Door: Ellis Buth, Amy Hermsen, Floris Rexwinkel, Sven Pastoor en Veerle van Roosmalen

Ook na de aanleg van nieuwe drempels en versmallingen blijven de snelheden die gemeten worden op de Langbroekerdijk nog steeds erg hoog. Zo is te zien uit de data die is verzameld door burgerinitiatief Telraam. Ook bewoners uiten hun frustraties, “Niet voldoende”.

De Langbroekerdijk tussen Odijk en Langbroek staat al jaren bekend om hoge snelheden en een te hoge verkeersdruk in een kwetsbare, recreatieve omgeving. Om dit te bestrijden heeft de gemeente Utrecht in mei van 2025 stappen ondernomen om de hoge snelheden tegen te gaan. Dit hebben ze gedaan door negen nieuwe snelheidsdrempels en drie nieuwe chicanes (versmallingen) aan te leggen op de Langbroekerdijk. De weg tussen Odijk en Langbroek is zo’n acht kilometer lang en houdt een snelheid aan van 60 kilometer per uur. Op een deel van de weg, waar al drempels lagen, is de toegestane snelheid maar 30 kilometer per uur.

In 2010 liet de GVVP, Gemeentelijk Verkeers- en Vervoersplan, het volgende weten: “Het capaciteitsprobleem op deze wegen leidt tot een onevenredige belasting van wegen in het buitengebied (o.a. Langbroekerweteringgebied). De verkeersveiligheid en de leefbaarheid worden hiermee aangetast.” Er is een omgevingsvisie voor 2040, ook zij hebben iets in 2023 over dit punt gezegd: “Doorgaand verkeer buiten de N227 willen we voorkomen, we gaan voor verbetering en uitbreiding van de recreatiemogelijkheden voor wandelaars en fietsers.” Er worden ondertussen dus al 15 jaar plannen gemaakt, welke in 2025 eindelijk zijn uitgevoerd.

Te weinig drempels

Al zijn er nieuwe snelheidsdrempels aangelegd, het zijn het er nog niet genoeg om de snelheden op de Langbroekerdijk te hanteren. Zo zijn er geen drempels die 100 meter of minder van elkaar verwijderd liggen. Adviesbureau CROW, die zich vooral focust op infrastructuur, openbare ruimte, verkeer en vervoer in Nederland, adviseert om snelheidsdrempels elke 80 of 100 meter aan te leggen om een snelheid van 50 km/h te handhaven.

Source: Gemeente Utrechtse Heuvelrug

Adviesbureau CROW raadt aan bij snelheden van 50 km/h elke 80 tot 100 meter een snelheidsdrempel aan te leggen.

Toch een zichtbaar effect

Al zijn er bewoners van de Langbroekerdijk die niet tevreden zijn met de huidige stappen van de gemeente, er zijn ook bewoners die het effect kunnen waarderen. Zo woont Sander Scholten tussen twee van de nieuwe aangelegde drempels, “Het werkt voor het merendeel van het verkeer.” vertelt hij in een interview over de verkeersomstandigheden. “Er zijn echter ook mensen die aan een stuk wonen waar zo’n 700 á 800 meter geen maatregelen zijn, en die zeggen er niks van te merken.” gaat hij verder.

De data

Uit de verzamelde data door Telraam, die de snelheid en het verkeer meet op een deel van de Langbroekerdijk is inderdaad te zien dat de drempels en chicane een effect hebben gehad op de snelheid die automobilisten hanteren.

Source: Telraam

Zo is er een stijging geweest in automobilisten die onder de 50 km/h reden vergeleken met het jaar ervoor. Ook is het aantal automobilisten dat harder dan 70 km/h reed met ongeveer een derde gedaald. Uit verdere data is ook te zien dat de Langbroekerdijk een minder aantrekkelijke sluiproute is geworden voor reizigers die de drukte van de A12 willen vermijden. Het autoverkeer dat de weg gebruikte is namelijk ongeveer gehalveerd.

