Deze factcheck is uitgevoerd op basis van de beschikbare informatie op de datum van publicatie.

Bewering

’80% van de Nederlanders wil af van de bio-industrie.’

Oordeel

Onnauwkeurig

Bron van de bewering

Op donderdag 18 september 2025 plaatste de Partij voor de Dieren een video op hun instagramkanaal waarin lijsttrekker Esther Ouwehand spreekt over het leed van de dieren in de bio-industrie. Hierin deed zij de volgende bewering, zonder bron of onderbouwing: ‘80% van de Nederlanders wil af van de bio-industrie.’

Waarom de bewering onnauwkeurig is

De uitspraak van Ouwehand is niet onderbouwd. Zowel in de video, als in de tekst, wordt geen bron benoemd waarmee deze bewering te controleren is.

Ik heb de persvoorlichter van de Partij voor de Dieren op verschillende manieren gecontacteerd en uiteindelijk wel een reactie gehad via whatsapp. Er werd een onderzoek naar me doorgestuurd van de Dierencoalitie.

Het onderzoek ‘Beleidsvoorstellen voor de eiwittransitie’, van de Dierencoalitie, bevat een hoop belangrijke data over dit onderwerp. Echter staat er geen informatie in dit onderzoek vermeld die de claim van Esther Ouwehand ondersteunt. Volgens het onderzoek is 26,2% het er helemaal mee eens om de bio-industrie te verbieden, 17,9% is het er mee eens en 17,7% enigszins mee eens. Dit komt in totaal neer op 62%.

Ik heb Collin Molenaar, persvoorlichter van Wakker Dier, gesproken over dit onderzoek. ‘Er is een groot draagvlak tegen dierenleed, dat zie je eigenlijk ook wel in die standaard marktonderzoeken terug. Als je echt op de man vraagt of mensen zouden stoppen met vleeseten gaat echter niet iedereen daarin mee. Mensen zijn over het algemeen tegen dierenleed, maar vinden het lastig om hun eigen gedrag hierop aan te passen’, vertelt Collin.

Wat de cijfers betreft is er verder niet veel recent onderzoek gedaan naar de hoeveelheid tegenstanders van de bio-industrie in Nederland. Wél is er een onderzoek uit 2022 in opdracht van ProVeg Nederland dat aantoont dat Nederlanders in hun ideeën over de veehouderij radicaler zijn dan men zou verwachten, aangezien ze nog altijd veel vlees consumeren. Maarliefst 60% van de bevraagde Nederlanders wil een verbod op de bio-industrie. Voor het onderzoek vroeg Kieskompas 8.575 Nederlanders naar hun mening over het gebruik van dieren voor voedsel en de toekomst van onze vleesconsumptie. De resultaten zijn representatief voor de Nederlandse bevolking en gewogen naar geslacht, leeftijd, opleidingsniveau, etniciteit en politieke voorkeur.

Hoe het percentage van 60% zich de afgelopen 3 jaar verder heeft ontwikkeld wordt niet vermeld op de site van ProVeg. Ik heb ze geprobeerd telefonisch en via de mail te contacteren, maar geen gehoor gekregen.

Ik ben via Google Scholar opzoek gegaan naar recente onderzoeken. Hierbij maakte ik gebruik van de zoekterm ‘Nederlands opinie over de bio-industrie.’ Ik stuitte daarbij op een masters thesis van P.A. van Dijk die een onderzoek beschrijft dat in 2022 is uitgevoerd onder de Nederlanders. In 2022 werd door de RDA (Raad voor Dieraangelegenheden) een publieksenquête gehouden om te achterhalen hoe men in Nederland omgaat met dieren en hoe men denkt over dierenwelzijn. Uit dit onderzoek bleek dat 60% van de ondervraagden vindt dat in megastallen nooit sprake kan zijn van voldoende gezondheid en welzijn voor dieren. Driekwart, of terwijl 75%, van de Nederlanders is van mening dat dierenwelzijn in de veehouderij niet te waarborgen is.

Na gezocht te hebben via Google op de term ‘publieksenquête dierenwelzijn RDA’, wordt al snel duidelijk dat deze informatie kloppend is. Er is echter nog geen nieuwe enquête uitgevoerd, aangezien deze vierjaarlijks is.

Conclusie

• In het Tweedekamer debat stelt Esther Ouwehand dat 80% van de Nederlanders van de bio-industrie af wilt.
• Deze claim is tijdens het debat en in de post op instagram niet onderbouwd.
• De claim is niet te onderbouwen met cijfers, aangezien er geen overeenkomende cijfers bekend zijn over dit onderwerp.
• Wél zijn er meerdere onderzoeken uit 2022 en 2023 bekend die aantonen dat een groot deel van de Nederlanders niet achter de bio-industrie staat. 60% zou voor het afschaffen van de bio-industrie zijn en 75% is van mening dat dierenwelzijn in de veehouderij niet te waarborgen is.
• Op basis van de bovenstaande informatie kan geconcludeerd worden dat de uitspraak onnauwkeurig is. Dit komt doordat de informatie die over het onderwerp bekend is niet overeenkomt met de claim.