BILTHOVEN – Rover Crofts Groep heeft van 16 tot en met 18 oktober een radiostation met een toren van ruim 30 meter hoog gebouwd. Ze zijn in Nederland een van de scoutinggroepen die meededen aan het wereldwijde scoutingevenement Jamboree on the Air (JOTA). Marit Schmelter, voormalig lid van de organisatie, en Kai Mastop, lid van de stam vertellen over het evenement.
Midden in het bosrijke Heidepark in Bilthoven steekt een hoge toren van balken en touwen boven de toppen van de bomen uit. Vanaf de toren zijn tientallen touwen gespannen naar de grond. Bovenin staat een jongen voorzien van helm en klimgordel op een plateau knopen te leggen. Naast de toren staat het houten clubhuis van Rover Crofts Groep. Hierbinnen zitten Marit en Kai aan een grote tafel enthousiast te overleggen.
‘De toren is nu dertig meter hoog, zometeen wordt de mast op de toren gehesen – met mast is de toren zo’n 45 meter hoog’, vertelt Kai. ‘Twee andere leden van de scoutinggroep tekenen en berekenen de plannen voor de bouw van de toren tot op de millimeter nauwkeurig. De een is afgestudeerd werktuigbouwkundige, de ander zit in zijn laatste jaar van de opleiding.’ De toren wordt eerst op de grond gebouwd. De twee op de grond gemaakte spanten worden daarna omhoog gehesen. Vervolgens worden met balken en touwen de spanten aan elkaar verbonden.
Tijdens de JOTA leggen scoutinggroepen over de hele wereld contact met elkaar over de radio. Dit jaar doen er 174 landen mee. Elke groep heeft een eigen ontvangstcode, het doel is om zo veel mogelijk contact te leggen met andere scoutinggroepen en hun ontvangstcodes te verzamelen. Rond de bouw van de toren en het zenden is een heel evenement ontstaan. Het tweede weekend van oktober wordt de toren gebouwd, het derde wordt er gezonden en het weekend daarna wordt de toren afgebouwd. ‘Zaterdag 17 oktober is de officiële opening. Zend amateurs gaan door tot vier uur ’s nachts, die vinden het iets te leuk’, vertelt Kai lachend. De eerste JOTA vond plaats in 1957, het gebruik van de radio om contact te leggen met andere scoutinggroepen is een traditie geworden. Volgens Marit ‘gaat het inmiddels meer om de bouw van de toren en de gezelligheid rond het zenden’.
Er wordt voornamelijk contact gelegd met Nederlandse scoutingverenigingen over de radio. Maar ook met bijvoorbeeld Duitsland, Noorwegen en Engeland. ‘s Nachts vindt het meeste internationale contact plaats. Het meest verre contact dat ooit is gelegd is met een lab in Antarctica. Uiteindelijk draait het zenden om connecties tussen scouts. Volgens Kai ‘leert niemand je meer over scouting dan andere scoutinggroepen.’ Tijdens de gesprekken via de radio wordt er gevraagd naar de zendcode van de andere partij, waar de ander vandaan komt, het weer, hoe de torens eruit zien en wie iedereen al heeft gesproken. Marit vertelt enthousiast over een jaar waarin ze contact heeft gelegd met een andere scoutinggroep uit Utrecht, ‘toen zijn we in de auto gesprongen en daar heen gereden – super leuk we kwamen gewoon even hoi zeggen.’
Jamboree on the Air is ontstaan vanuit Jamboree, een groot kamp om de vier jaar waar scouts van over heel de wereld op afkomen. De eerstvolgende editie is in 2027. Kai vertelt dat hij graag aan de komende editie zou willen deelnemen. Marit moet hem helaas teleurstellen ‘binnen zes minuten was de inschrijving al vol.’ Ze was wel op tijd met inschrijven en gaat dus in 2027 naar Polen.
Buiten het clubhuis horen we een kettingzaag. ‘Ze zijn de balken op juist formaat aan het zagen denk ik’, zegt Kai.
Voor de bouw van de toren gebruikt de scoutinggroep zogenaamde Staanders. Dit zijn bomen in het bos die met goedkeuring van de boswachter worden gekapt. Deze bomen zijn bovenin smal en lopen breed uit. Mocht er een lus om de boom naar beneden zakken blijft iemand alsnog goed hangen. ‘Als ik in mijn ‘’klim-tuigje’’ hang’, Kai beeldt lachend uit hoe hij met schuin gestrekte armen in het tuigje hangt, ‘kan ik met volledige kracht hangen in het tuigje zonder me ergens anders aan vast te houden.’ De bouw van de toren loopt al jaren vlekkeloos. ‘Met genoeg touwen kom je heel ver’, volgens Kai. Trots laat hij foto’s zien van het uitzicht vanaf de toren. Hij wijst de Domtoren en Stadion Galgenwaard aan. ‘De herfst is de perfecte periode voor de bouw. Vanaf zo hoog kijk je uit over prachtige rode bomen. Het is jammer als je daarna weer naar beneden moet.’
De scoutingvereniging wil de jeugd van jongs af aan kennis laten maken met de JOTA. De scouting skills die kinderen hebben geleerd kunnen ze tijdens JOTA in de praktijk toepassen. Knopen die ze hebben leren leggen, mogen ze nu in de toren leggen. Ook wordt er samengewerkt en geoefend met communiceren. ‘Als de bevers (5-7 jaar) in de zekering passen, mogen ze in de toren mee naar boven’. Daarnaast maken jonge kinderen tijdens opdrachten al kennis met het zenden. ‘Ze krijgen dan een stempelkaart en moeten allerlei opdrachten uitvoeren op het terrein, waaronder een gesprek via de radio’, met een kinderstem doet Marit een gesprek na, ‘mijn lievelingseten is macaroni, wat is de jouwe?’ Door de kinderen nu al te betrekken bij JOTA hopen Kai en Marit dat ze het stokje kunnen overdragen en dat JOTA van groep op groep wordt overgedragen.
