Politieke partijen aan de hand van cijfers: VVD als grootste richting verkiezingen

Politieke partijen aan de hand van cijfers: VVD als grootste richting verkiezingen

Grafiek door: Samuel Groenewoud

Hier lees je elke week een artikel over een politieke partij aan de hand van peilingen door de jaren heen.

Op 15 januari 2021 bood Mark Rutte, premier van Nederland en partijleider van de VVD, zijn ontslag aan. Hiermee kwam er een eind aan kabinet Rutte III. Het was de tweede keer dat een kabinet met Rutte aan de leiding viel. Eerder viel in 2012 Rutte I toen de PVV zijn steun introk.

Vroegtijdige verkiezingen

Omdat het kabinet in 2012 viel werden de verkiezingen naar voren gehaald. De VVD werd de grootste. Ze behaalden 41 zetels. De PvdA die na de VVD de grootste werd, eindigde met 38 zetels. Doordat de VVD de grootste werd mochten zij de formatie leiden. En kwamen ze er snel uit met de PvdA. Maar net zoals de PvdA zetels verloor door de samenwerking, zoals je kon lezen vorige week, verloor ook de VVD snel veel zetels in de peilingen. Het water bij de wijn doen konden de VVD stemmers toch ook niet echt waarderen.

MH17

Op 17 juli 2014 stortte een boeing van Malaysian Airlines neer in Oekraïne na uit de lucht te zijn geschoten. De 283 passagiers waarvan 196 Nederlanders kwamen om het leven. Door de goede aanpak van premier Rutte bij de afhandeling van deze ramp, steeg de VVD in de peilingen. Veel Nederlanders waren te spreken over het optreden van Rutte. De VVD kon de stijging gebruiken. Ze zijn op dat moment namelijk weer de grootste partij in de peilingen.

Verkiezingen 2017

Na de verkiezingen van 2017 werd duidelijk dat de VVD weer de grootste partij geworden was. Wel heeft de partij veel zetels verloren ten opzichte van de verkiezingen in 2012. De VVD heeft voor de verkiezingen van 2017 namelijk 33 zetels behaald. Dat zijn er 8 minder dan de behaalde 41 in 2012. De regeringsperiode van de PvdA en de VVD is voor beide partijen niet gunstig geweest. Beide partijen verliezen zetels. Toch is de klap voor de VVD minder groot. Zij zijn weer de grootste geworden en kunnen gaan formeren.

Coronacrisis

De coronacrisis is voor iedereen een ramp. Maar als je naar de cijfers kijkt komt het voor de VVD niet slecht uit. De partij steeg gigantisch in de peilingen. Zeker aan het begin van de crisis zijn veel mensen blij met de ‘sympathieke’ premier. Waar slecht nieuws gebracht wordt, wordt vooral gekeken naar CDA collega Hugo de Jonge. Pas bij het langer aanhouden van de crisis is te zien dat het krediet van de VVD aan het opraken is.

Toeslagenaffaire

‘’Het is aan de partij en de kiezer’’, zei Rutte op de vraag of hij niet moest opstappen. Deze uitspraak deed de premier op een persconferentie waar hij vertelde dat het kabinet ging aftreden. Er was naar buiten gekomen dat ook de VVD fouten heeft gemaakt bij de toeslagenaffaire had. Eerder was PvdA partijleider Lodewijk Asscher wél opgestapt. Tijdens dezelfde persconferentie, waar Rutte het aftreden van het kabinet bekend maakte, maakte Erik Wiebes bekend op te stappen. Ondanks Ruttes aandeel stapte hij niet op.

Neerwaartse spiraal?

Toch is te zien dat de laatste weken de VVD zetels inlevert in de peilingen. Hier spelen waarschijnlijk de aanhoudende coronamaatregelen een grote rol. Met het verlengen van de lockdown en de avondklok geeft de VVD zichzelf geen voordeel in aanloop naar de verkiezingen. Toch lijken de andere partijen nog erg ver weg. Zullen de verkiezingen op tijd komen voor de VVD?

Over de auteur