In het boek laat Nordeman met behulp van praktische voorbeelden zien hoe groot de rol van data, algoritmes en AI al is. In het dagelijks leven is data vaak onzichtbaar en moeilijk te voelen, waardoor mensen de impact ervan volgens hem onderschatten.  

Spiegelpaleis  
De titel van het boek heeft een dubbele betekenis. Nordeman legt uit: ‘Het leuke van een spiegelpaleis is dat je er een beetje de weg in kwijt kan raken, het is desoriënterend. Maar het is tegelijkertijd ook heel aantrekkelijk en spannend.’  

Hij gebruikt negen ‘spiegels’ in het boek: herkenbare ervaringen met data, algoritmes en AI. Zo legt hij onder andere uit dat veel alledaagse handelingen, zoals het skippen van een muzieknummer of het geel markeren van een zin in een e-book, bedrijven constant data opleveren. Het is volgens Nordeman voor veel mensen moeilijk voor te stellen om hoe veel data dat gaat, daarom geeft hij concrete voorbeelden. ‘Ik vind het belangrijk dat mensen zichzelf erin herkennen, daar is de spiegel voor: een vorm van reflectie,’ legt hij uit.   

Datageletterde samenleving  
Nordeman streeft naar een datageletterde samenleving. Hij vertelt: ‘We moeten als samenleving gaan nadenken over hoe wij hier tegenover staan. Het is een groter en belangrijker onderwerp dan we vermoeden. Door het toegankelijk en voelbaar te maken probeer ik daaraan bij te dragen.’

Volgens Nordeman is het belangrijk dat het gesprek over data niet alleen aan experts wordt overgelaten. Daarom probeert hij met het boek een brug te slaan tussen data-wetenschappers en mensen die erover mee willen praten, maar minder kennis hebben. Nordeman: ‘Ik vind dat verbeeldingskracht en het toegankelijk maken van data voor niet-experts een vorm van datageletterdheid is.’

Daarnaast hoopt hij te laten zien dat het niet zo ingewikkeld is als mensen vaak denken. ‘Er zijn een paar kernideeën en manieren van kijken, en dan weet je al 80% van wat je moet weten.’ Zo legt hij uit hoe je door de ‘transparancy paradox’ van bedrijven heen kan prikken. Bedrijven geven dan zó veel informatie over hun handelen, dat het niet meer te begrijpen is. Volgens Nordeman is het alleen al goed om je ervan bewust te zijn dat het gebeurt.  

Studenten journalistiek  
Het boek maakt duidelijk hoeveel macht er ligt bij techbedrijven. Daarom is het volgens Nordeman belangrijk dat studenten journalistiek en journalisten zich er mee bezig houden, vanwege hun rol om de macht te controleren. ‘Ik hoop dat journalisten niet het gevoel hebben dat het ver van hun bed is, of te ingewikkeld. Als je eenmaal gaat verkennen, valt dat best mee.’

Nordeman is niet alleen onderzoeker en schrijver, maar ook docent aan de Hogeschool Utrecht. Het lesgeven en contact met studenten is voor hem een bron van inspiratie. Hij merkt dat studenten vaak moeite hebben met het begrijpen van de technische kant. ‘Als docent weet ik dat het heel belangrijk is, maar hoe leg je het uit? Hoe zorg ik ervoor dat ze zich aangesproken voelen en erover mee willen denken?’   

Volgende stappen  
Het boek sluit af met vijf ideeën over het vormgeven van een datageletterde samenleving. Nordeman is duidelijk: ‘Het zijn geen do’s en dont’s, dat werkt niet en past niet bij dit boek.’ Hij beschrijft het als thema’s waar verder over nagedacht kan en moet worden. Bijvoorbeeld ons taalgebruik over data en de CO2 uitstoot van datagebruik. Hieruit ontstaan volgende stappen die personen, bedrijven of scholen kunnen nemen naar meer datageletterdheid volgens de auteur.