Sinds de jaren ’90 heeft R&B een indrukwekkende opmars gekend in de hitlijsten, gevolgd door een plotselinge daling. Het genre domineerde de muziekscene, maar maakte al snel plaats voor nieuwe muziekstromingen.
R&B, oftewel Rhythm & Blues, heeft een rijke muzikale geschiedenis en roots in Afro-Amerikaanse gemeenschappen. In de late jaren ’80 en vooral in de jaren ’90 kende het genre een enorme bloei. R&B stond bekend om zijn kenmerkende soulvolle melodieën, diepe grooves, en de emotionele zang. De populariteit van R&B groeide omdat het genre verschillende stijlen met elkaar wist te combineren: de oprechtheid van soul, de dansbaarheid van funk, en de verfijnde productie die paste in de tijdgeest van de jaren ’90. Grote namen als Whitney Houston, Boyz II Men, en TLC stonden garant voor hits en zetten het genre stevig op de kaart. R&B werd geliefd bij een breed publiek, mede omdat de muziek niet alleen ging over dansen en feesten, maar ook persoonlijke en maatschappelijke thema’s besprak. Deze unieke combinatie zorgde ervoor dat R&B razendsnel de hitlijsten veroverde en een groot cultureel fenomeen werd.
Maar na zijn bloeitijd in de jaren 2000 verloor R&B geleidelijk aan populariteit. Volgens R&B-liefhebber en clubfotograaf Jordan Pienaar kwam dit deels door de opkomst van elektronische muziek, zoals techno, house en hardcore, die eind jaren ’90 en begin 2000 steeds populairder werd. “Mensen gaan de laatste tientallen jaren eerder naar clubs waar elektronische muziek wordt gedraaid. Of anders naar een stamkroeg met Nederlandse muziek. De belangstelling voor R&B en Urban muziek is echt veel minder”. Daarnaast maakte hiphop een enorme opmars, met rap als belangrijk onderdeel, wat opnieuw een verschuiving veroorzaakte. Hip-hop en rap wisten een jonger publiek aan te trekken en namen meer ruimte in op de radio en in clubs. Hoewel R&B invloed uitoefende op moderne muziekstijlen, verloor het uiteindelijk zijn prominente plek in de hitlijsten en mainstream media.
Jordan merkt het verval van R&B ook in haar eigen werk en beleving. “Als ik naar Urban en R&B muziek luister, heb ik het altijd super naar mijn zin. Het is iets waar ik mee op ben gegroeid. Ik vind het jammer om te zien dat het echt aan het uitsterven is,” aldus Jordan. Ze ziet dat de clubs waar ze R&B draaien, nu vaak leger zijn, en de animo lijkt steeds verder af te nemen. Voor Jordan en vele andere liefhebbers is het een gemis, een reminder van een genre dat ooit in het hart van de muziekscene stond.
Bron: https://docs.google.com/spreadsheets/d/1ebuHs85Autf4xNLwn9cPjt-zTvY2vrqZQmUh4nHZzLk/edit?usp=sharing
Verantwoording:
In deze datavisualisatie is gebruikgemaakt van gegevens van de website ‘Birthday Jams’. Op deze site kun je voor elke datum een liedje vinden dat wereldwijd op die dag op nummer 1 stond. Voor deze analyse zijn de afgelopen 50 jaar in kaart gebracht, van 1975 tot 2024, waarbij per jaar vier vaste datums zijn geselecteerd: 15 januari, 15 april, 15 juli en 15 oktober.
De volgende stap was het toekennen van een genre aan elk liedje. Hiervoor is het Artificial Intelligence-programma ‘Cyanite’ ingezet. Cyanite analyseert muziek en geeft de genreverdeling van een nummer in percentages aan. De hoofdcategorieën die hieruit naar voren kwamen, zijn: R&B, pop, rock, disco/funk, soul, dance, hiphop, jazz en reggae. Bij nummers met meer niche-invloeden is gekozen voor een overkoepelend genre; zo zijn bijvoorbeeld ‘soft rock’ en ‘progressive rock’ als rock ingedeeld, en ‘Latin pop’ en ‘synthpop’ onder pop geplaatst.
Nadat elk nummer van een ‘hoofdgenre’ was voorzien, werden alle gegevens in Excel verwerkt. Deze data vormden de basis voor de eerste datavisualisatie. De tweede datavisualisatie is een uitvergrote versie van de eerste en bevat geen nieuwe gegevens, maar legt extra nadruk op de plotse opkomst en verdwijning van R&B.
