Forum voor Democratie-lijsttrekker Lidewij de Vos zei in talkshow Nieuws van de Dag dat de huidige klimaatverandering ‘niet groter of schrikbarender is dan in het verleden’. Wetenschap laat echter zien dat de huidige opwarming veel sneller gaat dan ooit tevoren. De uitspraak klopt dus niet.
Met de verkiezingen in aantocht schuiven partijleiders regelmatig aan in talkshows. Zo ook de nieuwe lijsttrekker van Forum voor Democratie (FVD), Lidewij de Vos. In de talkshow Nieuws van de Dag werd haar gevraagd naar het verkiezingsplan van haar partij. Een van de twaalf punten daarin is het volledig stopzetten van duurzaamheidsmaatregelen, omdat FVD klimaatverandering niet als een probleem ziet. De Vos stelde in de uitzending dat de hedendaagse veranderingen in het klimaat ‘niet groter of schrikbarender zijn dan wat we in het verleden hebben gezien’.
Deze uitspraak brengt ze als een feit naar voren, en die is dus te controleren. Hoe verschilt de hedendaagse opwarming van de aarde van de schommelingen in het klimaat in het verleden?
Die uitspraak van De Vos klopt niet. Het is waar dat het klimaat in de afgelopen 4,5 miljard jaar sterk heeft geschommeld. Zo lag er 140.000 jaar geleden nog een enorme ijskap over Europa. Het is dus begrijpelijk dat sommigen wijzen naar deze natuurlijke veranderingen als verklaring voor de huidige opwarming. Maar zoals het Wereld Natuur Fonds (WNF) benadrukt, is de opwarming die we nu waarnemen niet te verklaren door natuurlijke cycli van opwarming en afkoeling.
Het cruciale verschil zit in de snelheid van de verandering. ‘Hoe snel het klimaat nu verandert is echt ongekend’, zegt klimaatwetenschapper René van Westen. ‘De aarde is in het verleden vaak opgewarmd en afgekoeld, maar dat gebeurde over duizenden tot honderdduizenden jaren. Nu gaat dat veel sneller.’ Hij illustreert dit verschil met cijfers: sinds de laatste ijstijd warmde de aarde in ongeveer 20.000 jaar zo’n 7 graden op. Dat gebeurde volledig zonder menselijke invloed. In de afgelopen honderd jaar daarentegen is de aarde al met ongeveer 1 graad opgewarmd. Dat is meer dan 28 keer zo snel als de natuurlijke opwarming na de ijstijd.
Bovendien wijst het KNMI erop dat zelfs langzame, natuurlijke klimaatveranderingen in het verleden al grote gevolgen hadden. Denk aan verzuring van oceanen door een toename van CO₂, of grote verschuivingen in ecosystemen. Deze toename van CO₂ heeft dus bewezen een grote invloed op het klimaat. Nu de mens veel grotere hoeveelheden CO₂ uitstoot dan ooit van nature is gebeurd, zijn de effecten direct zichtbaar. Wereldwijd smelten gletsjers en ijskappen, stijgt de zeespiegel en nemen extreme weersomstandigheden toe.
We hebben nu dus te maken met een opwarming die niet natuurlijk is, maar het directe gevolg van menselijke activiteiten. Volgens het IPCC (Intergovernmental Panel on Climate Change) is het ‘overduidelijk’ dat de huidige opwarming grotendeels door de mens wordt veroorzaakt.
De conclusie is dus helder: de huidige klimaatverandering verloopt veel sneller dan in het verleden. Dat maakt de uitspraak van Lidewij de Vos dat de veranderingen ‘niet groter’ zouden zijn aantoonbaar onjuist. Dat deze snelheid en gevolgen voor mens en natuur ook als ‘schrikbarend’ kunnen worden bestempeld, is gebaseerd op risico-inschattingen. Of men dat ook zo ervaart, is uiteindelijk een kwestie van interpretatie.
Lidewij de Vos is gevraagd om een reactie, maar zij heeft niet gereageerd.
