Het Europese continent wordt al eeuwenlang gedomineerd door West-Europese landen. Zowel politiek als economisch bepaalde dit deel van Europa de Europese context. Dit deel van Europa was ook de bakermat voor de twee meest destructieve oorlogen die de wereld ooit heeft gezien. In de nasleep van deze oorlogen werd met de Europese Gemeenschap voor Kolen en Staal de basis gelegd van de huidige Europese Unie (EU). Een economisch samenwerkingsverband waarin een groot deel van Europa voor het eerst in eeuwen een vredige eenheid vormde.
Economische grootmacht
De samenstelling van dit samenwerkingsverband is over de tijd enorm veranderd en beslaat op dit moment een totaal van 27 landen. Een groot deel van deze landen deelt een gemeenschappelijke valuta en tezamen vormt de EU het grootste en machtigste handelsblok ter wereld. Slechts de Verenigde Staten en China zijn vergelijkbare economische motoren.
https://public.flourish.studio/visualisation/7708915/
Economische (on)gelijkheid
Binnen het Europese samenwerkingsverband zijn de verschillen echter aanzienlijk. Zo is er een significant verschil in inkomensgelijkheid. Met name Scandinavische landen scoren op dit vlak een stuk beter. Bulgarije en kandidaat-lidstaat Turkije zijn de negatieve uitblinkers. De individuele economische gelijkheid binnen Europa is dan ook enorm verschillend.
EU15 en EU13
De collectieve economische slagkracht bevindt zich echter nog altijd in West-Europa, evenals Scandinavië. De Europese kaart, waarop de inkomens van verschillende Europese landen zichtbaar zijn, onderstreept dit. De Europese Unie is opgebouwd uit twee handelsblokken: de EU15 en de EU13. De EU15 omvat alle EU-lidstaten die voor 2004 zijn toegetreden tot de unie. Het Verenigd Koninkrijk is hier, door zijn uittrede uit de unie, geen lid meer van. De EU13 omvat alle EU-lidstaten die na 2004 tot de EU zijn toegetreden. De leden van de EU15 bevinden zich met name in West-Europa, Zuid-Europa en Scandinavië. De EU13 omvat vrijwel uitsluitend Oost-Europese landen. Deze landen traden toe tot de EU na de val van de Sovjet-Unie en het eindigen van het Warschau Pact. Dit was de communistische tegenhanger van het West-Europese kapitalistische samenwerkingsverband.
Duidelijke scheidslijn
Binnen het Europese continent is deze scheiding nog duidelijk zichtbaar. Het inkomen van inwoners van EU15 lidstaten is nog altijd een vermenigvuldiging van de inkomens in voormalige Sovjet-staten en leden van het Warschau Pact. Hoewel toetreding tot de EU een aanzienlijke economische verbetering teweeg heeft gebracht, blijven deze landen op grote achterstand van de grondleggers van de EU. Het verschil tussen deze relatief nieuwe leden van de EU en landen die nog niet zijn toegetreden tot de EU is echter ook significant. Deze landen (respectievelijk Turkije, Servië, Albanië en Montenegro) hebben allemaal een lager gemiddeld inkomen dan de economisch slechtst presterende EU-lidstaat (Roemenië).
Toetreding tot de EU is dan ook de heilige graal voor landen die hier nog geen onderdeel van uitmaken. Het is echter een proces dat lang kan duren en afhankelijk is van factoren die zich niet gemakkelijk laten veranderen. Met name de mate van democratisering in een land is hierop van invloed. Dit is dan ook de reden dat de toetredingsprocedure van Turkije de laatste jaren op losse schroeven staat. Andere potentiële EU-lidstaten presteren op dit vlak beter (zie visualisatie 2), hoewel ook zij nog altijd achterblijven op de rest van Europa. Landen moeten daarnaast een goed functionerende markteconomie bezitten. Gezien de lage inkomens lijkt ook deze in de kandidaat-landen nog niet optimaal te functioneren.
————————————————————————
Data toelichting: ontbrekende landen
Voor dit verhaal is gebruik gemaakt van data van Eurostat en data van de The Economist Democracy Index. Er was echter niet voor alle Europese landen data beschikbaar. Daardoor ontbreken sommige landen op de Europese kaart. Hieronder vallen Cyprus, Malta, Moldavië, Wit-Rusland, Noord-Macedonië, Bosnië-Herzegovina en alle Europese dwergstaten (Liechtenstein, Andorra, Vaticaanstad etc.). Als makers hebben wij ervoor gekozen om geen data van andere bronnen te combineren met de door ons gebruikte data. Met als motivatie dat andere databronnen andere processen hanteren om hun data te verzamelen en een combinatie van beide tot vervuilde data kan leiden.
Data toelichting: uitzonderingen in cijfers
Daarnaast zijn de getoonde gemiddelde inkomens van IJsland en het Verenigd Koninkrijk data uit 2018. Alle andere data stammen uit 2019, voor dit jaar was echter geen data beschikbaar voor deze landen. Aangezien de inkomens in deze landen relatief stabiel procentueel stijgen, zijn deze data nog altijd relatief accuraat in onze ogen. Voor de landen die niet voorkomen op de Europese kaart waren ook geen gegevens beschikbaar voor 2018, hierom ontbreken zij in de visualisaties.
