Tijdens de Tweede Wereldoorlog zijn er tienduizenden kunstobjecten gestolen, geroofd of gedwongen verkocht door de Duitse bezetter. Deze objecten zijn voor een klein deel na de oorlog teruggegeven aan de rechtmatige eigenaar, maar nog lang niet alle kunst is terug bij de oorspronkelijke bezitter. Wat is er gebeurd met de roofkunst uit de Tweede Wereldoorlog die nog niet is teruggegeven?

De roofkunst uit de Tweede Wereldoorlog kent een lange geschiedenis:

De NK-collectie is een verzameling van alle overgebleven kunstobjecten die geroofd of geconfisqueerd zijn in de Tweede Wereldoorlog die daarna niet zijn gerestitueerd aan de (erfgenamen van de) eigenaren. Samen met de Restitutiecommissie wil de Nederlandse Rijksoverheid ervoor zorgen dat alle roofkunst teruggegeven wordt. Maar dat is nog niet zo makkelijk:

https://youtu.be/xiovXFw_6lY

De NK-collectie bevat dus allerlei soorten kunst, van tegeltjes met Delfts blauwe figuurtjes tot sculpturen en schilderijen.

Nog 2395 objecten zijn nog in Rijksbeheer omdat er geen verzoek tot restitutie is gedaan. De reden dat de restitutie langzaam verloopt, is volgens de Restitutiecommissie omdat er veel onderzoek bij de restitutie komt kijken: “We moeten nauwkeurig onderzoeken of een voorwerp wel toebehoort tot de familie die het verzoek tot restitutie instuurt. Je gaat niet zomaar werken teruggeven, het moet heel zorgvuldig gebeuren.” aldus Peter Berendsen van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed.

In 2022 zal het structurele herkomstonderzoek worden hervat dat eerder was gestart door Bureau Herkomst Gezocht. Dit moet samen met een laagdrempelige manier van verzoeken tot restitutie leiden tot een soepele teruggave van de kunstobjecten.

Verantwoording:

De data gebruikt in deze datavisualisatie is afkomstig uit de database van wo2.collectienederland.nl. In deze database zijn alle kunstobjecten verzameld van de NK-collectie. De database is opgebouwd uit gegevens van de Rijksdienst voor Cultureel Erfgoed, de Restitutiecommissie en het voormalig Bureau Herkomst Gezocht (nu beheerd door Expertisecentrum Restitutie Cultuurgoederen en Tweede Wereldoorlog NIOD). In de database is informatie te vinden over de kenmerken van de kunstwerken, restitutiestatus en herkomst. Door middel van het toepassen van filters op de verschillende objecten, berekeningen maken en bronnenonderzoek zijn de datavisualisaties tot stand gekomen. Het verwerken van de informatie is op nauwkeurige wijze gebeurd. Door de datavisualisatie is de data visueel inzichtelijk gemaakt om bijzonderheden te tonen en verdieping te geven bij de NK-collectie. De uitschieters zijn getracht verklaard te worden door experts.