Shoppen is voor klanten vandaag de dag niet meer dan een klik op een knop. Door de pandemie bleven winkeldeuren tijdens lockdowns gesloten. Dit heeft een grote invloed gehad op het online winkelgedrag van Nederlanders. Uit cijfers van het Centraal Bureau voor Statistiek (CBS) blijkt dat 77% van de Nederlanders in de eerste helft van 2021 online aankopen deed. Dit is een stijging van 21% vergeleken met 2019. Betekent dit dat de online winkels het zullen overnemen van de fysieke winkels?
Liggend op de bank de nieuwste sneakers bestellen of vanuit bed kleurrijke zomerjurkjes scoren voor vakantie. Het betekent geen overvolle kleedkamers, geen lange wachtrijen bij de kassa en geen opdringerige verkopers. De consument is tegenwoordig liever lui dan moe. Henk van den Brink, sectoreconoom met als expertise detailhandel bij de ING: “Door de lockdowns hebben de online verkopen een enorme boost gekregen van 44%. De consument is gewend geraakt aan het gemak van thuiswinkelen, vooral de doelgroep tussen de 25 en 45 jaar.”
Leegstand in winkelstraten
Door de stijging van online aankopen daalt het aantal aankopen in winkelstraten. Eén op de zes fysieke winkels verdween in de periode 2010-2021, dat zijn bijna 14.000 winkels minder. “Centrumlocaties in grote steden zijn kwetsbaar vanwege het wegvallen van funshopping en de internationale toeristen,” zegt van den Brink. Door steunpakketten van de overheid, belastinguitstel en regelingen met verhuurders wisten veel winkels de gedwongen sluitingen te overleven. Uit cijfers van het CBS blijkt dat er een groot verschil is in uitstaande belastingschuld, vooral in de detailhandel. “Dit jaar en de komende jaren zullen er dan ook meer faillissementen zijn in de retail dan in de afgelopen twee jaar,” verklaart van den Brink.
Daarnaast blijkt uit cijfers van het CBS dat meerdere fysieke winkels de switch hebben gemaakt naar onlineverkoop. Dit bespaart hen huur van een groot winkelpand en zij verliezen geen publiek. De consument is veel online te vinden en deze stap wordt als een logische keuze ervaren. Hierbij is het wel van belang dat fysieke winkels hun doelgroep kennen, want vanaf 55 jaar daalt het aantal online aankopen met 20% of meer.
Interactie tussen webshops en fysieke winkels
Veel winkels kiezen tegenwoordig voor beide opties, zoals Omoda, My Jewellery en Wehkamp. De fysieke winkel vormt een uitstekende aanvulling op de webshops en andersom geldt dat ook. Beide verkooppunten leiden tot meer aankopen. Hiernaast speelt ook de gemakkelijkheid een grote rol. Omoda laat hun consument zelf de keuze maken waar zij willen retourneren; online of in de winkel. Door het vergroten van retouropties wordt de klant gemakkelijker overgehaald om een online óf offline aankoop te doen.
Volgens van den Brink is de verwachting dat zulke hybride constructies steeds vaker zullen voorkomen. “Het is een goede manier om het koop- en retourproces voor de consument zo gemakkelijk mogelijk te maken,” verklaart hij. In 2021 is de groei van multichannel kanalen gestegen met 39%. De verwachting is dat in 2022 de omzet met nog eens 7,5% zal groeien.
Verantwoording datavisualisatie: voor de datavisualisatie heb ik gebruik gemaakt van cijfers van het Centraal Bureau voor Statistiek. In deze cijfers komt naar voren hoeveel de online aankopen zijn gestegen in verschillende producten vanaf 2015 t/m 2021. Ik heb de cijfers vergeleken tussen 2020 en 2021. Daarnaast blijkt uit andere cijfers vanaf 2015 t/m 2021 dat de fysieke winkels afnemen. De grafieken zijn ontworpen door journalist Roos Herselman.
