Door: Marijn Bleeker en Ellis Buth
Binnen vijf kilometer van Tata Steel blijkt de luchtkwaliteit meetbaar anders. Er zijn twee meetpunten vergeleken. Één punt was binnen de bufferzone tot 5 km en één daarbuiten. Metingen tonen dat het punt binnen deze zone kortdurend hogere pieken in fijnstof (PM₂.₅) laat zien. Dit bevestigt dat zelfs op enkele kilometers afstand nog effecten van industriële emissies zichtbaar zijn.
Twee meetpunten, twee sensoren
Voor dit onderzoek hebben we gegevens gebruikt van SODAQ AIR 269 en SODAQ AIR 480 die beide mobiele sensoren die fijnstof (PM₂.₅) meten. Het meetpunt binnen de buffer van Tata Steel viel binnen 5 km, terwijl het tweede punt hierbuiten lag, op ruim vijf kilometer afstand. De metingen zijn uitgevoerd over een gelijke periode en geanalyseerd in QGIS.
De gemiddelde waarden bleken vergelijkbaar, maar het meetpunt binnen 5 km registreerde duidelijk hogere pieken. Zulke pieken ontstaan vaak door kortdurende emissies of weersomstandigheden waarbij de wind de uitstoot richting het meetpunt voert.
Bufferzones rond Tata Steel
Om het effect van afstand te visualiseren, is een bufferanalyse gemaakt met drie niveaus:
- Niveau 1: 0–300 meter – directe nabijheid van de fabriek.
- Niveau 2: 300 meter – 1,5 kilometer – matig risico.
- Niveau 3: 1,5 – 5 kilometer – laag maar meetbaar risico.
De kaart hieronder toont de drie zones en de locaties van beide meetpunten in het geel. De groene punten zijn andere meet stations in Beverwijk.
Verschil in pieken zichtbaar
Onderstaande tijdreeks vergelijkt de PM₂.₅-metingen van beide sensoren. De lijn van SODAQ AIR 269 binnen niveau 3 in het blauw vertoont kortdurende uitschieters. Buiten de bufferzone bleven de waarden stabieler.
Deze bevinding ondersteunt het idee dat lokale omstandigheden, zoals windrichting en emissiepieken, nog effect hebben tot enkele kilometers buiten de fabriek.
Reflectie op meetresultaten
De verschillen zijn relatief klein, maar relevant voor bewoners in de regio. Hoewel het gemiddelde fijnstofniveau niet extreem verschilt, kunnen kortdurende hoge concentraties invloed hebben op mensen met luchtwegaandoeningen.
Dataverantwoording
De gegevens zijn afkomstig van twee SODAQ AIR-sensoren (269 en 480). Meetperiode: 25-11–2024 tot 11–10–2025. De dataset bevat tijdreeksen van PM₂.₅ in µg/m³, gesynchroniseerd op tijd en locatie. Onvolledige of onrealistische waarden zijn verwijderd. De grafieken tonen lineaire interpolatie voor korte datagaten (<10 min). De sensoren zijn niet geijkt aan een RIVM-referentiestation, waardoor meetwaarden indicatief zijn.
