BILTHOVEN–Op donderdag 16 oktober vond in eetcafé Van Miltenburg in Bilthoven een gratis taxatiedag voor munten en bankbiljetten plaats. Veel inwoners van de gemeente De Bilt kwamen langs met doosjes vol oude muntjes, in de hoop dat hun vergeten vondsten van zolder toch nog iets waard zouden blijken.
Het evenement werd georganiseerd door veilinghuis Heritage Auctions Europe, dat speciaal voor deze dag een aantal experts had meegenomen. Deze taxateurs bekeken de meegenomen ‘schatten’ tot in detail en gaven ter plekke een schatting van de waarde.
Een van die experts, Huib Pelzer, vertelde mij hoe zo’n taxatie in zijn werk gaat en wat voor bijzondere dingen hij soms tegenkomt.
“Mijn naam is Huib Pelzer en ik ben een van de organisatoren van deze taxatiedag. We proberen mensen via de pers te bereiken met de oproep om eens te kijken wat ze thuis hebben liggen. Veel mensen weten niet precies wat ze in huis hebben en dat maakt het juist leuk. Vandaag is het lekker druk. Dat is eigenlijk bijna altijd zo. We reizen het hele land door, van Maastricht tot Groningen en kiezen telkens een plek die goed bereikbaar en gezellig is. Soms zitten we in een museum, soms in een cultureel centrum en vandaag in café Van Miltenburg hier in Bilthoven. Dit is een fijne locatie, want veel mensen kennen het, en de sfeer past precies bij wat we willen uitstralen.
Bij Heritage Auctions Europe werken we met verschillende specialisten: taxateurs voor munten en bankbiljetten, maar ook mensen die alles weten van schilderijen, sieraden of horloges. Iedereen heeft zijn eigen vakgebied. Zelf ben ik gespecialiseerd in Romeinse en Griekse munten, zo’n tweeduizend jaar oud, prachtig vind ik dat. Het is onmogelijk om overal verstand van te hebben, daarom doen we dit werk altijd met meerdere experts.
Bijna elke taxatiedag komt er wel iemand met een Romeinse munt. In de helft van de gevallen blijkt die echter nep te zijn. Zulke munten zijn door de eeuwen heen vaak nagemaakt, vooral als toeristensouvenirs. Mensen kopen ze bijvoorbeeld in Turkije of Indonesië, gewoon omdat ze er mooi uitzien. Teleurgesteld zijn ze meestal niet, de meesten vermoeden het al. Al blijft er altijd die kleine hoop dat het echt is. Maar ja, als iets te mooi lijkt om waar te zijn, dan is het dat meestal ook. Toch trappen mensen er telkens weer in. Ze zien iets bijzonders, denken ‘stel je voor dat dit echt is’, en kopen het toch. Dan komen ze hier, blijkt het nep te zijn en lachen we er samen om. Ik zeg dan: je hebt er geen winst mee gemaakt, maar wel een goed verhaal, en dat is ook wat waard.
Bij het beoordelen van een munt kijk je eerst of hij echt is. Dat zie je vaak al direct; ervaring speelt daarbij een grote rol. Oude munten zijn met de hand geslagen, geen twee zijn hetzelfde. Gegoten munten hebben vaak kleine luchtbelletjes of een gladde rand, dan weet je dat het om een vervalsing gaat. Het valt me op dat veel van die valse munten in toeristische landen worden verkocht, vaak oude Nederlandse rijksdaalders of dukaten. Als iemand er dan eentje meebrengt, vraag ik weleens lachend: ‘Hoe was het in Indonesië?’
Toch gebeurt het ook andersom. Soms komen mensen met iets binnen waarvan ze denken dat het waardeloos is, en dan blijkt het juist enorm bijzonder. Dat gebeurde hier in Bilthoven nog eens. Een mevrouw kwam met een doosje met wat sieraden en een penning. Ze vroeg wat het kettinkje waard was, maar de taxateur schoof het direct opzij en zei: ‘Mevrouw, het kettinkje is niet belangrijk. Deze zogenaamde penning, dát is het interessante stuk.’ Het bleek een in goud geslagen VOC-munt te zijn. Deze werden ooit gemaakt als gift voor bijvoorbeeld de muntmeester of andere belangrijke personen. Zoiets is extreem zeldzaam. Die munt is uiteindelijk voor zo’n tweehonderdduizend euro verkocht. Het laat zien dat er soms een onverwachte schat naar boven drijft, en als je daar dan achter komt op zo’n dag, is dat al helemaal fantastisch.
Dit soort momenten maakt mijn vak ook echt mooi. Het is niet alleen de waarde van het geldstuk dat telt, maar vooral het verhaal erachter. Mensen komen hier niet alleen om te horen wat iets waard is, maar ook om te begrijpen waar het vandaan komt. Elke munt heeft zijn eigen geschiedenis, of het nu om een Romeinse denarius of een oud Nederlands biljet gaat. Soms zie je iets kleins waar iemand achteloos mee binnenkomt, en dan blijkt er een heel stuk verleden aan vast te zitten.
Ik vind het mooi om te zien hoe mensen reageren. De een is verrast, de ander is ontroerd en soms is het gewoon pure nieuwsgierigheid. Dat contact met mensen, het delen van kennis en verhalen, dat maakt dit werk zo leuk; het menselijke aspect, de verbondenheid met geschiedenis, met familie en met herinneringen.”
Luister hier naar Sophie Rave die ter plekke was om een reportage te maken