Source: Telraam

Meningen

Bewoners van de Langbroekerdijk hebben in een enquête ook hun mening kunnen delen over de nieuwe aanpassing van de weg. Hieruit bleken dat veel van de bewoners zich zorgen maken over de veiligheid van fietsers en wandelaars, mede door het gebrek van snelheidshandhaving. De aangelegde chicanes zorgen ook voor veel zorgen, zo gaat het fietspad mee in de chicane. Dit is gedaan omdat de Langbroekerdijk al een vrij nauwe weg is, maar zorgt voor problemen als een auto en een fietser zich beide tegelijkertijd op dit deel van de weg bevinden. Ook laten de bewoners weten dat ze last hebben van een nabijgelegen BMW-garage, wiens gasten de Langbroekerdijk gebruiken als een testparcours.

Source: Verstuurde enquête naar bewoners aan de Langbroekerdijk

Dataverantwoording

Telraam is een project van Samen Meten Utrecht waarbij deelnemers een kastje (Telraam) achter hun raam hangen. Dat meet met een lage resolutie camera het aantal verkeersdeelnemers (voetgangers, fietsers, auto’s en zwaar verkeer) op straat. Van de auto’s wordt ook de snelheid bijgehouden. 

Voor dit onderzoek naar de invloed van drempels op de Langbroekerdijk zijn verschillende databronnen gecombineerd. De verkeersdata is afkomstig van Telraam, een platform dat verkeersbewegingen registreert met behulp van sensoren. Deze sensoren registreren verschillende objecten die langskomen. Deze worden vervolgens weer geclassificeerd als voetgangers, fietsers, auto’s of vrachtverkeer. Ook worden de gemiddelde snelheden van deze objecten gemeten. De sensoren worden door bewoners zelf geplaatst en zijn niet foutloos. 

Door de manier waarop de sensor kastjes werken meten ze niet 100% van de tijd het verkeer dat voorbijkomt. Zo’n 20% van de tijd wordt gebruikt om data te verwerken en een beeld te maken van de weg zonder verkeer (Zo kan de sensor het verschil zien wanneer een auto of ander object het zichtveld van de sensor betreedt.) 

Dit proces vindt elke paar minuten plaats en kan er dus voor zorgen dat op momenten waar een hoog volume aan verkeer langs komt, niet alles wordt gemeten. 

Voor de analyse zijn twee vergelijkbare periodes geselecteerd: 1 juli tot en met 7 juli 2024 en 30 juni tot 6 juli in 2025. Aanvankelijk is deze data via de API gescrapet, maar na het opschonen bleken de resultaten niet meer overeen te komen met de originele data op de Telraam-website. Om de nauwkeurigheid te waarborgen is daarom besloten de data handmatig, direct van de website, over te nemen. 

Deze periodes zijn gekozen om drukte van vakantieverkeer te omzeilen en een realistisch beeld te krijgen van de verkeersdrukte op de Langbroekerdijk. 

Naast de kwantitatieve verkeersdata is een enquête uitgezet onder bewoners om hun ervaringen en klachten in kaart te brengen. Deze enquête is verspreid via een buurtapp waar alleen daadwerkelijke bewoners van de Langbroekerdijk in zitten, wat de relevantie van de respons vergroot. In totaal hebben 9 bewoners de enquête ingevuld. De gegevens zijn geanonimiseerd verwerkt; namen van respondenten worden nergens genoemd om de privacy te waarborgen. 

Aanvullend is een interview afgenomen met Sander Scholten, waarbij expliciet toestemming is gevraagd en verkregen om citaten uit dit gesprek in het artikel te mogen gebruiken. Dit interview biedt waardevolle context en expert-inzichten over de verkeerssituatie. 

Door deze combinatie van objectieve verkeersdata, subjectieve belevingsinformatie van bewoners, en expert-perspectief ontstaat een compleet beeld van de effecten van de geplaatste drempels