Bewering 

“De rijkste 19 mensen in Nederland hebben samen meer vermogen dan de helft van de rest van de Nederlanders.” 

Oordeel: 
Onjuist 

Context 

De uitspraak van Jimmy Dijk gaat over vermogensongelijkheid, een onderwerp dat al jaren prominent aanwezig is in de Nederlandse politiek. Het CBS brengt jaarlijks cijfers uit over de verdeling van het vermogen in Nederland. Daaruit blijkt dat er inderdaad een grote ongelijkheid bestaat: de rijkste 10% van de huishoudens bezit meer dan de helft van het totale vermogen. 

Toch is er een groot verschil tussen de rijkste 10% en de rijkste 19 mensen. Waar de CBS-cijfers gaan over miljoenen huishoudens, Heeft Dijk het over een zeer kleine groep individuen. Om de uitspraak te controleren, moet gekeken worden naar hoeveel geld de rijkste Nederlanders daadwerkelijk hebben en hoeveel vermogen er in totaal in Nederland bestaat. 

Onderzoek

Hoeveel hebben de rijkste Nederlanders volgens onafhankelijke bronnen? 

Om dit na te gaan, kijken we naar de jaarlijkse Quote 500, een lijst waarin het geschatte vermogen van de rijkste Nederlanders wordt gepubliceerd. De top van deze lijst (2024) ziet er als volgt uit: 

Charlene de Carvalho-Heineken: ongeveer €12,3 miljard 

Frits Goldschmeding: ongeveer €6,9 miljard 

Pieter van der Does: ongeveer €5,2 miljard 

Wim van der Leegte: ongeveer €3,9 miljard 

John de Mol: ongeveer €2,8 miljard 

Wanneer je deze cijfers optelt, komt het gezamenlijke vermogen van de rijkste 19 Nederlanders uit op ongeveer €80 tot €100 miljard. Zelfs als men de meest optimistische schattingen gebruikt, blijft dit bedrag ruim onder de €150 miljard. 

1. Hoeveel is “de helft van Nederland”? 

Zoals eerder genoemd, bedroeg het totale particuliere vermogen in Nederland volgens het CBS in 2023 ongeveer €2,6 biljoen. De helft daarvan is €1,3 biljoen.
Om de uitspraak van Dijk waar te maken, zouden de 19 rijkste Nederlanders dus samen meer dan €1,3 biljoen moeten hebben. 

2. Wat betekent dat per persoon? 

Als die 19 personen gezamenlijk €1,3 biljoen zouden bezitten, zou ieder van hen gemiddeld ongeveer €68 miljard moeten hebben. Ter vergelijking: 

De rijkste Nederlander, Charlene de Carvalho-Heineken, bezit ongeveer €12 miljard. 

Zelfs alle 500 rijkste Nederlanders samen komen niet verder dan ongeveer €273 miljard. 

Met andere woorden: de uitspraak van Dijk overschat het vermogen van de rijkste 19 Nederlanders. 

Betrouwbaarheid van de gegevens 

De CBS-cijfers over totaal vermogen zijn officiële statistieken en worden algemeen beschouwd als betrouwbaar. Zij gebruiken data over spaargeld, aandelen, huizenbezit en schulden van Nederlandse huishoudens. 

De Quote 500 is geen officiële bron, maar biedt een schatting van de vermogens van de rijkste Nederlanders. Deze schattingen worden gebaseerd op openbare gegevens zoals aandelenkoersen, jaarverslagen en vastgoedwaarden. Hoewel exacte bedragen niet altijd met zekerheid te bepalen zijn, geven de cijfers van Quote een realistisch beeld van de orde van grootte. 

Zelfs met ruime marges in de berekeningen is het duidelijk dat de top-19 nooit in de buurt komt van het bezitten van de helft van het Nederlandse vermogen. 

Analyse en duiding 

Het is begrijpelijk dat Jimmy Dijk met zijn uitspraak de aandacht wil vestigen op de grote kloof tussen rijk en arm. In Nederland is de vermogensongelijkheid inderdaad groot: 

De rijkste 10% bezit ongeveer 56% van het totale vermogen. 

De rijkste 1% bezit ongeveer 26% van het vermogen. 

Die cijfers zijn indrukwekkend en laten zien dat een kleine groep Nederlanders een groot deel van de rijkdom bezit. Maar het aantal mensen dat meer bezit dan “de helft van de rest” is dus niet 19, maar eerder tienduizenden huishoudens. 

Door te stellen dat 19 mensen meer bezitten dan de helft van het land, suggereert Dijk een extremere ongelijkheid dan er werkelijk is. Daarmee verliest de uitspraak aan feitelijke juistheid, ook al wijst ze op een reëel maatschappelijk probleem. 

Conclusie 

De uitspraak van Jimmy Dijk dat “de rijkste 19 mensen in Nederland meer dan de helft van de rest van Nederland hebben in geld” is feitelijk onjuist. 

Volgens de meest recente cijfers van het CBS bedraagt het totale vermogen in Nederland ongeveer €2,6 biljoen, waarvan de helft €1,3 biljoen is. De rijkste 19 Nederlanders bezitten gezamenlijk slechts ongeveer €100 miljard. 

Hoewel het waar is dat Nederland te maken heeft met aanzienlijke vermogensongelijkheid en dat de rijkste 10% meer dan de helft van het totale vermogen bezit, zijn de cijfers die Dijk noemt sterk overdreven en niet onderbouwd door betrouwbare bronnen.