Wat als je binnen één ochtend alles verliest? Wat er dan overblijft, is misschien wel het belangrijkste. Een brand verandert onomkeerbaar de carrière van kunstenaar Maarten Bel. Toch vindt hij, temidden van de verwoesting, hoop en steun. Optimisme en doorzettingsvermogen helpen hem niet alleen om deze zware klap te verwerken, maar wijzen hem ook de weg naar een nieuwe start. De ellende op de ochtend van 28 juni 2023 biedt een positieve keerzijde, die hem helpt opnieuw op te bouwen.
Maarten staart naar het vuur, de rook kringelt omhoog, en steeds meer mensen verzamelen zich om hem heen. Als de praktische man die hij is, begint hij in gedachten de spullen af te gaan die in zijn atelier lagen. Hij herinnert zich dat zijn afkortzaag nog thuis ligt. Vorige week had hij die nodig om wat werk in de tuin te doen. Een onverwachte, bijna absurde opluchtig, midden in een situatie waarin hij nooit had gedacht dat zo’n gevoel mogelijk zou zijn.
28 juni 2023, 07:30 – Een half uur voor de wekker gaat.
Mathenesserweg 87B, te Rotterdam. Een rozige man wordt wakker. Zijn telefoon gaat af. Al langer, bedenkt hij zich. Eenmaal wakker drukt hij zijn telefoon uit en dommelt weer weg. Het is te vroeg. Te vroeg om op deze woensdagochtend eerder op te staan dan nodig. Hij is er nota bene al een aantal keer uit geweest vannacht. De kleine Pierre had vannacht meerdere wensen, maar het vaakst wilde hij gewoon gezien worden. Aandacht van zijn papa of mama was het enige. Dat lijkt geen lastige taak, aangezien Maarten sinds twee weken een liefde ervaart die nieuw voor hem is. Twee weken geleden was daar Pièrre. Pièrre was meer dan welkom en lijkt onvermijdelijk veel op hem. Een vrolijk kindje.
08:00 – De wekker gaat af.
Maarten wordt wakker en zet zijn wekker uit. Hij moet wennen aan de weinige uren slaap van de afgelopen twee weken. Op zijn telefoonscherm ziet hij twee gemiste oproepen van een vriendin uit de buurt. Met een mengeling van nieuwsgierigheid en een onbestemd onderbuikgevoel opent hij zijn telefoon.“Brand aan de Keileweg”, leest hij.
“Wat is er?” vraagt zijn vriendin, Anouschka. “Er is brand aan de Keileweg. Dat moet mijn atelier wel zijn…” Even kijken ze elkaar in stilte aan. Niet veel later verschijnt er een Amber Alert op zijn telefoon. “Grote brand in atelierpand aan de Keileweg. Sluit ramen en schakel de ventilatie uit indien nodig, vanwege hevige rookontwikkeling.”
Maarten realiseert zich dat het foute boel is. In de groepsapp met alle atelierhouders worden diverse foto’s gestuurd. Maarten scrolt door de foto’s en hoeft niet lang na te denken. Hij kleedt zich aan en stapt zo snel als hij kan op zijn fiets. Het atelier is dichtbij zijn woning en Maarten fietst onopgemerkt hard door de straat heen. Ter hoogte van metrostation Marconiplein komt hij niet verder. Het gebied is afgezet met hekken, waar zich steeds meer mensen verzamelen. Alle ogen zijn gericht op een gitzwarte rookmassa die in de lucht drijft. Het voelt een beetje alsof hij naar een vuurwerkshow op oudjaarsavond kijkt, maar dan met de sfeer van een nieuwjaarskater. Een droevig schouwspel, waar het vuur als een woest beest om zich heen grijpt en razendsnel alles verslindt wat op zijn pad komt. Het knetteren van de vlammen klinkt, terwijl de dreigende rook donker en zwaar opstijgt en zich als een sluier richting het hart van de stad uitstrekt. In de verte klinken doffe knallen: gasflessen die met geweld uit elkaar spatten.
Op 28 juni werd de Keilewerf getroffen door een brand. De Keilewerf bestond uit een loods met daarin vijftig creatieve ondernemers die op een woensdagochtend in juni alles kwijtraakten. De loods op het bedrijventerrein in Rotterdam-West was een slooppand van de gemeente en een tijdelijke werkplaats voor ontwerpers, meubelmakers en kunstenaars.
Buurtbewoners en kinderen aanschouwen met grote ogen de brand. “Hoe heeft dit kunnen gebeuren?”, vraagt iedereen zich af. Overal vliegen er telefoons de lucht in. Er worden vanuit alle hoeken selfies gemaakt met het spektakel op de achtergrond. Een groepje ‘Keilewerfers’ verzamelt zich op een natuurlijke manier bij elkaar. Tranen stromen over wangen, mensen slaan armen om elkaar heen in een poging troost te bieden, maar bovenal staan de ondernemers in een mengeling van ongeloof en verslagenheid te staren naar hun werk dat in rook opgaat…
Maarten kijkt met een knoop in zijn maag naar het vuur; wat is hij allemaal kwijt? Welke spullen zal hij nooit meer terugzien, en wat is het eigenlijk waard? Eén voor één duiken de verloren spullen op in zijn hoofd. Tientallen kunstwerken… en dat kunststof standbeeld waarvoor hij een paar duizend euro had betaald om het te laten maken. Zijn geliefde Posca-stiften, Anouschka’s naaimachine. Zelfs zijn racefiets stond in het atelier. Al deze dingen zijn voorgoed weg.
