Deze factcheck is uitgevoerd op basis van de beschikbare informatie op de datum van de publicatie. 

Bewering

De Nederlandse bevolking groeit uitsluitend door immigratie. Het woning tekort is daarvan een direct gevolg.

Oordeel

Onnauwkeurig 

Bron van de bewering

Op maandag 2 september 2024 plaatste lijsttrekker FVD Lidewij De Vos op haar X kanaal een video. In deze video spreekt zij over het woningtekort in Nederland en haar persoonlijke ervaring hiermee. Bij de video schrijft zij de volgende bewering, zonder bron of onderbouwing: 

Bron: X, @lidewij_devos 

De uitspraak is afkomstig vanuit een politieke boodschap van de Vos. We hebben de partij om uitleg gevraagd, maar geen reactie ontvangen. 

Waarom het onnauwkeurig is

De uitspraak onder de post van De Vos is niet onderbouwd. Ze benoemt zowel in de video, als in haar tekst geen bron of onderzoek waaruit deze waarneming te controleren is. 

Hoe komt De Vos bij deze claim? 

We beginnen bij de cijfers. Volgens het CBS groeide de Nederlandse bevolking in 2024 met ruim 100.000 mensen, bijna volledig door migratie. De natuurlijke aanwas, dit is het verschil tussen geboortes en sterfgevallen, was in datzelfde jaar negatief. Er stierven 6.022 mensen meer dan dat er geboren werden. De immigratie (+314.000) lag een stuk hoger dan de emigratie (-205.000), wat hier dus resulteerde in een positief migratiecijfer. 

Kortom, de eerste helft van de claim is degelijk de verifiëren. 

De tweede helft van de claim daarentegen roept andere vragen op. 

Via een zoekopdracht op Google naar “woningtekort oorzaken onderzoek” stuiten wij op een essay van TU Delft, geschreven door professor Dr. Peter Boelhouwer. Boelhouwer is hoogleraar Housing Systems bij de faculteit bouwkunde. 

Volgens Boelhouwer wordt het woningtekort in Nederland veroorzaakt door een combinatie van vraag- en aanbodfactoren. Hij onderbouwt in zijn essay dat volgens onderzoek vanuit ABF Research in het Primos Prognose rapport (dit is een voorspellingsmodel die jaarlijks uitgebracht wordt door ABF waar op laag schaalniveau inzicht wordt gegeven op de verwachte ontwikkelingen van o.a. woningvoorraad) ongeveer 50% van de woninguitbreiding komt door bevolkingsgroei, waarbij migratie de dominante factor is (80%). 

Echter is deze essay gepubliceerd in 2023, en wordt hier gebruik gemaakt van resultaten uit de prognose van 2023. Hierdoor zijn deze cijfers niet geheel actueel. 

Dus doken wij in de Primos Prognose van 2025. 

Uit de recente Primos Prognose blijkt dat het woningtekort in Nederland ten opzichte van voorgaande jaren iets gedaald te zijn. Dit komt door de dalende bevolkingsgroei. Minder mensen, minder huizen nodig; zou je denken. Echter spelen volgens de prognose ook andere factoren mee, bijvoorbeeld dippen in woningproductie, vergrijzing en meer eenpersoonshuishoudens. 

Dit wilde wij wel wat duidelijker kunnen begrijpen. Dus gingen wij in gesprek met woningmarkt econoom van de Erasmus Universiteit Rotterdam Matthijs Korevaar.  ‘Het woningtekort is op korte termijn niet oplosbaar, het duurt lang om huizen te bouwen. Daarnaast is het in grote steden, bijvoorbeeld in Amsterdam, een stuk duurder om nieuwe woningen te bouwen.’ Hij legt uit dat het hier dus om een samenloop van zaken gaat. ’Er is niet maar één oorzaak. Het tekort is mede veroorzaakt door immigratie, maar ook door vertraagde bouw en nieuwe economische mogelijkheden. Migratie draagt wel bij aan het probleem, maar is niet de directe oorzaak.’

Dit zijn waarnemingen die opnieuw te verifiëren zijn door de prognose van ABF. 

Alles bij elkaar klopt het dus dat Nederland qua bevolkingsgroei afhankelijk is van migratie. Maar de koppeling die De Vos maakt met het woningtekort is te kort door de bocht. Het tekort heeft meerdere oorzaken, waarvan migratie er slechts één is. 

Conclusie 

• Op X concludeert FVD lijsttrekker De Vos dat de Nederlandse bevolking uitsluitend groeit door immigratie. Volgens haar is het woningtekort hiervan een direct gevolg: de vraag stijgt harder dan het aanbod.
• Deze conclusie was in haar post niet onderbouwd. 
• Het eerste deel van de conclusie is te onderbouwen met cijfers vanuit het CBS, door een stijgend immigratiegetal en negatieve natuurlijke aanwas is de bevolkingsgroei die er is enkel door meer immigratie.
• Het tweede deel van de claim is te simplistisch verwoord: het woningtekort is een complex probleem dat ontstaan is vanuit allerlei verschillende factoren, waarvan migratie er één van is. 
• Op basis van bovenstaande informatie concluderen wij dat de claim onnauwkeurig is. De uitspraak van De Vos klopt grotendeels: bevolkingsgroei komt vrijwel uitsluitend door immigratie en immigratie oefent druk op de huizenmarkt. Maar immigratie is pertinent niet de enige of directe oorzaak van het huizentekort.