Overgewicht in Nederland: Een groeiend probleem
Overgewicht is een veelvoorkomend probleem in Nederland, maar wanneer spreek je eigenlijk van overgewicht? De Body Mass Index (BMI) biedt hier een uitkomst. Deze index, die de verhouding tussen gewicht en lengte meet, deelt mensen in vier categorieën in: ondergewicht, gezond gewicht, overgewicht en obesitas. Heb je een BMI tussen de 25 en 30, dan is er sprake van overgewicht. Een BMI van 30 of hoger duidt op obesitas.
In 2023 had maar liefst 50% van de Nederlanders van 18 jaar en ouder overgewicht. Van deze groep had meer dan 15% te maken met obesitas. De cijfers zijn alarmerend gestegen in de afgelopen decennia. In de vroege jaren tachtig kampte slechts 5% van de Nederlanders met obesitas, nu is dat aantal verdrievoudigd. Opvallend is dat mannen vaker overgewicht hebben dan vrouwen, terwijl obesitas juist vaker voorkomt bij vrouwen.
Ook onder kinderen is overgewicht een probleem. In 2023 had 11,3% van de kinderen tussen 4 en 12 jaar overgewicht, en bij jongeren van 12 tot 16 jaar was dit percentage 12,2%. Hoewel deze cijfers iets lager liggen dan in de voorgaande jaren, wordt een deel van die daling toegeschreven aan de invloed van de coronapandemie, die in 2021 en 2022 een grote impact had op de levensstijl van veel gezinnen.
Oorzaken van overgewicht
Waarom hebben zoveel Nederlanders overgewicht? Volgens Zorgwijzer is de oorzaak tweeledig: mensen bewegen steeds minder, terwijl de consumptie van suiker, vetten en calorieën onverminderd hoog blijft. Dit is niet zonder gevolgen, want overgewicht kan leiden tot ernstige gezondheidsproblemen zoals diabetes, kanker en hart- en vaatziekten.
Daarnaast speelt de veranderde omgeving een grote rol. Het aantal fastfoodrestaurants is de afgelopen jaren flink toegenomen, en hun ongezonde aanbod – rijk aan calorieën, verzadigde vetten en zout – is moeilijk weg te denken uit het straatbeeld. McDonald’s is een prominente speler in deze trend, met meer dan 260 vestigingen verspreid door heel Nederland.
Uit onderzoek van de Rijksuniversiteit Groningen blijkt dat mensen die binnen een straal van één kilometer van een fastfoodrestaurant wonen, gemiddeld een hogere BMI hebben. Dit onderstreept de invloed van de omgeving op ons eetgedrag.
Wat is de oplossing?
Om het overgewicht in Nederland terug te dringen, zijn er beleidsmaatregelen nodig die de omgeving gezonder maken. Alleen door een structurele verandering in zowel ons voedingspatroon als ons bewegingsgedrag kan de gezondheid van de Nederlandse bevolking verbeteren.
In onderstaande kaarten zijn alle McDonald’s uit Nederland weergegeven. Er is een kaart met het totaal aantal McDonald’s en het percentage van mensen met overgewicht per regio. De andere kaart laat wederom alle McDonald’s zien, maar in dit geval ook hoeveel jongvolwassenen kampen met overgewicht per provincie. Let op! De getallen zijn in % van het totaal. Via de volgende links zijn de kaarten interactief te gebruiken;
- Link kaart overgewicht per regio/McDonald’s > https://public.flourish.studio/visualisation/19562477/
- Link kaart overgewicht jongvolwassenen per provincie/McDonald’s > https://public.flourish.studio/visualisation/19655597/
Bronvermelding:
https://www.gezondleven.be/themas/voeding/obesitas-en-overgewicht/body-mass-index-bmi
https://www.zorgwijzer.nl/zorgwijzers/overgewicht
https://www.cbs.nl/nl-nl/nieuws/2024/10/obesitas-afgelopen-40-jaar-verdrievoudigd
https://www.nieuwsvoordietisten.nl/meer-overgewicht-in-omgeving-fastfood/
