HOUTEN- Stel je voor: de lamp die u van uw oma heeft geërfd gaat uit het niets kapot. Joost Veldhuizen, vrijwilliger bij het repaircafé Houten, weet hier raad mee. Samen met een team van ongeveer vijftien vrijwilligers, repareert hij elke tweede zaterdag van de maand, kapotte apparaten in het repaircafé. Zaterdag 13 december was de laatste editie van dit jaar. Op deze dag nemen bezoekers kapotte apparaten mee die ze samen met de vrijwilligers proberen te repareren. Veldhuizen was er het hele jaar bij en vertelt over het repaircafé.

Hoe is het afgelopen jaar verlopen?

“Druk, veel mensen, veel bezoekers. Het duurde een tijd voordat we dezelfde aantallen bezoekers bereikten als voor corona. We zitten er nu boven. Hoeveel mensen er komen is onvoorspelbaar het is een combinatie van het weer en andere evenementen in de stad.”

In welk opzicht verschilt repaircafe Houten van andere repaircafées?

“Repaircafées werken over het algemeen op dezelfde wijze, de bezoekers variëren sterk per locatie. Je hebt bezoekers die komen uit duurzame overwegingen en bezoekers die komen omdat ze geen geld hebben voor een nieuw apparaat. Die komen voornamelijk uit economische noodzaak.

Dus ik begrijp dat het verschil meer in geografie zit dan in werkwijze. Met wat voor reden denkt u dat de bezoekers hier in Houten voornamelijk komen?

“Hier in Houten zijn veel hoogopgeleide mensen, dus we merken dat veel bezoekers uit een duurzame overweging langskomen in plaats van een kostenoverweging.”

Zijn er afgelopen jaar andere apparaten meegenomen dan voorgaande jaren?

“Nee, eigenlijk niet. Elk jaar nemen bezoekers voornamelijk koffiezetapparaten en stofzuigers mee, niemand weet eigenlijk dat die apparaten onderhoud nodig hebben.”

Verschilde de edities van dit jaar met voorgaande jaren?
“Ja, We zijn begonnen met veiligheidsbewustzijn onder de vrijwilligers, de meeste apparaten werken op elektra. Apparaten met een batterij zijn vrij veilig maar zodra er een stekker bij zit wordt het sneller gevaarlijk. We zijn dus ook begonnen om dit duidelijker te maken bij de vrijwilligers. Ook zijn we aan het inventariseren wie er een BHV’er is of kan reanimeren, voor het geval dat. Veilig denken en werken zijn echt andere dingen. We willen hier volgend jaar ook zeker mee verder.”

Merkt u dat bezoekers deze kennis ook missen?

“Nee, voornamelijk de vrijwilligers. De bezoeker en de vrijwilliger proberen samen het apparaat te repareren. Hierbij ziet de vrijwilliger erop toe dat dit veilig gebeurt. Het is dus belangrijk dat hij weet hoe het repareren veilig kan. Hoe veilig repareren gaat, leggen we ook uit aan de bezoeker.”

Moeten de vrijwilligers over bepaalde vaardigheden beschikken?

“Het is handig als je als vrijwilliger al wat technisch inzicht hebt. Al is het ook aan te leren. Repareren is namelijk niets anders dan logisch nadenken. Het is ook geen rocketscience, maar goed overweg kunnen met je handen en weten hoe een schroevendraaier werkt is handig.”

Dan begrijp ik dat iedereen vrijwilliger kan worden, zoekt u dan nog naar specifieke kennis?

“Ja. We hebben een aantal naaiers voor kledingreparaties. Daarnaast hebben we een meneer rondlopen die analoge klokken kan repareren. De behoefte aan mensen met elektrische en met name elektronische kennis neemt toe. Steeds meer apparaten worden slim, er zit elektronica in. Dan moet je weten hoe zo’n elektrische schakeling werkt om het te kunnen repareren. Genoeg mensen vinden met verstand van elektronica is een uitdaging.”

Wat is de grootste uitdaging bij het organiseren van een editie?

“De inschatting maken hoelang een reparatie gaat duren is het lastigst. Als vuistregel hebben we dat een reparatie een half uur duurt. Dit kan wel eens uitlopen tot een uur, of zelfs vier uur. Dat is natuurlijk voor de bezoeker niet leuk, maar ook voor een vrijwilliger niet te doen.”

Dat is begrijpelijk, wat is het punt waarop de reparatie wordt stopgezet?

“Nou, dat kan zijn als we erachter komen dat een apparaat niet te repareren is. Dit kan zijn omdat het te kapot is, te duur wordt of we onderdelen missen.”

Wat voor reparaties blijven u voornamelijk bij?

“De traumareparaties, waarin je uren bezig bent, zo veel tijd kwijt bent, niks bereikt en iemand daar zo lang bij heeft zitten kijken. Ja, dat soort reparaties zijn altijd jammer. De momenten waarbij je apparaten die voor mensen waardevol zijn kunt repareren, is waar je het voor doet.

Denkt u dat mensen na een bezoek hier anders naar kapotte apparaten kijken?

“Ja, de meeste wel. Veel mensen zijn verbaasd wat er allemaal mogelijk blijkt te zijn. Repareren begint vaak bij je realiseren dat iets gemaakt kan worden. De realisatie creëren is onze missie.”

Collega Simone Bosman was op zaterdag 13 december bij het repaircafe en maakte hier een reportage. Beluister deze hieronder: