Het is een bekend tafereel: je loopt door de supermarkt en ziet prijzen waar je portemonnee van schrikt. Na een wereldwijde pandemie, stijgende energieprijzen en geopolitieke onzekerheden is dit misschien niet verrassend. Maar is dit wel een representatief beeld, als mensen in loondienst meer betaald krijgen zou dit dan niet beteken dat we de duurdere prijzen ook kunnen betalen?
Tijdens de afgelopen Prinsjesdag werd opnieuw de nadruk gelegd op de economische vooruitzichten voor Nederland. Een centraal thema hierbij is de verhouding tussen inflatie en loonkosten. In dit artikel zullen we daarom de inflatie, gemeten aan de hand van de Consumentenprijsindex (CPI), vergelijken met de ontwikkeling van de contractuele loonkosten in 2024. Beide worden daarbij afgezet tegen dezelfde periode van het voorgaande jaar.
In 2024 vertoont de inflatie in Nederland een schommelende, maar licht stijgende trend. In januari nam de inflatie toe met 3,2%, waarna deze schommelde tussen 2,7% en 3,7%. De ontwikkeling van de contractuele loonkosten volgt een meer constante lijn, met een lichte daling ten opzichte van een jaar eerder. Aan het begin van het jaar stegen de loonkosten met 7%, maar deze groei nam geleidelijk af tot 6,3% in mei. Vanaf juli stabiliseerden de loonkosten zich rond 7%. Ondanks de lichte daling liggen de loonkosten nog steeds aanzienlijk hoger dan in voorgaande jaren.
Bronnen: https://opendata.cbs.nl/statline/#/CBS/nl/dataset/83131NED/table?ts=1726666665407 ,
https://opendata.cbs.nl/statline/#/CBS/nl/dataset/85928NED/table?ts=1726666548565
Wanneer de inflatie en loonkosten (ten opzichte van een jaar eerder) naast elkaar worden gelegd, blijkt dat de loonkostenstijging de inflatie overtreft. Op het eerste gezicht lijkt dit gunstig voor werknemers, aangezien de lonen sneller stijgen dan de prijzen. Echter, deze ontwikkeling kent ook een keerzijde. Een stijging van de loonkosten kan op de lange termijn tot hogere prijzen leiden, omdat veel bedrijven deze extra kosten doorberekenen aan consumenten. Dit kan resulteren in een loon-prijsspiraal, waarbij hogere lonen de inflatie verder aanwakkeren. De cruciale vraag is of de loonkostenstijging duurzaam is, of dat er sprake is van een vicieuze cirkel van stijgende lonen en prijzen. Voorlopig blijft de koopkracht van Nederlandse werknemers behouden, maar de toekomst blijft onzeker.
Bron: https://opendata.cbs.nl/statline/#/CBS/nl/dataset/83693NED/table?ts=1726769998444
In 2024 is er een lichte verbetering te zien in zowel de koopbereidheid als het consumentenvertrouwen (gemeten als het gemiddelde saldo van de deelvragen), ondanks deze verbetering blijven beide meetstaven negatief. Dit laat zien dat Nederlandse consumenten voorzichtig moeten blijven met hun uitgaven. We moeten de komende maanden de ontwikkelingen nauwlettend volgen om te bepalen of de loonkostenstijging een blijvend positief effect heeft op de koopkracht, of dat deze stijging op termijn zal bijdragen aan een verdere toename van de inflatie.
