2Doc platform Makers van Morgen documentaire:
‘So loud the sky can hear us’ van Lavinia Xausa
Een koor wat een groep Feyenoord-supporters belichaamt is hoe de documentaire van maakster Lavinia Xausa eindigt. Het koor belichaamt de gedachte hoe zijzelf naar Feyenoord-supporters kijkt. De Feyenoord-supporters die in haar woorden een groep mensen is die vanuit verschillende windstreken komen en allemaal verschillende normen en waarden hebben. Wat het betekent om een Feyenoorder te zijn, is een breed begrip. In de documentaire zijn bijvoorbeeld homo’s, joden en ras-Rotterddammers te zien. Ze vallen op hun eigen manier buiten de boot, maar hun voetbalclub zorgt voor samenhang. Het is een stilistische documentaire gevuld met symboliek. De documentaire is onderdeel van het platform: ‘Makers van morgen’ van 2Doc, maar door haar talent lijkt het niet alsof zij nog een maker van morgen is, ze is een maker van nu.
Religie
Religie is een onderdeel van bijna elke documentaire die ze maakt. Een soortgelijke vergelijking die ze maakt tussen Feyenoord-supporters en een christelijk koor, is te zien in haar documentaire ‘Nowhere, Now Here’. In deze documentaire vergelijkt zij immigranten-vrouwen met de heilige maagd Maria. De documentairemaakster komt uit Italië, een land waar het christelijke geloof een grote rol speelt in de huidige maatschappij daar. Italië heeft de meest Rooms-katholieken in haar land ter wereld. Haar eigen perspectief is goed te voelen in de documentaire, ze heeft gekozen voor een zachte aanpak waarin ze meerdere kanten van Feyenoorders wil laten zien en ze een stem geeft. Ze laat de mensen in haar documentaire niet tegenover elkaar staan, maar ze laat ze één voor één zelf aan het woord. Dat creëert geen harde aanpak met een confrontatie, maar een zachte aanpak waarin iedereen zijn zegje kan doen. Haar aanpak zorgt ervoor dat de documentaire goed gelaagd is. Het begint met een man die in het midden van het shot staat en door de drukte en door hoe klein hij in het beeld wordt neergezet, bijna niet te zien is. In de grote keuken maakt de man een stamppot klaar voor hem en zijn moeder. In de voice-over en het gesprek wat hij met zijn moeder voert, komt naar voren hoe diep zijn liefde voor Feyenoord is.
Buitenbeentjes
Als een van de andere buitenbeentjes die ze in de documentaire portretteert, laat ze een stel zien dat al 28 n dezelfde wijk woont. Beide wonen ze al 50 jaar in Rotterdam. De. Vragen die Xausa stelt zijn niet te horen en dat zorgt ervoor dat alleen de woorden van het Rotterdamse stel extra hard aankomen. Zij vertellen hoe zij zich buiten de stad gesloten voelen. De wijk waarin zij wonen wordt gesloopt en ze worden niet geholpen om een nieuwe woning te vinden. Xausa heeft een representatief koppel gekozen om de stad Rotterdam te vertegenwoordigen, want het voelt als een stereotypisch koppel als je aan Rotterdam denkt. De man heeft een dikker zilveren kettinkje wat losjes op zijn Feyenoord shirt valt en in zijn rechterhand heeft hij een bijna opgerookt sjekkie tussen zijn vingers. Hij praat over hoe hij en andere mensen die op de haven hebben gewerkt hoe die Rotterdam groot hebben gemaakt en dat ze zonder poespas uit hun Rotterdam worden weggejaagd.
Filmstijl
Xuasa heeft fictie elementen in haar documentaire toegevoegd door de manier waarop zij ervoor heeft gekozen om de documentaire te filmen. De shots vertellen een verhaal door bijvoorbeeld het gebruik van licht en door hoe personages in het beeld zijn gekadreerd. Een scène speelt zich af in een snackbar. Om de scene in te luiden is het eerste shot van de snackbar een lang shot, waarin we de snackbar van een afstand zien. Er is te veel ruimte om de snackbar heen, maar het donker van de nacht omhelst het licht en het kabaal vanuit de snackbar. Alsof de kijker van een afstandje naar het midden van het toneel kijkt, we weten waar we op moeten letten.
Loopbaan
De Italiaanse is in Bassano del Grappa geboren en in Bologna heeft ze een bachelor gevolgd in visuele cultuur en media. Daarna is ze naar Nederland gekomen en heeft ze een master gevolgd aan het AKV St. Joost. Met haar documentaire heeft ze op het IFFR de RTM Film Pitch gewonnen. De identiteit van de Feyenoorders sprak haar aan vanwege de verschillen tussen de verschillende aanhangers van de club, maar dat de liefde voor de club hen wel bindt. Ze is voorzichtig en met een goede insteek de liefde voor de club gaan portretteren en ze laat door haar technieken zien, dat je documentaires niet alleen uit A-roll en B-roll hoeven te bestaan. Ze weet door het gebruik van licht, door compositie, door shotgebruik en door een buitenstaand koor een achterliggend element te laten zijn, het verhaal op eigenwijze over te brengen. Het warme gevoel wat zij in haar hoofd heeft, heeft ze op een tedere manier over bracht.
Conclusie
Met zachtheid, bedachtzaamheid en liefde laat Xausa op eigen wijze de aanhang van een voetbalclub zien, op een manier die je niet van een Italiaanse zou verwachten. Een groep Feyenoordsupporters heeft namelijk hun geliefde Barcaccia-fontein vernield naar aanleiding van een wedstrijd tegen AS Roma in 2015. De film zit creatief in elkaar en dat zorgt ervoor dat de hand van de maker duidelijk te zien is. Haar keuze om met een Christelijk koor de film in te luidden en om met een koor van Feyenoord-supporters de film af te sluiten laat zien welke gelijkenissen zij tussen de twee groepen ziet. Ze doet het op een ‘show, don’t tell’ manier, wat vaker te zien is bij fictie films en niet altijd bij documentairefilms. Door deze creatieve beslissingen te maken, creëert ze een eigen stijl. Met deze sterke eigen stijl zou ze in de toekomst een grote documentairemaakster kunnen worden in Nederland.
