bepaalde periode te halen.
6. Videoproductiebedrijf = Een bedrijf dat video’s produceert.
7. Defensie = De Nederlandse defensieorganisatie. Deze bestaat uit het departement, de krijgsmacht, bijzondere organisatie-eenheden en ondersteunende organisaties.
8. Virus = Een ziekteverwekker die niet uit cellen bestaat, maar uit erfelijk materiaal (DNA of RNA).
9. Progressief = Regelmatig toenemend of afnemend.
10. Solo apparatuur = Solo apparatuur kan gezien worden als een speciaal soort hoorhulpmiddel dat de bron van de spraak dichterbij brengt. Bij solo apparatuur bevindt zich in de directe nabijheid van de spreker een microfoon en bij de luisteraar is er een ontvanger. De spraak die aan de kant van de spreker bij de microfoon binnenkomt wordt door een zender direct doorgestuurd naar een ontvanger die zich aan de kant van de luisteraar bevindt. Wanneer het signaal aan de kant van de ontvanger is opgevangen, wordt dit versterkt doorgegeven aan een hoofdtelefoon of aan de gehoortoestellen
11. Trilwekker = Een trilwekker is een wekker die slechthorenden wakker maakt door middel van trillingen.
12. Schrijftolk = Eenschrijftolk is een tolk die gesproken taal omzet naar tekst met een Velotype of veyboard zodat wat is verteld door de aanwezigen vrijwel direct te lezen is op een pc, laptop, tablet of telefoon.
13. Gebarentolk = Eentolk gebarentaal of gebarentolk, is een tolk die communicatie tussen gebarentaalgebruikers en horenden vertaalt via gesproken woord en gebarentaal.
14. Persconferentie = Een persconferentie is een conferentie, een bijeenkomst, georganiseerd voor journalisten, om de journalisten in te lichten over een bepaald onderwerp
15. Hype = Een verschijnsel dat tijdelijk bovenmatigemedia-aandacht krijgt en daardoor belangrijker lijkt dan het is.
16. Doelgroep = De doelgroep is een specifiekegroep mensen die een organisatie of instelling wil bereiken met een bepaald aanbod.
17. Liplezen = Liplezen is het aflezen van klanken van iemands mond gecombineerd met informatie uit non-verbale informatie zoals gezichtsuitdrukkingen en lichaamstaal.
18. Tolk = Iemand die gesproken woorden van de ene taal in de andere taal vertaalt.
19. Zintuigen = Elk van de vijf manieren waarop je de buitenwereld kunt waarnemen.
20. Vereniging: Een groep mensen met hetzelfde doel of gelijke interesses.
21. Gesprekspartner = Iemand die aan een gesprek deelneemt.
22. Communicatie = De manier waarop je contact hebt met een ander.

Klik hier voor het portret van Claudia Koehoorn.

Klik hier voor het portret van Annemiek van Munster.

Audiodescriptie headerbeeld: Robert staat op zijn balkon, met zijn hand in zijn zij. Hij kijkt de camera in. Robert is een witte man met blond haar en draagt een T-shirt met bloemen en een grijze spijkerbroek. In de achtergrond zijn huizen en bomen te zien. Foto: Aimée Kniese

Klik hieronder voor de audiodescriptie:

De Van Dale beschrijft een handicap als een belemmering. ‘Iemand wordt belemmerd in bepaalde dingen die hij of zij zou willen doen, maar vanwege een handicap niet (of beperkt) kan doen,’ schrijft het woordenboek. Maar die belemmering hoeft geen hindernis te zijn. Denk maar eens aan Lucille Werner, die een lichte fysieke handicap heeft, en onlangs gekozen werd bij de Tweede Kamer verkiezingen. Veel mensen met een beperking zijn geen kasplantjes, maar staan midden in het leven. We spreken drie personen die ondanks een handicap een vol leven leiden, carrières hebben, en zich tegelijkertijd inzetten voor lotgenoten.

Dit keer: Robert van der Vijver (26) is slechthorend. In zijn flat in Rijnsburg word ik eerst begroet door zijn speelse kitten Jacky en spreek ik hem over zijn slechthorendheid, zijn werk en hoe hij zich inzet voor andere slechthorende jongeren. Om ervoor te zorgen dat hij mij goed kan verstaan praat ik in een microfoon op tafel, zodat hij vervolgens mijn stem hoort in zijn gehoortoestellen.

