Vleutenwijde – Wim Ruitenbeek (47) wist het vanaf jongs af aan al zeker ik ga beiaardier studeren aan het conservatorium in Amersfoort. Na de opleiding rolde hij zo in het werkveld van beiaardier en sinds 2012 is hij de vaste beiaardier van de Zingende Toren in Vleutenwijde. De toren is bijzonder vanwege de glazen klokken, wat veel aandacht trekt. Helaas begint 8 oktober al de winterstop voor de Zingende Toren.
‘Toen ik klaar was met de middelbare school ben ik begonnen aan het Utrechtse conservatorium in Amersfoort. Daar heb ik hoofdvak beiaard gestudeerd, daar leerde ik vooral over soorten muziekstukken en leerde je spelen op de beiaardier. Na mijn studie ben ik begonnen als stadbeiaardier in IJmuiden en daarna kwamen er steeds meer steden bij, zoals Hilversum, Harderwijk, Nijkerk en Tiel. Toen het ongeveer 2011 of 2012 was zag ik een advertentie voorbijkomen van een vacature voor beiaardier in Vleutenwijde voor de Zingende Toren. Ik heb daar toen twee keer iemand vervangen en daarna begon voor mij de sollicitatieprocedure en hebben ze mij uitgekozen. Sinds 2012 werk ik bij de Zingende Toren en vervang ik ook weleens mensen op andere plekken door het hele land heen. Daar bespeel ik het carillon en dat doe ik in Vleutenwijde via cultuur19, daar op het plein staat een toren met daarin het carillon.
Zingende Toren
Het is een kunstobject van de gemeente Utrecht, zij vond dat budget besteed moest worden aan kunst. Bernard Heesen een glaskunstenaar uit Leerdam hebben ze gevraagd om het kunstobject te ontwerpen. Hij heeft een toren ontworpen met daarin 750 blauwe bollen en wilde binnen in graag een carillon maken. Bernard vond dat niet mooi en zei: ‘ik houd niet van bronzen klokken in een open toren, dus toen wilde hij de klokken zelf blazen’. Dat was tegen die tijd heel bijzonder, omdat hij voor het eerst heeft geprobeerd om klokken van glas te blazen en ook nog een serie van klein naar groot heeft gemaakt. Uiteindelijk zijn het 50 klokken geworden die allemaal zijn gestemd, dat ervoor zorgt dat het een bijzonder instrument is die als enige ter wereld glazen klokken heeft.
Het zou zonde zijn als je het bijzondere instrument niet bespeeld, daarom speel ik hier elke woensdag van 14.00 tot 15.00. Alleen in de zomermaanden van april t/m september, maar omdat het weer nog goed is gaan we nog twee keer door in oktober. De klokken in de toren zijn van glas en als het koud is kan het zijn dat het heel kwetsbaar wordt en kapot kan gaan. Dus eigenlijk kan er in de winter niet worden gespeeld en zijn er ook veel minder mensen buiten, dan voegt het ook minder toe. Als mensen luisteren motiveert het mij ook, want je krijgt gelijk reacties en mensen vragen een verzoekliedje aan. Het is gelukkig nog niet fout gegaan met de klokken. Het is zelfs niet helemaal duidelijk of het niet kan. De glazenblazer zegt zelf dat het wel kan, maar hij geeft er geen garantie op. Uit voorzorg zetten we de toren nooit aan onder de zeven graden.
Achter de schermen
Wij hebben een pr-team achter de Zingende Toren zitten. Rond 2009 was er een stichting die de bespelingen deed en de pr en sinds twee jaar doet cultuur19 dat via opdracht van de gemeente. Zij regelen nu de persberichten, subsidieaanvragen en het onderhoud doet de gemeente Utrecht. Ze houden zich ook bezig met problemen rondom de toren, zoals technische problemen aan de toren. De verbinding van de toets naar de klok is ook heel anders dan in een normale toren. Normaal is het helemaal mechanisch met een draad van de toets naar de klepel, maar hier is alles elektronisch en er zitten vanaf begin al storingen in. Dat is wel heel irritant als het niet goed werkt. Dan sla je een toets aan en dan hoor je het later of zelfs niet. Het instrument klinkt ook best zacht en is heel vriendelijk, maar is ook wel zo zacht dus als je geluid van de omgeving hoort dat de toren bijna niet te horen is. Soms is er een markt of allemaal machines dan hoor je het allemaal slecht. Mensen vragen weleens kan je het geluid niet harder maken, maar nee het geluid harder maken kan niet. Er is wel over nagedacht om misschien het geluid te versterken. Dan moet je allemaal microfoons ophangen in de toren, maar dan versterk je ook juist andere geluiden en het is vrij kostbaar. De hoop is dat de gemeente Utrecht de systemen gaat vervangen, zodat het geluid nog beter wordt.
Het trekt veel mensen vanuit de hele wereld die komen kijken en luisteren naar het instrument. Het klavier staat beneden en je hebt echt contact met de mensen die komen kijken. Het belangrijkste vind ik nog dat we in Nederland al meer dan 500 jaar muziek op klokken maken en dat wil ik ook graag doorgeven. Het is een mooi typisch Nederlands instrument en we moeten erop blijven spelen, zodat mensen niet vergeten wat het is. Ik vind het belangrijk om mensen te laten horen wat je ermee kunt en om zo dus vooral een beetje sfeer in de stad te brengen’.