Kleine fietslampjes aan weerszijden van het voetpad zorgen ervoor dat de bezoekers nog iets kunnen zien van hun route, verder is het pikkedonker in Park Schothorst. De Nacht van de Nacht is aangebroken. Honderden bedrijven en gemeenten doven de lichten van gebouwen en reclameverlichting om aandacht te vragen voor lichtvervuiling. Gert van Beek, vrijwilliger bij de Sterrenwacht Midden-Nederland, ziet dit als een kans om mensen bewust te maken van het belang van het donker. ‘Als we alleen al een derde van de lampen uitdoen in Amersfoort, kunnen we zoveel meer zien.’

In het midden van het park staat Van Beek samen met andere vrijwilligers van de sterrenwacht rondom verschillende telescopen. Terwijl hij nog bezig is met het afstellen van zijn telescoop vertelt hij een moeder en haar zoontje over de oneindigheid van ons heelal. Hoewel de theorie duidelijk nog te ingewikkeld is voor de jongen, luistert hij met grote ogen naar wat Gert te vertellen heeft. 

De Nacht van de Nacht is een jaarlijks initiatief van de Natuur en Milieufederaties. Hun doel is om Nederlanders bewust te maken van overbodige verlichting die zorgt voor energieverspilling en lichthinder. Volgens Van Beek is de bewering dat kunstlicht het ritme van vele dieren verstoort overdreven. ‘Heel veel mensen zeggen dat deze nacht voor de natuur beter is, voornamelijk voor de vogels. Vogels zijn een bepaald ritme gewend en door de Nacht van de Nacht wordt dit juist verstoord omdat opeens alle lichten uitgaan.’ ‘Maar het feit is wel dat wanneer het donker is, er veel meer rust is en wanneer je aan het donker gewend raakt, je ook een stuk meer kan zien.’

Het meer kunnen zien is natuurlijk waar het voor Van Beek om gaat als liefhebber van het sterrenkijken. Hij ondervindt ook de nadelen van het vele kunstlicht. ‘Bij helder weer hebben we niet veel last van kunstlicht maar wanneer het sluimerend bewolkt is zien we echt een stuk minder. Dat licht gaat in de wolken hangen en weerkaatst dan naar de lens van de telescoop. Als ik jou een lamp in je gezicht zet, zie je niet wat erachter die lamp gebeurt en dat is met onze telescopen net zo.’

Ondanks de toename van de hoeveelheid kunstlicht, met Nederland behorende tot een van de meest verlichte landen, ziet hij de toekomst niet somber in. ‘We zien steeds meer dat, met name de straatverlichting, zo geplaatst wordt dat het naar beneden gaat schijnen. Hier heb je in je zicht op de hemel niet veel last meer van en ik denk dat deze positieve ontwikkelingen zich eigenlijk wel door blijven zetten.’ Vanuit het RIVM is er steeds meer aandacht voor de negatieve effecten van het tekort aan donker in de nacht. Zo wordt er veel onderzoek gedaan naar de bronnen van de lichthinder en de gevolgen die de Nederlander hiervan ondervindt.

Na ons gesprek richt Van Beek zijn telescoop weer op de sterrenhemel. Ook voor hem is dit natuurlijk een unieke kans om de sterren een stuk beter te kunnen zien. Terwijl het programma van de bezoekers op zijn einde loopt, begint voor de vrijwilligers van de sterrenwacht de avond pas.