Kil, vinnig en vurig: als je de politieke analyses in de Nederlandse media mag geloven, ging het er in het allereerste debat tussen Donald Trump en Kamala Harris hard aan toe. Waar leggen de verschillende Nederlandse media de meeste aandacht op en welke onderwerpen blijven achterwege?

 

Deze productie is gemaakt in samenwerking met Noah Paesch.

 

[aesop_content color=”#ffffff” background=”#ababab” columns=”1″ position=”none” imgrepeat=”no-repeat” disable_bgshading=”off” floaterposition=”left” floaterdirection=”up” revealfx=”off” overlay_revealfx=”off” aesop-generator-content=”Naar aanleiding van het eerste presidentiële debat van 10 op 11 september bekeek de redactie van No Sleep Till Brooklyn de analyses van zeven verschillende Nederlandse media: NOS (publieke omroep), RTL (commerciële omroep), AD (gematigd dagblad), Nu.nl (centrumlinkse nieuwswebsite) , NRC (gematigd dagblad), Telegraaf (rechts georiënteerd dagblad) en de Volkskrant (links progressief dagblad), om op deze manier een zo divers mogelijk beeld te krijgen van de verschillende perspectieven op het debat.*

“]Naar aanleiding van het eerste presidentiële debat van 10 op 11 september bekeek de redactie van No Sleep Till Brooklyn de analyses van zeven verschillende Nederlandse media: NOS (publieke omroep), RTL (commerciële omroep), AD (gematigd dagblad), Nu.nl (centrumlinkse nieuwswebsite) , NRC (gematigd dagblad), Telegraaf (rechts georiënteerd dagblad) en de Volkskrant (links progressief dagblad), om op deze manier een zo divers mogelijk beeld te krijgen van de verschillende perspectieven op het debat.*

[/aesop_content]

 

De onderwerpen die het meest bij de analisten van de verschillende media blijven hangen, zijn de discussies tussen de presidentskandidaten over (im)migratie en abortus. Bij alle onderzochte media worden deze thema’s uitgebreider besproken dan andere. “Trump worstelde met het Republikeinse abortus-standpunt om deze gevoelige kwestie aan de staten over te laten in plaats van dit federaal te borgen, zoals Harris wil”, schrijft Telegraaf-correspondent Paul Jansen. “Harris op haar beurt werd aangesproken op het feit dat onder Biden migranten lange tijd massaal de zuidgrens konden oversteken”, aldus Merijn de Waal (NRC).   

Daarnaast waren de ietwat ongemakkelijke handdruk aan het begin van het debat, de commotie rondom de tegenspraak van de ABC- presentatoren richting Trump en de volgens Harris, saaie en vermoeiende verkiezingsbijeenkomsten van de republikeinse partijleider echte hottopics onder de Nederlandse journalisten.  

Sneer naar Europa 

Opvallend genoeg werden Trumps uitspraken richting Europa over de Oekraïne-oorlog alleen door het AD meegenomen in de verslaggeving. “Europa heeft volgens Trump veel meer belang bij het beëindigen van de oorlog”, schrijft de krant. “ ,,Wij hebben er nu al 250 tot 275 miljard dollar aan uitgegeven”, zei Trump. ,,Ze – Europese landen – zouden gedwongen moeten worden om dat te evenaren”, quote het AD. NOS en NRC noemen de discussie rondom Oekraïne kort in hun berichtgeving, maar op de specifieke zin van Trump die betrekking heeft op de financiële steun van Europese landen aan Oekraïne wordt niet verder ingegaan.  

Project 2025 

Een ander opmerkelijk onderwerp dat vrijwel onbesproken blijft in de Nederlandse media, op RTL Nieuws na, is de discussie rondom het omstreden Project 2025 waar Trump door Harris mee in verband wordt gebracht. Het project is “een reeks omstreden beleidsplannen van een conservatieve denktank”, meldt RTL. “Trump probeert al langer afstand te nemen van Project 2025 en herhaalde er niets mee te maken te hebben.” Wat Project 2025 precies is en waarom Trump hiermee ook tijdens het debat mee wordt geassocieerd, blijft in de Nederlandse media hierdoor vooralsnog onduidelijk.  

