In Duitsland zijn kerstmarkten al jaren hét symbool van gezelligheid, maar de sfeer is veranderd. De kerstmarkten liggen steeds meer onder een vergrootglas door de veiligheid. Dat komt niet alleen door eerdere aanslagen zoals Berlijn (2016) en Magdeburg (2024), maar ook door het huidige dreigingsniveau.
In het Verfassungsschutzbericht 2024 noemt de Duitse veiligheidsdienst het risico op “anschlagsorientierte Einzeltäter” (blz.23) – aanslaggericht opererende individuen – nog steeds “erheblich” (aanzienlijk). Grote publieksevenementen worden in datzelfde rapport omschreven als “attraktive Ziele” (blz.41) – aantrekkelijke doelwitten.
Dat maakt meteen duidelijk waarom kerstmarkten vandaag onder veel strengere regels vallen. Volgens het rapport blijven “Anschläge mit Fahrzeugen weiterhin ein relevantes Szenario” (blz.67) – aanvallen met voertuigen blijven een realistisch scenario. Dat is precies het soort aanval dat plaatsvond in Berlijn en later in Magdeburg. Daardoor moeten steden betonblokken plaatsen, wegen afsluiten, cameratoezicht uitbreiden en meer beveiligers inhuren.
Voor kleine gemeenten zoals Overath en Kerpen lopen de kosten daardoor totaal uit de hand. In een officiële verklaring schrijft de gemeente Overath dat de beveiligingseisen “voor een vrijwilligersorganisatie niet meer op te brengen” zijn. Offertes van tienduizenden euro’s zijn geen uitzondering meer, en er bestaat geen landelijke regeling die deze kosten compenseert.
Grotere steden zoals Keulen en Essen kunnen hun kerstmarkten nog wel laten doorgaan, maar alleen met zichtbare veiligheidsmaatregelen: afgesloten toegangen, betonbarrières en voortdurende politiecontrole. Zo ontstaat er een tegenstelling: grote steden kunnen kerst vieren in een soort beveiligde bubbel, terwijl kleinere steden noodgedwongen moeten stoppen.
De kern blijft: door aanslagen van bijna tien jaar geleden en een dreigingsbeeld dat officieel “aanzienlijk” wordt genoemd, worden lokale tradities steeds moeilijker te behouden. Veiligheid kost geld—anders gaat het feest simpelweg niet door.
