CULEMBORG – Bij Kwekerij Kleikracht gaat het niet alleen om planten kweken. Het is een bloeiend initiatief voor een gifvrije, biodiverse toekomst waarin er ruimte is voor plant, dier en mens om harmonieus samen te leven.
door: Sam Ahlbom
Hoe is de samenwerking tussen jou (Jordy), Rowenna en Pien ontstaan?
Het idee begon eigenlijk bij mijn partner Rowenna, die in een burn-out zat en zoekend was; waar wil ik naartoe? Wat wil ik gaan doen? Om weer in het werkende ritme te komen, begon Rowenna stage te lopen bij Noorderbloem in Amsterdam, waar ze helemaal rustig, fijn en blij van terugkwam.
Op dat moment kweekten we al bij een boomgaard en zaten we dus al een beetje in het groene vingerproces.
Het kwartje viel toen we erachter kwamen dat er in Culemborg en omstreken geen kwekerijen waren. Waarna ze zei, volgens mij kan dit, volgens mij moeten we dit gewoon gaan doen. Ik werd aangestoken door haar enthousiasme, dus ik zij oké, we gaan gewoon kijken of dit lukt.
Al pratende kwamen we snel tot de conclusie dat je dit helemaal niet met z’n tweeën moet willen doen ,vooral met een jong gezin. We dachten gelijk aan Pien, met wie we al vaker samenwerkten in de moestuin. Zij heeft een mega passie voor planten en veel kennis van kweken. We legden de vraag bij haar neer, die ze een paar dagen moest laten sudderen.
En toen kwam ze bij ons terug… oké let’s go, we gaan ervoor!
Hoe reageren mensen uit Culemborg op jullie initiatief?
Aangezien er in omstreken geen kwekerijen zijn en Culemborg een best groene stad is hadden we een vermoeden dat het best in de smaak zou kunnen vallen of in ieder geval aandacht krijgt, maar we worden alleen maar overtroffen in onze verwachtingen daarin. Mensen weten ons eigenlijk de hele tijd wel te vinden.
Er zijn ook organisaties in de omgeving die met ons samen willen werken. Dus dat is allemaal heel bijzonder.
En ja, we hebben nog steeds banen ernaast, dus we zijn er zeker nog niet. Maar we voelen wel alle drie, dat als we aan deze kar blijven trekken, dit zomaar iets heel erg moois zou kunnen worden.
Jullie waren afgelopen weekend op de ambachtelijke plantenmarkt, kun je daar wat meer over vertellen?
Totaal overweldigend. Wat ik al vertelde, alles gaat best snel. Na drie maanden kregen we dit stukje land, waar we dan veel over op Instagram aan het posten waren. Opeens hadden we Anne Wiegers (hoofdredactrice van Gardner’s World) in onze DM. Die vond het leuk om een portretreeks van ons in hun blad te hebben. Zelf vind ik schrijven heel leuk en Pien heeft fotografie gestudeerd dus zo leveren we om de maand een stukje aan.
Zij organiseren samen met anderen een hele grote ambachtelijke plantenmarkt, waar allerlei kwekers – die voor ons de grootste van Nederland zijn – naartoe komen. En ineens werden wij ook uitgenodigd om op de markt te komen staan. Zaterdag en zondag allebei zo’n 4000 bezoekers, pakweg. Dat was natuurlijk echt absurd.
Verder hebben we echt een supergoed weekend gehad. Leuke persoonlijke gesprekken en gewoon echt praten over het vak, je planten laten zien en ervaringen delen. We kregen enorm veel waardevolle input van kwekers die dit al veertig jaar doen. Zij delen alles puur omdat ze willen dat er meer gifvrije planten de wereld in gaan.
De vraag is groot, het aanbod nog klein en veel kwekers zijn op leeftijd. Dus ze willen hun kennis doorgeven. We werden met open armen ontvangen en kunnen ze nu gewoon bellen voor advies. Dat is zo bijzonder.
Wat voor invloed hebben planten die wel met gif worden besproeid/gekweekt?
Onderzoeken zijn gaande. Dus om daar de harde cijfers van te geven is lastig. Maar volgens mij kunnen we – van alles wat nu bekend is – voorzichtig aannemen dat het eigenlijk erger is dan we dachten. Dat zie je bij de lelieteelt, een hogere instantie heeft nu bewoners naast de teelt in het gelijk gesteld. ‘Jullie wonen naast een lelieveld waar gespoten wordt, jullie ondervinden daarvan serieuze gezondheidsschade, die lelieteler moet stoppen’. Het is echt baanbrekend dat dat nu gebeurt. En dat geeft denk ik weer de ernst van de situatie aan.
Ook een onderzoek van PAN Nederland trof schokkende dingen aan toen ze research deden naar bestrijdingsmiddelen bij tuincentra waaronder Intratuin. Het gaat hier soms over iets van twintig verschillende gifstoffen op één plant, en genoeg gif om drieduizend bijen om te leggen. Er zijn zelfs verboden pesticiden aangetroffen in bloemenbollen.
Ik zou misschien nog een tikje verder durven te gaan. Op het moment dat je een tegelwipactie hebt van de gemeente of een organisatie… en je een tegel kunt inleveren in ruil voor een plant… en je krijgt er een gifplant voor in de plek… volgens mij zijn we dan beter uit met een tegel. Het is misschien een boute opmerking, maar ik geloof oprecht dat dit waar is. Als je er een plant neer gaat zetten waar allemaal bijen op af komen die vervolgens dood neervallen, ja, had dan maar die tegel gelaten. Maar goed, daar ben ik misschien wat rigoureus in.
Wat is jullie toekomstdroom, hoe zien jullie de kwekerij voor jullie
Idealiter blijven we hier. Uit mijn hoofd hebben we nu 3000 vierkante meter, en als het mogelijk is om daar 5000 bij te krijgen… dat zou een droom zijn. 8000 vierkante meter, vol mooie planten, met een goede klantenbasis, leveringen aan leuke gemeentes en samenwerkingspartners die projecten in de regio organiseren. En dan daarvan een boterham kunnen verdienen. Dan ben ik heel erg tevreden.
Daarnaast is de droom of missie ook echt het biodiversiteitsaspect, dat bij ons best sterk op de voorgrond staat. Het versterken van de biodiversiteit en dat mensen weten van oh ja de kleikracht, dat is de kwekerij die echt begaan is met de natuur. Een plek waar je niet alleen planten kunt kopen maar ook terecht kan voor advies en educatie. We willen bijdragen aan het besef dat gifvrij en duurzaam kweken van belang is.
In dit audiofragment hoor je de reportage van Stijn van Asselt. Hij bezocht onlangs de kwekerij en ging in gesprek met mede-eigenaar Pien Isfordink.