 

Trump of Harris?  

De redactie van No Sleep Till Brooklyn verzamelde data naar het gebruik van de namen van de presidentskandidaten in de analyses van De Telegraaf, de Volkskrant, NOS, AD en RTL Nieuws. Op De Telegraaf na, wordt door alle media Trump het meest genoemd. Bij deze berekeningen werden ook verwijzingen zoals hij, zij, zijn of haar meegenomen.  

 

‘Een broodjeaapverhaal’ 

“Het is ongetwijfeld de meest bizarre uitspraak van de avond”, aldus het AD in de analyse van woensdagochtend 11 september. “Hij – oud-president Donald Trump – haalt een complottheorie aan die de dagen voor het debat circuleerde op sociale media. Volgens dit gerucht eten illegale migranten uit Haïti de huisdieren (met name honden en katten) op van inwoners uit de stad Springfield, in de staat Ohio.”, ligt de krant toe. De complottheorie is door meerdere kranten opgemerkt: “een bizarre claim”, meldt De Telegraaf. “Een broodjeaapverhaal”, volgens NRC.  

En zo zijn er meer uitspraken die de Nederlandse media niet kunnen rijmen met de feiten. Zo ook tijdens het debat over het eerdergenoemde abortusbeleid in de VS: “Trump zei dat er in Amerika staten zijn waar baby’s in de negende maand of zelfs na de geboorte gedood mogen worden. Dat is in de VS uiteraard niet legaal, kwamen de organisatoren van het debat direct tussenbeide.”, aldus RTL Nieuws.  

Maar ook Harris werd door Telegraaf-correspondent Paul Jansen gewezen op een misvatting: “Harris loog over het ’bloedbad’ dat Trump zou willen aanrichten na een zege”, aldus Jansen in zijn artikel. Deze quote komt uit een campagnespeech van Trump toen hij afgelopen maart op bezoek was in de oude industriestaat Ohio. De republikeinse kandidaat sprak over de Amerikaanse auto-industrie die zwaar lijdt door de concurrentie met goedkope Chinese auto’s. Verder zei hij: “Als ik niet verkozen word, wordt het een bloedbad voor het land.” Hiermee doelt Trump dus niet op een bloedbad dat ‘hij’ zou willen aanrichten, terwijl Kamala Harris volgens Jansen in het debat daar wél naar verwijst.    

 

Aantal artikelen per medium 

Er kan ook gekeken worden naar de frequentie waarmee de nieuwsvoorzieningen berichten. Zo besteedde De Telegraaf en het RTL Nieuws één analyse aan het verkiezingsdebat, maar publiceerde de Volkskrant drie artikelen.  

De Volkskrant koos er bijvoorbeeld voor om Amerikadeskundigen te laten reageren op het debat in een nieuw artikel. Ook maakte de krant een overzichtsartikel met de belangrijkste momenten, iets wat het AD ook deed. De NOS maakte een los nieuwsbericht over de steunbetuiging van popzangeres Taylor Swift. RTL Nieuws voegde dit bericht toe in de analyse.  

 

So, who’s the winner?  

Een echte winnaar van het debat in Philadelphia roepen de Nederlandse media niet uit, ook al is er tussen de regels door wel te lezen dat het debat voor één kandidaat positief uitgepakt zou kunnen hebben.  

“Het debat lijkt een positieve invloed te hebben op de campagne van Harris”, schrijft NU.nl. NOS- correspondent Ryan Hermelijn schrijft: “Op Harris’ aanvallen reageerde Trump zichtbaar getergd. Zijn pogingen om hard terug te slaan waren minder effectief, mede omdat hij onwaarheden vertelde over onder meer abortus, die meteen door de debatleiders werden weerlegd.” Ook RTL-correspondent Sophie van der Meer concludeert: “Na een zenuwachtig begin wist ze – Harris –  Trump uit de tent te lokken en hem van zijn lelijkste kant te laten zien.” 

 

*De classificering van de omroepen en dagbladen is gebaseerd op onderzoek van Pew Research Center naar de perceptie van Nederlandse nieuwsgebruikers over de ideologische plaatsing van verschillende media.