Vandaag de dag zijn ze niet meer te missen in het straatbeeld; sneakers. Wat jarenlang werd gedragen als sportschoen, is tientallen jaren later een groot fashionitem geworden. Sneakers worden nu niet alleen gedragen, maar ook gekocht als een kunstwerk. De sneakercultuur is uitgegroeid tot een ware subcultuur waarin flink wordt gehandeld.
Het gebruik van de sneaker gaat ver terug in de tijd. De voorganger van de sneaker uit de 18e eeuw lijkt nauwelijks op de sneakers van nu, dit was enkel een lap stof met een geregen veter erin. Hier werd door de jaren heen steeds meer dingen aan veranderd en toegevoegd. Het woord ‘sneaker’ komt waarschijnlijk van sneaking, het Engelse woord voor sluipen. Het verhaal gaat dat hun zware schoenen het hen lastig maakten om criminelen te pakken, omdat ze hen aan hoorden komen lopen. Zij hebben zelf een schoen geknutseld met een rubberen zool en noemden deze ‘sneakers’. Met deze sneakers konden ze onhoorbaar de criminelen besluipen.
Sneakers werden vervolgens na jaren van ontwikkeling in eerste instantie vooral als sportschoenen voor basketballers gebruikt. Later werden deze ook bij de tennissers geliefd. Dit zorgde ervoor dat het gezien werd als ideale sportschoen, omdat ze relatief erg licht waren en weinig geld kostten. Dit werd opgepakt door de jeugd in de jaren 50. Zij hadden immers vaak niet erg veel te besteden en zochten schoenen waarmee ze moeiteloos konden rennen en spelen.
Na de opkomst van de sneaker in het straatbeeld, waren ze nog niet gelijk bestempeld tot mode. Naast sporters werden ook steeds muzikanten en filmsterren gespot met sneakers aan. Fans wilde hierdoor niks liever dan dezelfde sneakers dragen als hun grote idool. Een sporter die veel heeft betekend voor de populariteit van sneakers is basketbal legende Michael Jordan. Hij ondertekende in 1984 een contract bij Nike en droeg daarom alleen nog maar Air Jordans. Dit heeft veel mensen getriggerd om naar de winkel te rennen voor een paar van deze schoenen. Dit model is tot op de dag van vandaag een van de meest populaire sneakers. Deze zijn daarom zelfs nauwelijks in de winkel nog te vinden en zal je er online altijd de hoofdprijs voor moeten betalen.
Het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) bracht vorig jaar een uitgebreid rapport aan cijfers uit over de verkoop van sneakers in de afgelopen vijf jaar. Hieruit bleek dat de fysieke winkelomzet tussen 2016 en 2019 heen en weer heeft geschommeld. Opvallend is dat het verschil tussen 2019 en 2020 de grootste daling laat zien vanaf 2016 (27,2 procent). Het coronavirus en de bijkomstigheid van de lockdown heeft hier natuurlijk invloed op gehad. Toch laten de resultaten van een ander onderzoek van het CBS zien dat Nederlanders vanaf juli 2020 steeds meer schoenen zijn gaan kopen. Daarnaast is de waarde van de gekochte schoenen gemiddeld 15 procent hoger dan het jaar ervoor.
Dat men steeds meer betaalt voor sneakers is niet gek. Doordat sommige paartjes in het verleden enorm veel hebben opgebracht, heeft dit de interesse van handelaars gewekt. Verzamelaars en handelaars doen er alles aan om een exclusief paartje te bemachtigen om met flinke winst te verkopen. Maar, hoe komt het dat de ene sneaker veel meer waard is dan de andere? Dit kan verschillende oorzaken hebben. De meest voor de hand liggende oorzaak is dat de sneaker is gedragen of gesigneerd door een bekendheid. Zo zijn er in 2020 een paar Nike Air Yeezy 1 geveild, die bij de Grammy’s in 2008 door Kanye West zijn gedragen. Deze zijn uiteindelijk onder de hamer gekomen voor het forse bedrag van 1,8 miljoen dollar.
De waarde van een sneaker wordt vooral bepaald door de zeldzaamheid. Sommige sneakers worden bijvoorbeeld in een relatief klein aantal uitgegeven. Hoe kleiner het aanbod, hoe zeldzamer en daardoor hoe duurder de sneaker. Waarom merken van sommige uitgaven maar een klein aantal laten produceren is niet helemaal duidelijk. Soms zijn het sneakers die gemaakt zijn van extra dure materialen, of het zijn sneakers waarvan niet verwacht wordt aan te slaan bij een grote massa.
Toch lijkt de gouden regel voor een zeldzame sneaker een samenwerking met een ander merk of ontwerper te zijn. Zo is de Nike 97 in samenwerking met ontwerper Sean Wotherspoon een van meest gewilde schoenen. Deze gaan bij sneakerbeurzen over de toonbank voor zo’n tweeduizend euro.
Misschien wel het meest populair is de samenwerking van Nike met het merk Off-White. Onder dit merk ontwierp Virgil Abloh sneakers, die altijd de herkenbare tie-wrap aan de veters hebben hangen. Voor buitenstaanders lijkt het absurd om met een tie-wrap aan je schoenen te lopen, toch is het wel de bedoeling deze eraan te laten. De sneakers die onder deze samenwerking zijn gemaakt, zijn sinds november 2020 nog populairder geworden. In die maand overleed ontwerper Abloh plots, dit was dan ook een schok voor zijn fans. Vanaf dat moment kon je op Stockx zien dat de prijzen door het dak gingen. Via deze site kun je schoenen (ver)kopen en zie je aan de hand van statistieken hoe de prijzen gedaald of gestegen zijn.
