De uitspraak
Lidewei de Vos, de nieuwe lijsttrekker van Forum voor Democratie, was vorige week te gast in de talkshow Nieuws van de dag bij SBS6. Daar presenteerde ze haar zogenoemde twaalfpuntenplan. Over het klimaat zei ze dat Nederland geen geld meer zou moeten uitgeven aan klimaatbeleid, omdat dat nauwelijks effect zou hebben. Ze formuleerde het zo: “De invloed die Nederland daarop heeft is nagenoeg 0,00007 graden Celsius.” Volgens De Vos betekent dit dat al het geld dat Nederland investeert in klimaatmaatregelen slechts tot zo’n minimale temperatuurdaling kan leiden.
Waar komt dit vandaan?
De Vos baseert zich op een berekening die je vaak hoort bij klimaatdiscussies op een kringverjaardag. De berekening kijkt naar de invloed van Nederland op de globale temperatuur in graden Celsius. Door die insteek lijkt de impact eigenlijk helemaal niks. In verkiezingstijd is het belangrijk om te controleren of dit soort uitspraken kloppen, omdat ze voor kiezers richtinggevend kunnen zijn in hun oordeel over klimaatbeleid.
De feiten
Professor Vianney Koelman van de Technische Universiteit Eindhoven bevestigt dat het getal van 0,00007 graden Celsius in strikte zin klopt. Baudet, 1000 miljard euro en 0,00007 graden Toch noemt hij de uitspraak misleidend, omdat de bredere context ontbreekt. “Als je per hoofd kijkt, vervuilt Nederland relatief veel zelfs meer dan China, dat doorgaans als grote vervuiler wordt gezien,” legt Koelman uit. In werkelijkheid is Nederland verantwoordelijk voor ongeveer 0,45 procent van de wereldwijde uitstoot. Voor een klein land is dat een fors aandeel. Koelman concludeert dat De Vos geen onjuiste cijfers gebruikt, maar ze wel zo presenteert dat de omvang van de Nederlandse uitstoot wordt onderschat.
Om wederhoor toe te passen is contact gezocht met zowel De Vos zelf als de persvoorlichter van Forum voor Democratie. Zij waren niet beschikbaar voor een reactie. Forum voor Democratie
Na een tip van een journalist van het AD werd ook het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) benaderd. Persvoorlichter Gerald Schut reageert fel: “De cijfers die Lidewei de Vos gebruikt zijn wel honderd keer kleiner dan de feiten. Ook is Nederland, door zijn welvaart en historische uitstoot, moreel verantwoordelijk om maatregelen te nemen. Of het nu gaat om een klein beetje of een héél klein beetje maakt minder uit dan dat ze het zo uit de context haalt.” Volgens Schut verspreidt De Vos hiermee misleidende informatie. “Wij zijn een land met veel mogelijkheden en kijkend naar de feiten is het rechtvaardig om maatregelen te nemen.” Home | Planbureau voor de Leefomgeving
Het oordeel
De uitspraak van Lidewei de Vos dat Nederland “nagenoeg geen invloed” heeft op het klimaat is misleidend. Het getal dat ze noemt komt uit een berekening die op zichzelf al niet klopt, en zonder context een vertekend beeld geeft. Nederland behoort wereldwijd tot de grotere uitstoters per hoofd van de bevolking en is verantwoordelijk voor bijna een half procent van de mondiale uitstoot. Bovendien zijn de cijfers die De Vos in de uitzending gebruikte volgens het Planbureau voor de Leefomgeving aanzienlijk te klein. Daarmee wordt de werkelijkheid bewust versimpeld en de impact van Nederlandse uitstoot gebagatelliseerd.