AMERSFOORT CENTRUM- Deze week van maandag 2 juni tot donderdag 5 juni speelde in theater De Lieve Vrouw, ‘Human Condition’. Deze theater voorstelling is bijzonder omdat de regisseur van het stuk kunstmatige intelligentie is. De voorstelling ‘Human Condition’ is gebaseerd op verhalen van inwoners uit Amersfoort en wordt op het moment van spelen gegenereerd door AI.

Concept

‘Het eerste theaterstuk dat helemaal geregisseerd is door AI’, vertelt productielid Beate Bos. In het stuk zit een leidende draad, ‘Willem die vermist is’. De teksten worden verzonnen door AI op het moment van spelen, ‘AI beslist’. ‘De eerste avond ging het onder andere over voetbal, tweede avond vlaggetjes naaien en woensdagavond over het Smartlappen festival en Lepeltje Lepeltje (foodfestival in Amersfoort).’ Elke voorstelling is dus uniek, ‘zowel het publiek als wij, de productie, hebben geen idee wat er gaat gebeuren, zelfs de acteurs niet.’

Oortjes

De teksten worden op het moment zelf in het oor van de acteurs gefluisterd, ‘soms begonnen ze zelfs een beetje te lachen van, dit ga ik zo zeggen’, zegt Bos. De acteurs hebben dit zelf niet in de hand en moeten acteren met wat er op dat moment in hun opkomt. Ze kunnen het stuk niet echt repeteren, maar wel voor oefenen met teksten in hun oren krijgen en daarmee om leren gaan, ‘daar worden ze ook steeds beter in.’ ‘Wij en de acteurs hopen eigenlijk dat dit niet de laatste keer is dat we dit optreden doen’, zegt Bos.

Inwoners stad

‘Er zijn interviews gedaan en mensen hebben hun eigen verhalen opgestuurd die zijn allemaal uitgeschreven en toegevoegd aan de dataset’, vertelt computertechnicus en productielid Lex van Roon. Ook zijn er publieke databronnen uit Amersfoort geraadpleegd en toegevoegd. De AI kijkt naar de dataset en combineert de verschillende verhalen in de voorstelling, dit is dus elke keer anders. ‘We willen dit ook doen in andere steden of museums’, vertelt Bos.

‘Mensen geloven het niet’

AI why

Op de computer tijdens de show draait een software die de AI aanstuurt, ‘je kunt AI vergelijken met het brein van een 10/12 jarig kind wat geen zelfbewustzijn heeft, dus je moet het brein instructies geven’ vertelt van Roon. Het wordt gekoppeld aan de dataset met alle verhalen van de inwoners en aan de hand daarvan genegeerd AI de tekst voor de voorstelling. ‘Tijdens de eerste voorstelling crashte de computer en begonnen de acteurs rare woorden te spreken, op de computer startte een ander project op met Ierse zang. De acteurs dachten dat ze dat moest zeggen, dus begonnen ze de Ierse woorden te zingen’,vertelt van Loon lachend.

Reacties

‘Mensen geloven het niet’, geeft Bos aan. Ze laten aan het begin van de voorstelling een monotone stem (AI) horen die de acteurs door hun oortje krijgen, toch blijft het publiek vragen:”voegen ze echt niet zelf tekst toe?” of “kennen ze het echt niet van tevoren?”, als mensen niet bekend zijn met AI zullen ze het ook wel lastig vinden’, zegt Bos. De reacties op het theater zijn ‘positief, mensen vinden het gaaf’, zegt Bos.

Fem Petraeus (links) en Berend Jan van Zwieten (rechts) op het podium       Foto door: Pauline Meijer

Decor

De voorstelling is in stijl van 1950 omdat in die tijd AI is begonnen. ‘Ik ben gaan onderzoeken hoe het decor en de kostuums eruit moesten gaan zien’, zegt Bos. De acteurs hebben geen loopplan, maar daarom heeft Bos ze wel houvast gegeven met dingen in het decor, ‘zij heeft bijvoorbeeld een handtas, hij heeft een zakdoek en sigaretten en op het bureau ligt papierwerk, daar kunnen ze een beetje mee spelen.’