Het Nieuw Sociaal Contract wil roken en vapen onder jongeren verbieden. In een recente uitzending van EenVandaag (11 september 2024) zegt longarts Wanda de Kanter dat er in sommige vapes evenveel nicotine zit als in 400 sigaretten. Deze claim heeft als doel de gevaren van vapen onder jongeren te benadrukken, maar hoe accuraat is dit eigenlijk?
Hoewel vapen onder de 18 jaar al verboden is, pleit zij toch voor een volledig verbod op vapen. Ze zegt ook in het interview: “Er wordt lood en cadmium in de urine van kinderen die vapen gevonden.”
Claim: Er blijken soms wel 400 sigaretten nicotine in één vape te zitten.
Nicotine-inhoud in vapes varieert per product en is afhankelijk van factoren zoals het merk, de vloeistof en het gebruik (aantal hijsjes). De meeste e-liquids in Europa worden gereguleerd door de EU-richtlijn, die stelt dat de maximale nicotineconcentratie in een vloeistof 20 mg/ml mag zijn. (TabakNee) Sommige vapes, vooral in de Verenigde Staten, kunnen hogere concentraties bevatten, maar dit hangt sterk af van de regelgeving in dat land.
Claire de Nerée tot Babberich werkt bij het Trimbos-instituut en is wetenschapper op het gebied van alcohol, tabak en drugs. De Nerée tot Babberich: “Een gemiddelde sigaret bevat ongeveer 1-2 mg nicotine, een pakje met 20 sigaretten dus ongeveer 20 milligram nicotine. In een vape zit meestal 20 milligram per milliliter, en in een vape zit meestal 10 milliliter. Als je dat zo uitrekent, zitten er dus ongeveer 200 sigaretten in 1 vape.” Volgens De Nerée tot Babberich is dat al heel veel voor volwassenen, maar vooral voor jonge kinderen.
Er is wel veel illegale handel vanuit China rondom vapes die niet goed wordt gecontroleerd. “Zo zijn er dus vapes die soms wel 40/50 milliliter kunnen zijn, wat neerkomt op 400 sigaretten,” aldus De Nerée tot Babberich.
De nicotineopname hangt niet veel samen met het soort vape, maar meer met hoe je die vape gebruikt. Dus hoe dieper je inhaleert en hoe langer je de damp in je longen laat voordat je weer uitblaast. Dit betekent dat zelfs als een vape een hoog nicotinegehalte bevat, het niet per se betekent dat je dezelfde hoeveelheid nicotine binnenkrijgt als bij honderden sigaretten. De Nerée tot Babberich: “De regelgeving is nu dat er maximaal 20 mg nicotine mag zitten per milliliter qua concentratie.”
Volgens De Nerée tot Babberich is nicotinevergiftiging een groot risico, vooral bij jonge en onervaren gebruikers die vapes met hoge nicotinegehaltes gebruiken. Symptomen zijn onder andere duizeligheid, hoofdpijn, misselijkheid en in ernstige gevallen zelfs hartkloppingen. “Er zijn zelfs vapes gevonden waarbij de nicotineconcentratie zo hoog was dat je, als je die op zou roken, gelijk dood zou gaan,” aldus De Nerée tot Babberich.
Kinderarts Blankman benadrukt ook dat vapen gevaarlijk is, vooral voor jongeren. (Bovenij) Nicotine kan het ontwikkelende brein schaden en de kans op verslaving vergroten. Jongeren die regelmatig vapen, lopen meer kans op psychische problemen zoals angststoornissen en concentratieproblemen.
“Een jongerenbrein ontwikkelt zich heel erg, dus nicotine houdt dat tegen. Stoppen na je 25ste met vapen heeft geen nut meer, want je ontwikkelt niet meer door.” De Nerée tot Babberich legt uit dat je op latere leeftijd hier veel last van kunt hebben. Ook zijn er veel vapes waarop staat dat er geen nicotine in zit, maar die toch nicotine blijken te bevatten. Bedrijven willen vooral dat mensen verslaafd raken. Ondanks dat er vapes zijn zonder nicotine, wil dat niet zeggen dat ze minder schadelijk zijn. Er zitten andere chemische stoffen in een vape die niet in een sigaret zitten waarvan we nog niet weten hoe schadelijk die zijn. Dit is iets wat op lange termijn moet worden onderzocht, omdat vapes relatief nieuw zijn.
Hoewel er nog geen sluitend bewijs is dat vapen kanker veroorzaakt, is het duidelijk dat er kankerverwekkende stoffen in vapes zitten, zoals formaldehyde, en dat deze op lange termijn schadelijk kunnen zijn.
Conclusie:
De claim dat sommige vapes evenveel nicotine bevatten als 400 sigaretten klopt deels. Het kan dus wel, maar gebeurt vooral bij illegale vapes en verschilt per product. De werkelijke nicotine-inhoud ligt meestal eerder in de buurt van 50-200 sigaretten per vape, wat nog steeds veel is. Illegale producten met extreem hoge concentraties zijn gevaarlijk, maar komen niet voor op de reguliere markt, al wel bij illegale handel vanuit China.
De gezondheidsrisico’s van vapen zijn nog steeds ernstig en moeten niet worden onderschat, vooral bij jongeren.
