In januari 2020 werd de Tweede Kamer geïnformeerd over de uitbraak van COVID-19. Binnen een korte tijd werden ook in Europa, waaronder Nederland, de eerste inwoners besmet met het virus. Als gevolg van de pandemie moesten veel organisaties de deuren (tijdelijk) sluiten. De coronacrisis en de financiële steunmaatregelen van de overheid hebben wederom gevolgen gehad op de economische groei van het afgelopen anderhalf jaar. In deze blog gaan we kijken naar het economisch herstel van de landen binnen de Europese Unie (EU). Dit doen we door enerzijds te kijken naar de groei van het Bruto Binnenlands Product (BBP) in 2021 (ten opzichte van de recessie) en anderzijds door de ontwikkeling van het BBP tijdens het coronajaar 2020 te bekijken.

In de onderstaande Local Focus wordt de groei van het BBP in de Europese landen weergegeven. BBP is de afkorting van het Bruto Binnenlands Product. Het Bruto Binnenlands Product is de totale geldwaarde van alle in één land geproduceerde goederen en diensten. Hedendaags dient het BBP als een gebruikelijke maatstaaf waarmee de welvaart van een land in kaart gebracht kan worden. Op basis van de Local Focus valt er in ieder geval te concluderen dat het BBP, van alle landen binnen de EU, in 2021 (weer) is gegroeid, met minimaal 2,5 procent.

De Local Focus maakt de specifieke groeipercentages van het BBP per land inzichtelijk. In vergelijking met voorgaande jaren zonder corona is de groei van het BBP veel hoger dan normaal. In 2018 en 2019 nam het BBP van Nederland bijvoorbeeld met ‘slechts’ 2,8 en 2,6 procent toe. Zoals je kunt zien, is het BBP dit jaar met 7 procent gegroeid. Dit is een relatief groot verschil in toename. Spanje heeft in 2021 de grootste economische groei doorgemaakt. Het BBP van Spanje is het afgelopen jaar met maar liefst 17 procent gestegen. Dit is opmerkelijk hoog.

De hoge toenames van het BBP in de EU zijn verklaarbaar als reactie op de recessie. De tweede Local Focus laat de BBP ontwikkeling in 2020 zien. In deze staafdiagram wordt het duidelijk dat het BBP van vrijwel alle landen in de EU, het jaar ervoor (enorm) gedaald is. Dit is te verklaren omdat 2020 natuurlijk het jaar was waar het coronavirus de wereld in kwam, met als gevolg dat heel veel locaties dicht moesten. De economie van Ierland is, als enige, in het coronajaar 2020 gegroeid. De krimp van binnenlandse economische activiteiten kon in Ierland gecompenseerd worden door hun export. Zo wordt Ierland onder andere als de Europese thuisbasis voor grote technologieconcerns (als Apple, Google en Facebook) gezien. Als je de groei van het BBP van Ierland in 2020 en 2021 vergelijkt, valt het op dat de groeipercentages erg overeenkomen. Bij de andere landen binnen de EU zit hier een duidelijk verschil tussen.

Door de twee aparte Local Focus naast elkaar te houden, wordt het overzichtelijk hoe groot de zogenoemde bounce back is. Over het algemeen valt er te concluderen dat de landen waar in 2020 het BBP het meest gedaald is, de stijging van het BBP in 2021 het hoogst is. Zo is Spanje een land waar de inkomsten grotendeels bestaan uit toerisme. De Spaanse economie kreeg in de zomer van 2020 dan ook een harde klap, als gevolg van de strenge maatregelen. Het BBP daalde met maar liefst 10,8 procent. Afgelopen zomer werden vele maatregelen versoepeld, waardoor mensen ineens weer veel geld gingen uitgeven. Het lijkt alsof de hele wereldbevolking de verloren bestedingen van 2020 aan het ‘inhalen’ is. Dit is een van de oorzaken waardoor het BBP buitengewoon groeit en de economie snel kan herstellen.

Bij sommige landen is het BBP in 2021, in verhouding met de andere landen, niet extreem gegroeid. In de tweede Local Focus komt het naar voren dat dat ook de landen zijn waar het BBP in 2020, wederom naar verhouding, het minst is gedaald. Het is dus van belang om te kijken naar het herstel ten opzichte van de recessie, in plaats van naar de groei van het BBP in 2021 op zichzelf staand. Als we kijken naar Nederland, valt er, op basis van de twee Local Focus, te concluderen dat de bounce back groot genoeg is geweest om de economische groei weer op peil te krijgen. Waar het BBP normaalgesproken met zo’n 3 procent per jaar stijgt, is er nu sprake van een BBP toename van 7 procent. Hiermee wordt de BBP daling in 2020 (3,7 procent) goed opgevangen.

Mathijs Strik & Helen Thissen, woensdag 22 september 2021