Het Hooggerechtshof van Mauritius heeft vorige week een wet afgeschaft die seks tussen mannen strafbaar stelde. Opvallend, want in veel landen in Afrika wordt er juist strenger opgetreden tegen homoseksualiteit. Toch vond het Hooggerechtshof dat de wet niet meer paste bij de huidige normen en waarden in het land. 

 De wet stamde nog uit het koloniale tijdperk waarin de Britten het voor het zeggen hadden op het eiland. In 1898 werd seks tussen mannen strafbaar gesteld en tot vorige week stond hier zelfs een gevangenisstraf van vijf jaar op. De regering van Mauritius zei zelf sympathiek te staan tegenover de argumenten van de LHBTI+ gemeenschap, maar vond de tijd niet rijp om de wet te veranderen.

Toch zei het hooggerechtshof dat de oude wet ‘de enige natuurlijke manier voor de aanklagers en andere homoseksuele mannen om geslachtsgemeenschap te hebben criminaliseert, terwijl heteroseksuele mannen het recht hebben om geslachtsgemeenschap te hebben op een manier die voor hen natuurlijk is.’

De zaak is onder andere voor de rechter gesleept door Abdool Ridwan Firaas Ah Seek en lokale LHBTI+ organisatie Collectif Arc-en-Ciel. Zij vonden de wet een inbreuk op hun grondrechten en zijn dan ook blij dat de wet is afgeschaft. Ah Seek, die zelf homoseksueel is, zei dat hij ‘Nu vrij is om zonder angst lief te hebben wie ik wil.’

De afschaffing van de wet komt in een periode van toenemende homofobie in Afrika. ‘In Oeganda werd eerder dit jaar een van de strengste anti-homowetten ter wereld ingevoerd’, aldus Loes Oudenhuijsen, promovendus bij het Afrika-studiecentrum in Leiden. Hier werd in mei een wet ondertekent die ‘medeplichtigheid aan LHBTI-praktijken’ strafbaar stelt. Hierdoor kunnen homoseksuelen bijvoorbeeld geen medische zorg meer ontvangen of een huis huren, maar in het ergste geval geldt de doodstraf. Ook onder de bevolking heerst veel homofobie door de religieuze cultuur.  ‘In Oeganda is de christelijke gemeenschap heel groot’, vertelt Oudenhuijsen. ‘Amerikaanse, conservatieve groepen hebben veel investeringen gedaan en zijn heel erg betrokken bij het aanwakkeren van het homofobe sentiment.’

‘In Mauritius is de helft van de bevolking Hindoestaans waardoor er al een hele andere culturele omgeving ontstaat’, legt Oudenhuijsen uit. ‘Mauritius staat bekend als een tolerant land. Er zijn ook al eerder wetten doorgevoerd die de positie van de LHBTI+ gemeenschap te verbeteren.’ De afschaffing van de wet komt volgens Oudenhuijsen dan ook niet uit de lucht vallen. ‘Ook andere landen zoals Angola en Botswana hebben homoseksualiteit in de afgelopen jaren uit het wetboek van strafrecht gehaald, het is dus geen uitzondering.’ Ook werden er al eerder queer-evenementen georganiseerd en was homoseksualiteit zelf niet strafbaar. ‘Het ging echt alleen om seks tussen twee mannen’, aldus Oudenhuijsen.

Net als op Mauritius is de criminalisering van homoseksualiteit nog vaak een overblijfsel uit de koloniale tijd. Veel landen hebben het overgenomen in die tijd en niet afgeschaft toen ze onafhankelijk werden. Verder stelt Oudenhuijsen dat landen in Afrika die zulke strenge anti-homowetgeving door proberen te voeren dit gebruiken als een afleidingsmanoeuvre. ‘De politiek wil hiermee de aandacht wegtrekken bij de problemen in het land en laten zien dat ze een sterke overheid hebben’, vertelt ze.

Volgens Oudenhuijsen zijn er in Afrika dan ook twee tegengestelde ontwikkelingen gaande. Waar in sommige landen steeds meer vrijheden komen voor homoseksuelen, worden hen deze in andere landen juist ontnomen. Maar dankzij de wetswijziging in Mauritius kunnen mannen daar in ieder geval met een gerust hart de liefde met elkaar bedrijven.

Beluister hieronder het interview uit de radio-uitzending met Loes Oudenhuijsen.