Kun je iets over jezelf vertellen?

‘Ik heb eerst MBO Mediavormgeving gedaan. Daarna heb ik drie jaar Journalistiek gestudeerd op het HBO, maar ik heb alleen mijn Propedeuse gehaald, omdat de combinatie slechthorendheid en journalistiek niet zo lekker liep. Daarna ben ik stage gaan lopen bij een videoproductiebedrijf, dat gericht was op het maken van video’s en animaties. Dat eindigde in december 2019 en in maart 2020 ben ik bij PostNL gaan werken als postsorteerder. Over twee weken begin ik bij Defensie op de communicatieafdeling.’

Kun je iets vertellen over je slechthorendheid? Wanneer is dat bij jou ontdekt?

‘Ik durf niet precies te zeggen wanneer mijn slechthorendheid ontdekt is. Rond een jaar of vier, vijf, kwamen dokters erachter dat ik gehoorverlies had, maar ze wisten niet waardoor het kwam. Mijn moeder heeft me wel verteld dat ik een virus op mijn lever heb gehad, het CMV-virus, toen ik geboren werd. In 2017 zijn wetenschappers erachter gekomen dat dat virus slechthorendheid kan veroorzaken. Bij mij is de slechthorendheid progressief. Dat betekent dat ik vroeger meer hoorde dan nu. Het gaat langzaam achteruit. Nu is het stabiel, maar het kan zomaar zijn dat mijn gehoor morgen of volgende week opeens een stuk slechter wordt. Op een gegeven moment kan ik helemaal doof worden.’

Hoe zou je je slechthorendheid omschrijven aan iemand die horend is?

‘Ik omschrijf het altijd zo: als er in mijn slaap een bom zou ontploffen in de straat, zou ik negen van de tien keer gewoon doorslapen. Als ik mijn gehoortoestellen uit heb hoor ik alleen harde geluiden zoals geschreeuw, maar zachte geluiden zoals vogels of iemand die langsfietst, dat hoor ik niet.’

Zijn er naast je gehoortoestellen nog aanpassingen die je moet maken in je leven?

‘Ik gebruik naast mijn gehoortoestellen bijvoorbeeld solo apparatuur. Toen ik nog een opleiding deed, kon de docent bijvoorbeeld een microfoon om zijn nek doen, en daarmee kon ik via mijn gehoortoestellen horen wat hij zei. Die apparatuur kan ik ook aansluiten op de tv. En ik heb een trilwekker, wat een ideale oplossing is omdat ik een normale wekker niet hoor. Die is ook weer gekoppeld aan het brandalarm en de deurbel. Als er iemand aanbelt, gaat dus mijn wekker af. Daarnaast zet ik nog weleens schrijftolken in. Dan zit er iemand naast je met een toetsenbord en diegene schrijft mee met alles wat er wordt gezegd, en ik kan dat dan zien op een tablet of laptop. En er zijn natuurlijk gebarentolken, wat je nu bijvoorbeeld ziet met Irma Sluis tijdens de persconferenties.’

Audiodescriptie: Robert laat zien hoe zijn trilwekker werkt. De trilwekker is wit en staat op een nachtkastje links van Robert’s bed.

Klik hieronder voor de audiodescriptie:

Nu je het over Irma Sluis hebt, wat vond jij van de ‘hype’ rondom haar?

‘Aan de ene kant vond ik het prettig, omdat je bekendheid creëert voor een doelgroep die normaal nooit persconferenties kan volgen. Maar aan de andere kant vergeten mensen door die hype de mensen waarvoor een tolk bedoeld is, doven en slechthorenden, omdat alle aandacht nu ging naar Irma Sluis als persoon.’

En wat corona betreft, met mondkapjes op kun je natuurlijk niet liplezen. Hoe heb je dit ervaren?

‘Ik heb op werk bijvoorbeeld gevraagd of mensen harder kunnen praten, of dat ze hun mondkapje even af kunnen doen. Maar ik heb genoeg slechthorende vrienden waarvoor het echt niet te doen was. Uiteindelijk waren er gelukkig wel tolken die speciale mondkapjes droegen, met een doorzichtig stukje over hun lippen, dat scheelde wel. Maar het had fijn geweest als daar meer over nagedacht was.’

