De Museumkaart, een abonnement waarmee je een jaar lang onbeperkt naar binnen kan bij ruim 450 musea in Nederland, is de afgelopen jaren mateloos populair geworden. Dat de museumsector het lastig heeft gehad tijdens de coronacrisis, is algemeen bekend. Maar zet de trend, nu de pandemie achter ons ligt, door?
De Museumkaart is de afgelopen jaren enorm in populariteit gestegen, blijkt uit cijfers van het CBS. Steeds meer musea sluiten zich aan bij de Museumkaart. In 2015 was 56 % van de totaal aantal musea aangesloten bij de Museumkaart, in 2020 lag dit aantal op 68 %: een stijging van 12 %. De Museumkaart stimuleert herhaalbezoek, bezoekers komen sneller terug naar het museum. Dit is volgens Charlotte van Kleef van Museumvereniging voor veel musea een reden om zich aan te sluiten bij de Museumkaart. “Mensen kunnen hierdoor gratis naar het museum, maar musea krijgen alsnog een deel van de toegangsprijs uitbetaald. Uit ons onderzoek blijkt dat een groot percentage van de bezoekers Museumkaarthouders zijn.”
Succesjaar
De Museumkaart zorgde de afgelopen jaar voor veel bezoekers. In 2019 trokken musea ruim 33.895.000 bezoekers. Ook waren er veel bezoeken met een Museumkaart. Waar het abonnement in 2015 nog 8.166.000 bezoekers trok, waren dit in 2019 9.209.000 bezoekers. Het jaar 2019 was een succesjaar, erkent Van Kleef. “De Museumkaart zat toen echt in de lift. Het was een goed jaar, zowel qua kaarthouders als bezoekers.”
Dalende cijfers
De cijfers zitten tot 2020 in de lift. Maar dan breekt de coronapandemie uit. De cijfers kelderen naar beneden en de museumbezoeken dalen met ruim 50 %, ook bezoeken met Museumkaart. Ook in het tweede coronajaar, 2021, worden de cijfers niet veel beter. Musea waren in 2021 bijna de helft van het jaar gesloten. Ondanks dat waren Museumkaarthouders goed voor 3,9 miljoen museumbezoeken. Overigens een miljoen minder dan in het eerste coronajaar, toen waren het er 4,9 miljoen.
Toekomst
Hoewel de cijfers tijdens de coronacrisis in een dip zaten, blijft de Museumkaart ook na de coronapandemie populair, concludeert Van Kleef. Ze kijkt dan ook positief naar de toekomst. “We zitten qua kaarthouders nu boven het oude niveau. Dat betekent dat we nu in 2023 meer kaarthouders hebben dan in 2019, voor de crisis. Mensen blijven hun abonnement verlengen.” Opvallend genoeg bleef het totaal aantal musea aangesloten bij de Museumkaart tijdens de coronajaren met 68 % gelijk. Inmiddels neemt ook dit percentage weer toe. “Musea zien bij andere musea dat mensen terugkomen door de Museumkaart. Daarom kunnen wij elk jaar nieuwe musea aan ons lijstje toevoegen.”
Er is nog wel één verbeterpunt voor de toekomst. De bezoekers blijven achter. “De bezoekersaantallen blijven achter op 2019. Toen hadden we ongeveer 9,1 miljoen bezoekers. In 2022 waren het er 7,1 miljoen. Vooral de oudere doelgroep (65-plussers) moeten hun weg naar het museum terugvinden.”
DATAVERANTWOORDING:
De data die gebruikt is in de visualisatie (en de tekst), is afkomstig uit de dataset ‘Musea; collectie, bezoeken, tarieven, tentoonstellingen, werkgelegenheid’ van het Centraal Bureau voor de Statistiek. De dataset bestaat uit cijfers over onder andere bezoeken, soort entree, entreeprijzen en museum aangesloten bij.
Journalist Isabel Kouwenoord selecteerde cijfers die haar opvielen en koos voor de Museumkaart. Ze heeft zich gefocust op musea die zijn aangesloten bij de Museumkaart (deze cijfers zijn gebruikt in de tekst), en totaal aantal bezoekers, inclusief bezoeken met museumkaart. Ze heeft de (dalende) cijfers tijdens de coronapandemie uitgelicht in de visualisatie. Omdat het CBS alleen beschikt over cijfers tot en met 2021, heeft Isabel ook nog cijfers aangevraagd over 2022. Dit deed zij bij Museumvereniging. Niet alle cijfers waren echter al beschikbaar. Daarom heeft ze besloten om de cijfers tot en met 2021 te verwerken in de datavisualisatie.
