De kwaliteit van de lucht in IJmuiden blijkt sterk afhankelijk van de windrichting. Metingen van juli en augustus 2025 via Hollandse Luchten tonen aan dat het fijnstofgehalte (PM2.5) het hoogst is bij wind uit het noordwesten en het laagst bij zuidelijke wind. De data zijn afkomstig uit het burgermeetnetwerk Hollandse Luchten, waarin inwoners van Noord-Holland zelf luchtkwaliteit meten met sensoren.

Cirkels met een straal van 1, 3 en 5 kilometer rond de sensor en de locaties van Tata Steel en ENCI. Kaart gemaakt met QGIS.

Noordwestenwind brengt industrie naar de stad

Bij noordwestenwind stroomt lucht vanaf de industriezone rond Tata Steel en de ENCI-slakverwerking richting het meetstation in IJmuiden. Dit vertaalt zich in hogere concentraties fijnstof. In onze meetreeks registreerden Noord Weste-winddagen gemiddeld 5,0 µg/m³ PM2.5, het hoogste van alle windrichtingen. Ter vergelijking: de WHO adviseert een jaargemiddelde van maximaal 5,0 µg/m³ PM2.5.

Tata Steel staat bekend als bron van fijnstof door processen zoals staalproductie, sinteren en kooksbereiding. ENCI draagt bij via de verwerking van hoogovenslakken. Onder droge weersomstandigheden blijven deze emissies langer in de lucht hangen, waardoor bewoners in de IJmond-regio extra worden blootgesteld aan deeltjes die ook gezondheidsrisico’s met zich meebrengen.

Zuidelijke wind: schone lucht van zee

Het contrast is groot wanneer de wind draait. Bij zuidelijke wind komt de lucht juist uit zee of minder geïndustrialiseerde gebieden. Deze lucht is schoner en vochtiger, waardoor stofdeeltjes sneller neerslaan of verdund raken. Op 7 augustus 2025, bij zuidelijke wind, werd een van de laagste gemeten PM2.5-waarden geregistreerd: 3,4 µg/m³, ondanks hogere temperatuur en windsnelheid.

Timeanddate, Hollandse-luchten, Meteoblue

Haven en verkeer als aanvullende bronnen

De havenactiviteiten, waaronder scheepvaart en zwaar vrachtverkeer, vormen naast Tata Steel en ENCI een constante bron van fijnstof in IJmuiden. Vooral bij wind uit noordwest of west kunnen deze emissies het meetstation bereiken en bijdragen aan hogere concentraties.

Plaatsgebonden waarnemingen

De gebruikte gegevens komen uit het burgermeetnetwerk Hollandse Luchten. We analyseerden PM2.5-metingen van sensor Sodaq AIR 286 in Velsen over juli en augustus 2025. Data zijn gefilterd op dagen met een volledige reeks van 24 uur en gekoppeld aan windrichtinggegevens van het KNMI.

Beperkingen: meetonzekerheid van sensoren, beperkte tijdsduur (twee maanden) en slechts één meetpunt. Resultaten geven dus een indicatie van lokale trends, geen regionale gemiddelden.

Kortom: de luchtkwaliteit in IJmuiden varieert sterk met de windrichting. NW-winddagen brengen industriële en havengebonden vervuiling naar de stad, terwijl zuidelijke wind juist voor schonere lucht zorgt.

Bronnen