In Amersfoort brengt het diversiteitsfestival jaarlijks inwoners samen om elkaar te ontmoeten, verhalen te delen en verschillen te vieren. Wat ooit begon als een dag over diversiteit, is uitgegroeid tot een bruisend festival waar verbinding en inclusie centraal staan. De initiatiefnemer Cathy al Bazi vertelt hoe het allemaal begon en wat inclusie en diversiteit voor haar persoonlijk betekenen.
“Ik ben de aanjager van de anti-discriminatieagenda. Dat betekent dat ik met inwoners in de stad in gesprek ga wanneer zij discriminatie ervaren. Binnen het stadhuis zorgde ik ervoor dat alle collega’s scholing konden krijgen over wat discriminatie is, hoe we het voorkomen, en hoe we onszelf bewust maken van mogelijk discriminerend gedrag. Vijf jaar geleden besloten we vanuit die rol eerst een Diversiteitsdag te organiseren. Inmiddels hebben we vier jaar een diversiteitsweek gehad, en dit jaar hebben we alles gebundeld tot een festival van twee of drie dagen.
Het festival begon gisteravond en duurt tot zaterdag. Dit jaar ben ik er nauwelijks bij betrokken geweest; mijn collega’s hebben het overgenomen. Mensen zoals Serena Kramer uit ons team hebben het helemaal opgezet, en mijn enige taak was het kopen van cadeautjes voor de vrijwilligers. Het is superleuk om te zien hoe nieuwe mensen met frisse blikken meewerken. Na vijf jaar was het voor mij steeds hetzelfde geweest, maar met nieuwe mensen haal je weer nieuwe energie, nieuwe mogelijkheden en netwerken in de stad.
Ons doel was om tweehonderd inwoners te verwelkomen bij de opening, en dat is gelukt. Iedere activiteit trekt nu veel deelnemers, soms tussen de zestig en tachtig mensen. Sommige activiteiten zijn bewust kleiner, zodat kwetsbare gesprekken intiem kunnen blijven. Vorig jaar startten we bijvoorbeeld een gesprek over interseksepersonen klein, alleen met de betrokkenen en hun vertrouwelingen. Nu hebben we een groot tekenmoment voor de intersekseverklaring, waar honderdplus mensen bij aanwezig zullen zijn. Het is prachtig om te zien hoe iets kleins zo kan groeien.
De burgermeester sprak dit jaar over onverwachte ontmoetingen en hoe waardevol die zijn om elkaar echt te zien als mens. Wij proberen die ontmoetingen mogelijk te maken. In het dagelijks leven ontmoet je mensen vaak alleen online, of je bent fysiek bezig met je eigen dingen. Op dit festival ontmoet je inwoners die je niet kent, bijvoorbeeld iemand die toevallig in dezelfde straat woont. Zo ontstaan nieuwe verbindingen en netwerken, en dat versterkt de gemeenschap. Vanuit onderzoek weten we dat dergelijke interactie helpt tegen racisme, discriminatie en polarisatie.
Voor mij persoonlijk betekent inclusie veel. Ik ben als vluchteling uit Irak naar Nederland gekomen en ben opgegroeid in Amersfoort. Inclusie is voor mij dat je als buurvrouw of buurman de ander betrekt bij tradities en het dagelijkse leven. Toen wij hier aankwamen, bracht een buurvrouw bijvoorbeeld een zak vol spullen met speelgoed en geld mee voor Sinterklaas. Dat soort gebaren laten zien dat je iemand betrekt, dat is inclusie. Diversiteit betekent voor mij dat verschillen mogen bestaan. Sommige mensen vinden verschillen eng, maar als we accepteren dat we allemaal anders zijn, kunnen we ook de verschillen in anderen respecteren en soms zelfs waarderen.
In Amersfoort zijn veel actieve netwerken die ervoor zorgen dat mensen zich thuis voelen. Denk aan het regenboogplatform voor de LHBTQIA+ gemeenschap, de zwarte agenda, en netwerken rondom levensbeschouwingen en religie. Mensen zoeken vaak gelijkgestemden, en die ‘bubbels’ zijn beschermend. Waar wij in investeren is dat deze netwerken sterk blijven en dat er bruggen worden gebouwd tussen verschillende groepen. Daarnaast helpen we inwoners verbinding te maken met overheidsinstanties en andere voorzieningen. Zo kan iedereen vinden waar hij of zij terecht kan, ongeacht achtergrond, identiteit of overtuiging.
Wat Amersfoort ook uniek maakt, is de fysieke toegankelijkheid van evenementen. Er is veel aandacht besteed aan toegankelijkheid, zodat mensen met een rolstoel of andere beperkingen overal bij kunnen zijn. We hebben een team met expertise in inclusiviteit dat ervoor zorgt dat evenementen voor iedereen openstaan.
Juist nu zijn dit soort bijeenkomsten zo belangrijk. Het dagelijks leven vraagt veel van inwoners: zorgen om rond te komen, huisvesting, werk, zorg. In die context is het makkelijk om je terug te trekken. Het festival nodigt mensen uit om naar buiten te komen, elkaar te ontmoeten, te kijken wat dat voor hen brengt en te ervaren wat er speelt bij de ander. Voor de gemeente is het ook waardevol om te zien hoeveel geweldige inwoners actief zijn in Amersfoort. Dit jaar is er een subsidieregeling voor diversiteit en inclusie van 47.500 euro, maar de aanvragen zijn altijd drie keer groter, omdat mensen zoveel leuks willen organiseren.
Verslaggever Koen Terlien is bij het bevrijdingsfestival geweest. Hij sprak met de taalambassade van bibliotheek Eemland en met medeorganisator Cathy.
