Nederland boekt weinig vooruitgang op het gebied van gendergelijkheid, althans dat beweert een recent artikel in Flair Magazine. Volgens Flair zou dit blijken uit het jaarlijkse SDG Gender Index-onderzoek, dat wereldwijd gender(on)gelijkheid meet. Maar hoe zit dat precies?
Deze factcheck is geschreven op 26-09-2024 met de kennis van dat moment.
Het SDG Gender Index-rapport van 2024 beoordeelt de wereldwijde voortgang op het gebied van gendergelijkheid, met een focus op de situatie van vrouwen en meisjes in verschillende landen. Het rapport geeft scores voor 139 landen, gebaseerd op hun prestaties op diverse indicatoren van gendergelijkheid. Deze scores variëren van 0 tot 100, waarbij hogere scores betere prestaties aanduiden. Landen worden ingedeeld in categorieën, van een ‘zeer goede’ tot een ‘zeer slechte’ omgeving voor vrouwen en meisjes.
De Global Gender Gap Index beoordeelt onder andere economische participatie, toegang tot onderwijs, politieke invloed, gezondheidszorg en levensverwachting. Nederland scoort hoog op gezondheidszorg, levensverwachting en onderwijs, waar meisjes vaak beter presteren dan jongens. Toch blijven er op verschillende vlakken achterstanden voor vrouwen. Hoewel de rechten van vrouwen op papier goed geregeld zijn, komt genderongelijkheid in de praktijk nog vaak voor, zoals blijkt uit een artikel van het College voor de Rechten van de Mens.
Wat opvalt in het onderzoek is dat Nederland in 2022 op de 28e plaats stond, wat als ‘fair’ werd beoordeeld, en inmiddels in 2024 is gestegen naar de 7e plek, wat nu als ‘good’ wordt gezien. Betekent dit dat Nederland toch vooruitgang heeft geboekt? En hoe moeten we deze stijging interpreteren?
Vertekend beeld van vooruitgang
Er is een verschil tussen de positie van een land op de lijst en de daadwerkelijke vooruitgang binnen dat land. De plek op de lijst laat vooral zien hoe Nederland het doet in vergelijking met andere landen in een bepaald jaar. Dit hangt niet alleen af van de situatie in Nederland, maar ook van hoe andere landen presteren. “Uit de cijfers blijkt dat veel landen niet goed presteren, waardoor een hoge plek op de lijst niet per se veel zegt over echte vooruitgang”, vertelt Dragana Stojmenovska, socioloog aan de Universiteit van Amsterdam.
Hoewel Nederland op de 7e plaats staat in de ranglijst voor gendergelijkheid, laat de daadwerkelijke vooruitgang binnen het land te wensen over. Uit de data blijkt namelijk dat er tussen 2019 en 2023 nauwelijks vooruitgang is geboekt. Dit is zichtbaar in de cijfers van de Global Gender Gap Index, waar Nederland voor deze periode als ‘no change’ staat aangemerkt. Hoewel er soms kleine stijgingen zijn, zijn deze niet betekenisvol. Om in 2030 een score van 100 te behalen – wat volledige gendergelijkheid zou betekenen – moet Nederland jaarlijks met 1,69 punten verbeteren. De realiteit is echter dat deze verbetering uitblijft.
Andere bronnen bevestigen dit beeld. Uit de Emancipatiemonitor van 2023 van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) blijkt dat de genderloonkloof in het bedrijfsleven de afgelopen jaren nauwelijks verder is afgenomen.
“Naast economische ongelijkheid staat de situatie van vrouwen in de privésfeer ook onder druk”, voegt Stojmenovska toe. Nederland behoort tot de top drie van Europese landen waar femicide het meest voorkomt. Elke acht dagen wordt in Nederland een vrouw vermoord, vaak door een (ex-)partner. Deze alarmerende cijfers geven een schrijnend beeld van de uitdagingen rondom gendergelijkheid in Nederland, ondanks de hoge positie op de internationale ranglijst.
Conclusie
De interpretatie van de feiten in het Flair-artikel is correct. Nederland boekt inderdaad weinig vooruitgang op het gebied van gendergelijkheid. De hogere positie op de ranglijst is voornamelijk te danken aan de achteruitgang van andere landen, in plaats van aan verbeteringen in Nederland zelf. Nederland heeft op het gebied van gendergelijkheid dus nog een lange weg te gaan.
Oorspronkelijke claim: https://www.flair.nl/maatschappij/gendergelijkheid-daalt-weinig-vooruitgang-nederland~bd957a37/
