Het stemmen voor de Top 2000 van 2024 komt er weer bijna aan. Een goed moment om terug te blikken naar de Top 2000 van vorig jaar. Hoe zit het daar eigenlijk met de genderverdeling? Wat blijkt; die is behoorlijk scheef.
Uit eigen onderzoek uit de data van de Top 2000 2023 is gebleken dat er maar liefst 1562 nummers van een man in staan. Dat is 78,1%. Dit gaat om soloartiesten, maar óók om duo’s/bands die bestaan uit alleen maar mannen. 10,5% is vrouw (210 nummers), waaronder ook weer zowel soloartiesten als duo’s/bands met alleen maar vrouwen. En 11,4% (228 nummers) is van gemixte groepen. Hierbij gaat het om groepen die bestaan uit twee of meer personen. Wat vaak is opgevallen, is dat in die gemixte groepen vaak ook maar één vrouwelijke muzikant zit. Dus bijvoorbeeld één vrouwelijke zangeres en voor de rest alleen maar mannen die deel uitmaken van de bezetting. De vrouwen zijn dus flink ondervertegenwoordigd.
Bovendien wordt de top 10 van de Top 2000 2023 gedomineerd door alleen maar mannen. Artiesten als Queen, Danny Vera en The Eagles zijn opnieuw weer de ‘winnaars’.
Op plek nummer 38 komen pas de eerste vrouwen, en dat ook nog eens in een band samen met mannen, namelijk ABBA met Dancing Queen. Op nummer 51 staat pas de eerste vrouwelijke soloartiest, namelijk Miss Montreal met haar nummer Door de wind.
Waarom zijn de vrouwen ondervertegenwoordigd?
In de muziekindustrie vindt stereotypering plaats. Er wordt op jonge leeftijd al een stereotiep verschil gemaakt tussen mannen en vrouwen. Volwassenen wijzen andere instrumenten toe aan jongens dan aan meisjes. Kinderen nemen deze stereotypes over. Meisjes hebben bijvoorbeeld een sterkere voorkeur voor zingen of de viool, terwijl jongens een sterkere voorkeur hebben voor bijvoorbeeld de drums of de gitaar. Deze stereotypen hebben impact op de latere positie van vrouwen in de muziekwereld. En zo ontstaat er een gebrek aan vrouwelijke rolmodellen; er zijn bijvoorbeeld weinig beroemde vrouwelijke drummers om voor meisjes als voorbeeld te dienen. Jonge meiden zijn dus niet gerepresenteerd en daardoor wordt er gedacht dat vrouwen bepaald werk niet kunnen. Hierdoor is de muziekindustrie al een hele tijd uit balans.
Daarnaast worden vrouwen in het algemeen vaak beoordeeld op kenmerken die niet relevant zijn voor de taak die ze uitvoeren. “Vrouwen worden kritischer bekeken”, aldus Hilde Spille, boekingsagent voor muzikanten bij Paperclip Agency. “Bij vrouwen wordt er de nadruk op gelegd dat ze er mooi uit moeten zien. Als je mooi bent, dan wordt daar veel over gepraat. Als je niet mooi bent, wordt er gedacht dat je niks kunt. Als je bijvoorbeeld kijkt naar Adele, valt het op dat zij haar uiterlijk heeft moeten aanpassen om meer in dat schoonheidsideaal te passen. Dat vrouwen zo beoordeeld worden op hun uiterlijk, is niet motiverend.”
Op deze manier blijft er een vicieuze cirkel ontstaan waarin vrouwen minder vaak kansen durven te pakken en waarin er een gebrek is aan vrouwelijke rolmodellen. Zo blijft de muziekindustrie gedomineerd door mannen. En een gevolg daarvan is dat er onder andere zo weinig vrouwen in de Top 2000 staan.
Dataverantwoording
De dataset is van NPO Radio 2 Top 2000, uit 2023. Er is zorgvuldig omgegaan met deze cijfers. In de dataset is gekeken naar het aantal nummers van mannelijke, vrouwelijke en gemixte artiesten. M is hierbij man en V is vrouw. Het gaat hierbij om soloartiesten, maar óók om groepen die bestaan uit alleen maar mannen óf vrouwen. MV is een gemixte groep. Een groep wordt geteld als hij bestaat uit twee of meer personen. Dit kan gaan om een ‘ft’, maar ook om een band bestaande uit bijvoorbeeld zes leden. Één band met meerdere mannen wordt gerekend als 1 M (dus één man). Dit geldt ook voor de vrouwen. MV wordt geteld als het dus gaat om bijvoorbeeld een ‘ft’ van een vrouw en een man, maar wordt óók geteld als er een band is bestaande uit één vrouw en bijvoorbeeld vijf mannen. Als er meerdere nummers van één artiest/band instaan, zoals bijvoorbeeld Queen, wordt elk nummer van Queen gerekend als één man extra.
