De afgelopen jaren lijkt er meer Nederlandstalige muziek op nummer één te staan in de Nederlandse Top 40. Artiesten zoals Claude, S10, Antoon en momenteel ook Joost lukte het om aanvoerder van deze lijst te worden. Maar is de Nederlandstalige muziek eigenlijk altijd zo populair geweest?
Nederlandstalige muziek blijkt in de afgelopen 60 jaar haar ups en downs te hebben als het gaat om de populariteit. Het afgelopen decennium telde bijvoorbeeld maar twaalf Nederlandstalige nummer 1-hits, terwijl in de jaren 90 de teller op 23 stond. Toch steken de jaren 2000 tot 2010 er duidelijk bovenuit. In dat decennium waren er namelijk maar liefst 38 Nederlandstalige nummer 1-hits. Volgens muziek-, data- en hitlijstdeskundige Sieb Kroeske (69) is dat logisch te verklaren. “De fysieke geluidsdragersmarkt stortte in elkaar in de nineties en de zeroes. Downloads werden daardoor steeds belangrijker op bijvoorbeeld MP3-spelers, computers of telefoons. Dit maakte het makkelijker om aan muziek te komen, waardoor er ook meer beluisterd werd.”
Volgens Kroeske speelt Marco Borsato ook een grote rol in het succes van Nederlandstalige muziek in de zeroes. “Hij is een uniek fenomeen. Het is een combinatie van levenslied, de passie in de muziek en de combi van Italiaans en Nederlands. Dit is op een goede manier verwoord door sterke teksten en melodieën van producer John Ewbank. Dat weet een heel groot publiek te raken.” Hij denkt dat dan ook de populariteit van een artiest een grote factor is bij het bereiken van succes. “Mensen vergeten wel eens dat populaire Nederlandstalige muziek, zoals Nick & Simon of BLØF, een heel duidelijke behoefte voorziet en daardoor een groot publiek kan bereiken. Daarnaast wonen Nederlandse artiesten natuurlijk om de hoek wat heel erg helpt bij het promoten van hun liedjes op bijvoorbeeld muziekfeesten, televisie of radio.”
Toch zien we dat de kloof tussen Nederlandstalige en anderstalige nummer 1-hits erg groot is. Zo zien we in de jaren 80 dat er acht Nederlandstalige nummer 1-hits waren tegenover 165 anderstalige. Kroeske zegt dat dat komt doordat de samenstelling de lijst door de jaren veranderd is. “Op het moment dat de Top 40 aan Radio 538 wordt gelinkt, gaat radio-airplay een rol spelen. Hierdoor kregen Nederlandstalige hits veel minder de kans om in de Top 40 terecht te komen.” Daarnaast vertelt hij dat de hoeveelheid concurrentie ook een verklaring kan zijn waarom Nederlandstalig zo achterblijft. “In het begin van deze eeuw kwam als voorbeeld de urban muziek op. Dat soort muziek had dan meer radio-airplay en dat was niet in verhouding. Heel veel Nederlandstalige muziek werd daardoor ondergesneeuwd.”
De toekomst van Nederlandstalige muziek zal als het aan Kroeske ligt niet anders worden dan dat het nu is. Toch ziet hij nog een nieuwe ontwikkeling voor de toekomst. “Je ziet dat een goed liedje van vroeger nu ook een grote hit kan worden. Kijk bijvoorbeeld naar ‘Engelbewaarder’ van Marco Schuitmaker. Dat is op dit moment de op één na grootste Nederlandse hit allertijden. Genoeg reden voor succes.” Volgens Kroeske zou het ook goed zijn als een vergelijkbaar tv-programma als ‘Volle Toeren’ weer op de buis zou komen. “Dat zou de populariteit van de Nederlandstalige muziek goed kunnen stimuleren.”
——————————————————————————————————————————————
Dataverantwoording
Er is gekeken naar de data van Stichting Nederlandse Top 40 en dan specifiek gericht op de nummer 1-hits. De keuze voor Top 40 nummer 1-hits is gemaakt, omdat dit de muzieksmaak van Nederland het beste weergeeft over een langere tijd. Deze data staan vast, omdat alle nummer 1-hits genoteerd worden door de stichting. Alle nummer 1-hits van de eerste Top 40 in 1965 tot 2020 zijn meegenomen. Deze data zijn verwerkt in een Excelbestand per decennia en per taal. Hierdoor kunnen de Nederlandstalige en anderstalige nummer 1-hits als variabelen tegenover elkaar worden gezet. Er is voor gekozen om ‘decennia’ als tijdsbestek te kiezen, omdat dit een goed beeld geeft over hoe het over een langere tijd gaat met de Nederlandstalige muziek. Met een aantal jaren is dat verschil lastig te duiden.