Gelukkig liggen zijn maandelijkse kunstwerkboekjes veilig thuis op de Mathenesserweg. Sinds zijn afstudeerjaar aan de kunstacademie maakt Maarten elke maand een handgemaakt boekje met ideeën voor kunstwerken. Deze boekjes vormen de basis voor alles wat hij doet. Onbewust heeft hij ze altijd veiliggesteld, zonder daar echt bij stil te staan. Nu, te midden van al het verlies, voelt hij de waarde van die intuïtieve keuze voor het eerst.
Maar bovenal voelt Maarten een gevoel van stabiliteit; nooit eerder kan hij zo relativeren als op de ochtend van woensdag 28 juni. Twee weken voor de brand lag er een gezond en prachtig jongetje in zijn armen. Het mooiste jongetje van de wereld. Hij werd vader van een levensecht mensje. Wat kan er opwegen tegen die waarde? Hoeveel sommen en formules hij ook kan opstellen, hoeveel kunstwerken er ook worden vernietigd, hoeveel materialen er ook in rook verdwijnen; de komst van zijn zoon overschaduwt alles.
2 juli 2023, 06:00
Maarten wordt wakker van zijn wekker. Het is vroeg, heel erg vroeg voor een zondagochtend. Hij doet er een paar seconden over om te bedenken welke dag het is en wat hij precies ging doen. Al gauw herinnert hij zich zijn plan. Zoals hij altijd met zijn kunst anticipeert op wat hem overkomt of wat er in de wereld gebeurt, doet hij dat nu ook. Maarten stapt op zijn fiets richting het Keileterrein. Het is stil op straat en de zon is net boven de horizon verschenen. Het ruikt buiten naar de zomer, wat hem een nostalgisch gevoel geeft. Aangekomen bij de plek waar een paar dagen geleden nog zijn atelier stond, treft Maarten een rij hekken aan. Het is verboden om het terrein te betreden, maar zonder veel aarzeling wurmt Maarten zich onder het hek door. Hij loopt richting de plaats van zijn atelier en staat stil tussen een brei aan zwartgeblakerde spullen. Maarten denkt vrijwel direct aan een retro scheepsbel die hij ooit van zijn opa heeft gekregen. Hij gaat op zoek, maar vindt deze niet terug… Tussen de verwoesting en wel twintig meter verderop herkent hij wel restanten van gereedschap en zijn fiets.
Met een schep verzamelt Maarten het as van de brand in een doos. Hij blijft niet lang op het terrein en al snel stapt Maarten met een doos vol as op zijn fiets en rijdt richting huis. Thuis aangekomen loopt hij met de doos naar de tuin. Terwijl hij in de tuin staat en om zich heen kijkt, besluit hij dat dit vandaag zijn werkplek zal zijn. De realisatie dat hij geen atelier meer heeft, dringt ineens dieper tot hem door. Onmiddellijk schieten allerlei vragen door zijn hoofd. Hoe zullen de komende weken eruitzien? Moet ik nu vanuit huis werken? Wordt Anouschka daar niet gek van? Kan ik ergens een nieuw atelier vinden? Maar die zijn zo schaars… En hoe ga ik dit allemaal betalen? Maarten zet zijn gedachten opzij en besluit actie te ondernemen. Hij beseft dat hij hulp nodig heeft, maar hij wil graag iets terugdoen. Met dat idee maakt hij van het as een mal met de tekst:
“Deze tekst bevat de as van minstens 100 kunstwerken van Maarten Bel, verloren gegaan tijdens de atelierbrand op 28 juni 2023.”
Als crowdfunding besluit Maarten voor honderd euro per stuk de prints met de tekst te verkopen. Een manier om niet alleen steun te vragen, maar ook iets tastbaars terug te geven aan de mensen die hem willen helpen. Tot zijn grote vreugde worden er ontzettend veel werken gekocht. Zelfs bekenden bellen hem op met de vraag: “Maarten, stuur je even je rekeningnummer, dan maak ik wat geld over.” De steun doet hem enorm goed. Meer dan ooit beseft hij hoe dankbaar hij is dat iedereen veilig is gebleven. Sommige atelierhouders hadden namelijk weleens op de Keilerwerf overnacht, onder het motto “er moet doorgewerkt worden”. Die gedachte laat hem stilstaan bij de kwetsbaarheid van de situatie…
Uiteindelijk kreeg Maarten de kans om in zijn eigen wijk een klein atelier te kopen. Het is een bescheiden ruimte, maar hij sluit het meteen in zijn hart. Hij noemt het ‘Het Bel Huis’, een atelier met een publiek karakter in Rotterdam-West. Wat Maarten uit deze ingrijpende ervaring heeft geleerd, is dat zelfs destructie, hoe pijnlijk ook, ruimte schept voor nieuwe mogelijkheden en kansen.
