‘De gemeente blijft de kop in het zand steken’ en ‘Ik heb het gevoel dat ik hier van de weg wordt gedrukt.’ Het zijn de noodkreten van bewoners en fietsers op de Wittevrouwensingel in Utrecht. De singel is een tropisch paradijs voor automobilisten die het gaspedaal graag dieper intrappen dan is toegestaan, waardoor andere weggebruikers en omwonenden de weg als onveilig ervaren.
Door: Mats Hofstede, Suzanne Meijer en Gert Barnhoorn
Dat de weg als onveilig wordt ervaren heeft verschillende redenen. De voornaamste twee: het is een drukke, maar smalle weg en automobilisten rijden vaak te hard. Als we op een donderdagmiddag gaan kijken op de Wittevrouwensingel in Utrecht kunnen we dat beeld zo goed als bevestigen. Daar waar mogelijk wordt het gaspedaal wat te hard ingetrapt op de weg die een maximumsnelheid van 30 km/uur heeft.
Hoe kan dat?
Dat is de hamvraag. Toen we de Wittevrouwensingel eind oktober bezochten viel ons een aantal dingen op. Allereerst konden we nergens verkeersborden vinden die automobilisten op de maximumsnelheid van 30 km/uur wijzen. De enige aanduiding voor de weggebruikers is een markering op het wegdek. Bij nadere inspectie bleek deze grotendeels vervaagd en – zeker in het donker – erg slecht zichtbaar.
Data bewijzen het probleem
Onze bevindingen op de Wittevrouwensingel worden gestaafd door de data, waaruit blijkt dat het merendeel van de auto’s harder rijdt dan toegestaan. De gemiddelde snelheid is ongeveer 50 km/uur, een snelheid die overeenkomt met de snelheid die tot 2019 was toegestaan op de singel. Het laat zien dat de aanpassing van de maximumsnelheid weinig effect heeft gehad. Daarnaast blijkt ook dat op het drukste moment van de dag bijna vijftien procent van de automobilisten harder dan 70 km/uur rijdt.
Frustratie bij bewoners
Tijdens ons bezoek aan de Wittevrouwensingel hebben we wat personen gesproken; onder hen een wandelaar die vertelde dat de singel haar niet de indruk gaf dat het een ’30-weg’ was, maar eerder een ’50-weg’. Ook een fietser gaf aan dat ze zich niet prettig voelde op de desbetreffende singel. ‘Ik heb het gevoel dat ik hier van de weg wordt gedrukt, omdat ik het fietspad erg smal vind’, vertelde ze.
Wat daarbij ook niet helpt, is dat zowel het aantal automobilisten als fietsers dezelfde piektijd kent op de Wittevrouwensingel. Op deze tijden zien we dat de snelheden van auto’s nog altijd hoger zijn dan toegestaan. De verkeerssituatie is dus wel aangepast naar een maximumsnelheid van 30 km/uur, maar de verkeersgebruikers houden grotendeels dezelfde snelheid aan als in de oude situatie. De weg zou daarmee onbedoeld onveiliger kunnen zijn gemaakt.
Enquête
Om meer reacties te krijgen hebben we een enquête uitgezet. Hierop kwamen verschillende reacties binnen, die vrijwel allemaal met elkaar overeenkwamen. Enkele quotes: ‘Ik durf mijn zoon van tien niet alleen bij het verkeerslicht te laten oversteken’; ‘Ik denk er weleens aan om te verhuizen’; ‘De gemeente blijft de kop in het zand steken en blijkt een zeer onbetrouwbare partner.’
Hoe nu verder?
Als het aan de bewoners ligt, komt er zo snel mogelijk een flitspaal te staan op de Wittevrouwensingel. Daarnaast wordt geopperd om de busbanen in de binnenstad open te stellen voor zwaar verkeer, zodat de grotere voertuigen de singel kunnen ontwijken. Voor nu lijkt het er echter op dat er op de korte termijn weinig staat te gebeuren op de singel, wat betekent dat het onveilige gevoel van bewoners en sommige weggebruikers voorlopig nog aan zal houden.
Telraam is een project van Samen Meten Utrecht waarbij deelnemers een kastje (Telraam) achter hun raam hangen. Dat meet met een lage resolutie camera het aantal verkeersdeelnemers (voetgangers, fietsers, auto’s en zwaar verkeer) op straat en van de auto’s wordt ook bijgehouden hoe snel ze rijden. We hebben via een API de data van de Wittevrouwensingel voor de periode 03-06-2024 tot en met 16-06-2024 van Telraam gehaald. Dit is gedaan door de code vanuit Telraam te draaien in PyCharm.
Voor de data-analyse hebben we ervoor gekozen om te kijken naar de gegevens tussen 6:00 en 20:00 (met 8 uur ‘s avonds bedoelen we de data van het uur 19:00 dat eindigt om 20:00). De zon komt pas na 5:00 op en dan kan de data afwijken van de realiteit, omdat het Telraam niet alles in het donker kan registeren. De snelheid van auto’s wordt door Telraam in percentages per uur in categorieën van 0-5km/h, 5-10km/h, etc. ingedeeld. We hebben omgerekend hoeveel auto’s onder deze percentages vallen en ervoor gekozen dat de auto’s die 5-10km/h rijden gemiddeld 7,5km/h rijden. Daarmee hebben we gemiddelde snelheid van alle auto’s per uur bepaald. Onder de categorie 0-30km/h hebben we ook de auto’s die 30-35km/h rijden meegeteld, omdat anders iemand die 31km/h rijdt als snelheidsovertreder gerekend wordt.
In de data van Telraam wordt geen snelheid per auto genoemd, dus onze berekening kan afwijken van de snelheden die daadwerkelijk gereden werden.