Dit soort informatie wordt daarom ook volop gebruikt door sneakerhandelaars. Net als met statistieken die de aandeelmarkt uitbeeldt, zegt dit niet altijd veel over de toekomstige waarde. Veel mensen die sneakers als handelswaar gebruiken, hebben nu eenmaal verstand van de zeldzaamheid of hypes. Zo zullen zij eerder een samenwerking met een ontwerper of artiest op de kop slaan, dan een standaard schoen die gewoon in de winkel te koop is. Deze brengen nu eenmaal het meeste op en daarnaast heeft het geen zin om een schoen aan te bieden voor een hogere prijs, wanneer deze nog voor de retailprijs in de winkel ligt. De meeste handelaars zijn zelf sneakerliefhebber en hebben daarom vaak ook kennis van de laatste trends in de sneakerwereld. Dit helpt ze in het strategisch kiezen van hun handelswaar.
.
Nathan Jongerius is een paar jaar geleden in de sneakerwereld gerold en handelt nu zelf in sneakers. Hij wilde een sneaker hebben die op een gegeven moment alleen nog maar online voor een fors bedrag te koop was.
Nathan vertelt dat veel verzamelaars niet of nauwelijks met hun duurste aankopen echt de deur uit gaan. Deze zetten ze dan vaak op een opzichtige plek neer, bijvoorbeeld in een glazen doos. De functie van een ‘collectors item’ weegt dan zwaarder dan de standaard functie van een sneaker. Zo zie je maar dat er een vergelijking valt te maken met kunst. Dat koopt men om ernaar te kunnen kijken en ervan te genieten. Daarbij geeft het mensen een verrijkend en positief gevoel om iets in handen te hebben wat niet zomaar iedereen heeft. Maar in het verzamelen van sneakers is er de andere kant van de medaille. Zo kan je erin doorslaan om altijd weer de nieuwste, duurste en meest zeldzame sneakers te móeten hebben.
.
Sneakerliefhebber en handelaar Céline vertelt over dit gedrag en hoe ze daar juist op inspeelt.
https://soundcloud.com/nicolette-fabienne/audio-fragment-celine?si=33eb567e64424ce28f3529dd92616bfc&utm_source=clipboard&utm_medium=text&utm_campaign=social_sharing
Handelaars die al jaren in de business zitten, kennen de kneepjes van het vak. Door bepaalde trucjes zijn ze sites die raffles houden te slim af. Zo gebruiken talloze handelaars bots, een computerprogramma dat taken kan uitvoeren. Ze kopen dan een paar bots, die zich inschrijven voor de raffle. Daardoor hebben ze een veel grotere kans de raffle te winnen en daardoor de sneaker te morgen kopen. Onder andere Nike heeft haar app verbeterd, zodat bots eruit worden gepikt en geblokkeerd. Zij willen nu eenmaal dat iedereen een even grote kans heeft op het kopen van een nieuwe release.
Veel sneakerliefhebbers winnen hierdoor bijna nooit een raffle en zullen ze deze dus wel ‘moeten’ kopen voor een stuk hogere prijs bij een handelaar. Liefhebbers hebben daarom het grappige onderonsje; ‘Heb je ook alweer een L?’. Dit wil zeggen; ‘heb je ook alweer verloren (lose), vertel me iets nieuws.’
Verschillende gesproken handelaars willen weinig tot niks loslaten over hun trucjes en handelswijze. Toch is er een handelaar die zonder naamsvermelding zijn verhaal wil doen. Hij vertelt dat handelaars niet helemaal eerlijk te werk gaan en het dus niet gek is dat liefhebbers altijd een fors bedrag moeten neerleggen voor een sneaker.
‘’(…) Ik zou liegen als ik zou zeggen dat alles helemaal volgens de regels loopt. Ik werkte jarenlang met goedkope bots voor de raffles, waardoor ik in die tijd duizenden euro’s per maand verdiende. Adidas en Nike kwamen toen met een soort blokkade tegen bots dus toen werd het een stuk lastiger. Toch heeft een maatje van mij, die goed is met technische zaken, een bot gecreëerd die langs de blokkade kwam. Ik kan het niet helemaal goed vertellen, maar de blokkade is gebaseerd op details die een standaard bot heeft en dat heeft deze nieuwe niet. Deze bot gebruik ik nog steeds dagelijks en heb ik aan tientallen andere handelaars verkocht. Daar heb ik veel geld mee verdiend.
Of ik denk dat iedereen een eerlijke kans maakt bij een raffle? Daar kan ik heel kort over zijn: nee, zeker niet. Wij handelaars hebben vooral dankzij de bots de bovenhand gekregen. Als ‘normale’ sneakerliefhebber maakt je door ons weinig kans om een schoen voor de normale prijs te kopen. Daarom is het niet helemaal eerlijk, nee. Wij zorgen ervoor dat je bijna geen kans maakt, waarna je bij ons de hoofdprijs betaald.
Heb ik daar moeite mee? Nou ja, ik zou het liefst helemaal eerlijk mijn geld verdienen. Maar als je de bedragen ziet dat je ermee verdient, ben je om. Dan wil je niet meer anders.’’
