Jongeren bezoeken steeds minder klassieke musea en als dat zo door gaat gaan de klassieke musea in de toekomst misschien wel failliet. Veel musea vinden het dan ook een lastig te bereiken doelgroep. Toch weten interactieve musea zoals Nxt, WONDR en The Upside Down die jongere doelgroep wel te bereiken.

Uit een onderzoek  van CuDOS (Cultural Diversity: Opportunities and Socialization) van de UGent, blijkt dat jongeren steeds minder naar klassieke musea gaan. Als ze wel gaan, bezoeken jongeren het museum het liefst individueel en zonder bemiddeling of volgen ze graag een workshop. Jongeren kijken liever naar muurteksten of touchscreens dan dat ze naar een audiogids luisteren. Ze bezoeken musea minder om er kennis op te doen.

De onderzoeksgroep van de UGent deed, op initiatief van ongerust Art United, een onderzoek over dat de jongeren van vandaag “niet automatisch de museumbezoekers van morgen” zullen worden. Musea proberen een zo breed en divers mogelijk publiek te bereiken, maar zien dat dat nu nog niet lukt. Jongeren zijn een lastig te bereiken doelgroep voor musea blijkt uit de gegevens die musea zelf verzamelen en het wetenschappelijke onderzoek. In totaal vonden er in 2019 32,6 miljoen museumbezoeken plaats. Daarvan komen er 6,2 miljoen (19%) voor rekening van de jeugd tot en met 18 jaar. Volwassenen zijn goed voor de resterende 26,3 miljoen bezoeken (81%).

https://public.flourish.studio/visualisation/8453228/

Uit het onderzoek van Art United blijkt dat veel jongeren musea te duur vinden en zich er niet thuis voelen. Andere redenen die zijn gegeven om niet naar een museum te gaan zijn: de musea zijn te ver weg, er is niemand die mee wilt gaan naar het museum, ze zijn niet geïnteresseerd en ze weten niet wat er te zien is. De meest gegeven reden is dat ze er te weinig van afweten. Dit wetende is er ook onderzocht wat er voor zou kunnen zorgen dat jongeren wel naar musea zouden gaan. Veel 16-tot 20-jarigen gaven aan dat ze eerder naar een museum zouden gaan als er live concerten of dj-sets zouden worden georganiseerd, er dans of theatervoorstellingen zouden plaatsvinden of als er een ander sociaal evenement georganiseerd wordt met eten en drinken. Ruim de helft van de ondervraagde jongeren geeft ook aan dat het openstellen van musea als studie- of werkruimte ervoor kan zorgen dat ze vaker naar het museum gaan.

Volgens Catrien Schreuder, Hoofd Tentoonstellingen en Collectie Stedelijk Museum Schiedam, gaan jongeren ook minder snel naar musea omdat ze druk zijn met school, huiswerk, vrienden, uitgaan, etc. “Een museumbezoek past daar niet altijd goed tussen. Ook sluiten ‘klassieke’ tentoonstellingen misschien niet altijd even goed aan bij hun belangstelling en behoeften.” Toch zijn jongeren ook niet voor ieder museum de doelgroep. “Alle musea spannen zich in om een zo breed mogelijk publiek aan te trekken. De samenstellers van tentoonstellingen zijn vaak experts, maar proberen met hun kennis wel degelijk aansluiting te vinden bij het publiek. Daarbij wordt niet altijd de jonge doelgroep in gedachten genomen”, aldus Schreuder.

Instagrammable

Toch gaan jongeren wel naar “interactieve musea”. Interactieve musea zijn vaak ruimtes met kunst en optische illusies die populair zijn voor het maken van foto’s. Het is dan ook meer een “experience” dan een museum. Interactief museum The Upside Down probeert je mee te nemen naar een nieuwe wereld. Hierbij proberen ze je zintuigen te prikkelen, je hersenen voor de gek gehouden, je geest te verruimen en je kennis te verrijken. De website van The Upside Down luidt dan ook duidelijk; “Het doel van The Upside Down is dat je je fantasie de vrije loop laat en het tot leven laat komen. Maak zoveel mogelijk unieke foto’s en wees creatief.”

“Je kunt bij een museum als “The Upside down” foto’s maken met het decor en dit posten op de sociale media zoals Instagram en Facebook”, meldt Pamela Ponit, community builder bij The Upside Down. “Hierdoor sluit dit goed aan bij jongeren, omdat jongeren veel bezig zijn met sociale media. The Upside Down heeft alle informatie die je kunt leren over Nederland in een nieuw jasje gestoken. Ook hebben zij niet alleen maar schilderijen aan de muur hangen, maar zijn alle kamers die je kunt bezoeken een soort levend decor.”

Dit soort zogenoemde “Instagram musea”, zoals The Upside Down, WONDR en Moco Museum trekken meer jongeren, omdat jongeren de kunst en de visuele cultuur herkennen die dicht bij hen ligt in deze musea. Daarnaast doen dit soort musea het goed, omdat het Instagram musea zijn en jongeren hierdoor foto’s kunnen delen op sociale media, aldus Schreuder. Daarnaast vinden jongeren “klassieke” musea vaak heel basic en is er niks te beleven. “Jongeren zijn vaak al met school naar die musea geweest waardoor ze in hun vrije tijd liever voor een belevenis kiezen”, denkt Ponit.