Je zet je op verschillende manieren in voor andere slechthorende jongeren. Kun je me daar iets over vertellen?

‘Ik werk mee aan Sencity. Sencity is een festival voor dove en slechthorende jongeren, maar we proberen ook zoveel mogelijk horende mensen uit te nodigen om onze ‘wereld’ aan hen te laten zien. Ik heb daar in 2019 aan meegewerkt en dat was echt hartstikke leuk om te doen. Je denkt misschien: hoe kunnen doven en slechthorenden muziek volgen? Maar Sencity probeert muziek te vertalen naar andere zintuigen zoals reuk en voelen. Er is bijvoorbeeld een speciale vloer die de muziek omzet in trillingen, zodat je het voelt. En bij geur kun je bij een liedje over liefde bijvoorbeeld denken aan de geur van bloemen. Die geur wordt dan in de zaal losgelaten.’

‘Ik heb een kring vrienden die ook slechthorend of doof zijn. Die heb ik ontmoet bij SH-Jong, de Nederlandse vereniging voor slechthorende jongeren. De een is meer slechthorend dan de ander, en er zitten ook een aantal mensen bij die doof zijn, daar zit heel veel verschil in. Ik ben zelf ook heel actief bij de vereniging. Ik zit in het bestuur en ben veel bezig met het breder bekend maken van de organisatie, en met de wensen van de leden. Wat mist de doelgroep nog? En hoe is het op scholen geregeld voor mensen met een gehoorbeperking?’

Hoe kan jouw gesprekspartner jou zo goed mogelijk helpen, zodat je ze goed verstaat?

‘Het fijnste is als degene mij aankijkt. Dan kan ik zijn of haar lippen zien en is het goed te doen. Ook is het handig als mijn gesprekspartner om herhaling vraagt als die niet zeker weet of ik het goed verstaan heb. En natuurlijk duidelijk en rustig praten. Als je met iemand praat die slechthorend is, kun je sowieso het beste aan diegene vragen wat hij of zij prettig vindt qua communicatie.’

Liever luisteren dan lezen? Dat kan hieronder.

Klik hier voor het portret van Claudia Koehoorn.

Klik hier voor het portret van Annemiek van Munster.

Audiodescriptie: Drie foto’s. Van links naar rechts: Claudia Koehoorn zit lachend in een rolstoel op grind, met bomen op de achtergrond. Claudia is een vrouw met donkerbruin haar. Ze draagt een blauwe jurk met witte stippen en een bijpassende blazer. Daarnaast een foto van Annemiek van Munster. Annemiek lacht in de camera, voor haar zit haar Oudduitse herder. Annemiek is een witte vrouw met bruin haar en ze draagt een bruin leren jasje. Ten slotte een foto van Robert van der Vijver op zijn balkon, met zijn hand in zijn zij. Hij kijkt de camera in. Robert is een witte man met blond haar en draagt een T-shirt met bloemen en een grijze spijkerbroek. In de achtergrond zijn huizen en bomen te zien.

Klik hieronder voor de audiodescriptie:

De Van Dale beschrijft een handicap als een belemmering. ‘Iemand wordt belemmerd in bepaalde dingen die hij of zij zou willen doen, maar vanwege een handicap niet (of beperkt) kan doen,’ schrijft het woordenboek. Maar die belemmering hoeft geen hindernis te zijn. Denk maar eens aan Lucille Werner, die een lichte fysieke handicap heeft, en onlangs gekozen werd bij de Tweede Kamer verkiezingen. Veel mensen met een beperking zijn geen kasplantjes, maar staan midden in het leven. We spreken drie personen die ondanks een handicap een vol leven leiden, carrières hebben, en zich tegelijkertijd inzetten voor lotgenoten.

Klik op onderstaande links voor de portretten: 

Portret 1 in groter lettertype: Robert van der Vijver

Portret 2 in groter lettertype: Claudia Koehoorn

Portret 3 in groter lettertype: Annemiek van Munster 

Liever luisteren dan lezen? Dat kan hieronder: