In de RTL Late Night uitzending van 15 september 2025 gaf Simon van Teutem, schrijver en opiniemaker, een reden voor de wooncrisis. Namelijk het toenemende tekort van bouwvakkers. De cijfers die Van Teutem noemt zijn een verkeerde interpretatie van zijn bron en tevens onjuist.

 Let op: Deze factcheck is uitgevoerd op basis van de beschikbare informatie op de datum van publicatie

 Bewering:
“De komende drie jaar zullen er 60.000 bouwvakkers met pensioen gaan en zullen er slechts 50.000 bijkomen vanuit de schoolbanken.”

Ordeel:
Ongefundeerd

 Context
“We moeten de jeugd meer motiveren om de bouw in te gaan, anders hebben wij een groot probleem.” Dat meldde Van Teutem aan de talkshowtafel. Na afloop van de uitzending vraagt de redactie om de bron waar Van Teutem naar verwijst. Hij stuurt een rapport van het Economisch Instituut voor de Bouw (EIB, 2024) met daarin prognoses over de bouwsector tussen 2024 en 2028.

Pensioen
Al snel lees je terug dat Van Teutem het rapport verkeerd heeft geïnterpreteerd. Zo staat er niet dat er 60.000 mensen met pensioen gaan de komende drie jaar, maar dat er de komende jaren, tussen 2025 en 2028, 60.000 extra mensen nodig zijn. Volgens het rapport zijn deze mensen nodig om de natuurlijke uitstroom van zo’n 45.000 mensen op te vangen. Tegelijkertijd ook om de groei van de sector, nog eens 15.000 mensen, bij te houden.

Klinkt wellicht erg concreet, maar het ligt ingewikkelder dan je denkt. Binnen natuurlijke uitstroom hebben we het niet alleen over bouwvakkers die met pensioen gaan, maar ook over mensen die uitvallen met een arbeidsongeschiktheidsverklaring. In het rapport is zelfs te lezen dat het gaat om slechts, om en nabij, 10.000 werknemers die per jaar met pensioen gaan in deze branche.

Taco van Hoek, directeur van het EIB, vertelt meer over de totstandkoming van de cijfers. “Wij werken nauw samen met allerlei datacentra. Zo halen krijgen wij cijfers van overheidsinstanties als DUO, maar ook van bijvoorbeeld het CBS (Centraal Bureau voor Statistiek).” Toch geeft Van Hoek aan dat hij geen informatie klaar heeft staan over de exacte bronnen en de verwerking daarvan. “Dit moeten wij in de toekomst echt beter regelen. Ik geef toe dat we niet erg transparant zijn.”

Twijfel
Het is dan nog maar de vraag in hoeverre deze cijfers dus kloppen. In april dit jaar publiceerde het CBS deze cijfers waarin de pensioen uitstroom in verschillende branches te zien is. Als we kijken naar de uitstroom van bouwnijverheid, zien we dat er tussen 2017/2018 en 2021/2022 een stijging was van 4,07 procent. Blijft deze lijn zich voortzetten, dan spreken we in de periode 2025-2028 over een totaal van 24.400 aankomende gepensioneerden in de bouw. Dit blijft natuurlijk een schatting, maar ligt ver af van de prognose van het EIB.

Om te bepalen welke van deze twee cijfers dan betrouwbaarder zijn, kijken we naar de methodiek. Het CBS geeft in een schriftelijke reactie uitleg over het onderzoek. Daarin zeggen zij dat de cijfers komen vanuit overheidsregistraties. Deze directe ‘verbinding’ met de overheid zorgt voor de meest up-to-date cijfers. Dit is dus al concreter dan het EIB-rapport die zegt de cijfers zonder concrete logboeken te verwerken.

Schoolbanken
Het andere deel van deze claim gaat over de instroom van de jaren 2025-2028. Er wordt beweerd dat er 50.000, vers uit de schoolbanken gerolde, bouwvakkers aankomen. Dit deel van de claim komt wél overeen met Van Teutem zijn eigen claim. Toch kijkt Jessy Burgers, woordvoerder van de MBO-raad, kritisch naar deze cijfers.

“Deze cijfers hebben wij niet en prognoses al helemaal niet. In het MBO worden opleidingen ingedeeld in ‘sectorkamers’. De opleiding om bijvoorbeeld bouwvakker te worden, wordt samengenomen met andere techniek- en bouw gerelateerde opleidingen.” Zo laat DUO in deze cijfers (2025) hun prognose zien voor de komende jaren, maar is deze gebaseerd op het volledige cluster. “Weten hoeveel mensen er over drie jaar afstuderen in éen specifieke richting is niet te doen.”

Conclusie
De claim dat er binnen drie jaar 60.000 bouwvakkers met pensioen gaan, is niet waar. Hoewel het prognoses zijn, is uit eerdere trends gebleken dat het verre van reëel is. De claim dat er 50.000 nieuwe bouwvakkers uit de schoolbanken zullen rollen, is te makkelijk en houdt geen rekening met het feit dat de meetstaven gericht zijn op een samenstelling van studies en niet op enkel de bouw. Deze specifieke cijfers zijn niet te traceren.