Hilversum – Ridderspoor is een woonvoorziening in Hilversum voor mensen met dementie en geheugenproblemen. Op 15 oktober werd er een open dag georganiseerd om bezoekers de sfeer te laten proeven. Annet Sieverts, werkbegeleiderscoach en zorgverlener, over de visie van Ridderspoor: ‘Zie de mens achter de dementie!’
In Ridderspoor draait de zorg niet om het ziektebeeld, maar om de persoon. Bezoekers merken het meteen bij binnenkomst: een warme sfeer, bewoners aan tafel, geen strakke regels. Annet Sieverts legt uit dat elke bewoner een eigen verhaal heeft. “We kijken niet alleen naar wat iemand niet meer kan, maar naar wat iemand belangrijk vindt,” zegt ze. Het gaat om waardigheid en herkenning, ook als herinneringen vervagen.
Persoonsgerichte zorg
De zorgverleners proberen aan te sluiten bij het leven dat bewoners vroeger hadden. Soms helpt familie daarbij. Kinderen of partners vertellen over vroegere gewoontes, hobby’s of werk. Die informatie gebruiken de medewerkers om bewoners zich veilig en gezien te laten voelen. Volgens Sieverts zijn mensen met dementie nog vaak duidelijk in hun wensen, ook al kunnen ze dat niet altijd onder woorden brengen. “Achter boosheid of verwarring zit vaak een behoefte. Als je daarnaar zoekt, kom je verder.”
Geen vaste klok, wel structuur
In Ridderspoor is er geen vast tijdstip waarop iedereen moet opstaan. Bewoners bepalen zelf hoe hun dag begint. Er is wel een globale dagindeling, met gezamenlijke lunch en avondeten. Ook activiteitenbegeleiders spelen een rol. Zij organiseren dingen als muziek, beweging of creatieve bezigheden. Maar niets is verplicht. De vrijheid om te kiezen geeft bewoners rust en eigenwaarde.
De sfeer in het huis verandert soms. Er overlijden bewoners en er komen nieuwe bij. Volgens Sieverts vraagt dat steeds om nieuwe balans. Medewerkers letten erop wie goed met elkaar overweg kan, zodat er harmonie in de groep blijft. “We willen dat iedereen zich thuis voelt,” zegt ze. “Dat is belangrijker dan strak volgen van regels.”
Samenwerking en communicatie
Goede zorg vraagt teamwork. Zorgverleners, artsen, psychologen en familie werken samen. Onderlinge communicatie is belangrijk, benadrukt Sieverts. Als er spanningen zijn tussen medewerkers, merken bewoners dat meteen. Mensen met dementie zijn gevoelig voor sfeer. Daarom overleggen collega’s dagelijks over wat bewoners nodig hebben en hoe ze het beste benaderd kunnen worden.
Dementie in de samenleving
Volgens Alzheimer Nederland leven er in Nederland ruim 290.000 mensen met dementie. Dat aantal stijgt sterk door vergrijzing. Steeds meer families krijgen ermee te maken. Veel mensen wonen eerst thuis, maar verhuizen later naar een zorginstelling. Daarom is de manier waarop zorginstellingen omgaan met bewoners belangrijk.
Organisaties zoals Vilans en het Kwaliteitskader Verpleeghuiszorg pleiten voor persoonsgerichte zorg, waarin bewoners niet als patiënt worden gezien, maar als mens. Ridderspoor probeert dat in de praktijk te brengen. Niet door grote projecten, maar door kleine, dagelijkse momenten: een gesprek, een hand op de schouder, een herinnering aan vroeger.
De mens blijft centraal
Dementie verandert het geheugen, maar niet het gevoel. Een bewoner kan vergeten waar hij woont, maar voelt wel of hij welkom is. Dat inzicht bepaalt het werk van Sieverts en haar collega’s. “We kunnen niet altijd naar buiten met bewoners,” zegt ze, “maar we kunnen de wereld wél naar binnen halen.” Open dagen, optredens of bezoek van buurtbewoners zorgen voor verbinding met de maatschappij.
Het belangrijkste doel van Ridderspoor is dat bewoners zich erkend voelen. Niet alleen verzorgd, maar gezien. “Achter elke bewoner zit een leven,” zegt Sieverts. “Dat verdient respect. Mensen zijn meer dan hun ziekte.”
Verslaggeefster Joy Folkers gaat in gesprek met Annet Sieverts over woonvoorziening Ridderspoor.
