Daar waar spelers van grote clubs rust dachten te hebben, is er aankomende zomer de eerste editie van het WK voor clubs. De afgelopen jaren lijkt de toename van het aantal nieuwe wedstrijden en toernooien in het topvoetbal,als paddenstoelen uit de grond te schieten. Achter de schermen woedt er een stille oorlog tussen commerciële belangen en de fysieke grens van de spelers. Lijdt de overvolle speelkalender tot meer blessures?
Dit seizoen wordt er voor het eerst gespeeld in het nieuwe format van de Champions League, wat heeft geleid tot meer wedstrijden. Daarnaast wordt er meer druk op de wedstrijden gelegd. Naast het nieuwe format is er aankomende zomer de eerste editie van het WK voor clubs, waaraan 32 clubs deelnemen. De FIFA vond het niet genoeg en deed er een schepje bovenop. Op het WK in 2026 wordt het toernooi uitgebreid van 32 naar 48 landen, die zullen deelnemen. Wat betekent dat er meer wedstrijden gespeeld zullen worden.
Het gevolg is dat er nu een speelkalender ontstaat waarin topvoetballers nauwelijks de ruimte hebben om te ademhalen. Spelers worden continu geconfronteerd met een opeenstapeling van nationale en internationale wedstrijden, terwijl ze amper rust krijgen. De traditionele zomervakantie, waarin spelers een aantal weken vrij hadden, verdwijnt langzamerhand. In die periode hadden de spelers de tijd om mentaal en fysiek op te laden voor een nieuw seizoen. Bovendien zorgen de nieuwe wedstrijden op internationaal niveau voor het maken van meer kilometers, wat ervoor zorgt dat ze nog minder rust hebben.
De blessure epidemie in cijfers
Dat spelers niet meer konden voetballen als ze geblesseerd waren, was niet de enige straf voor de clubs. Het heeft hen de afgelopen jaren alleen maar meer geld gekost. Vorig seizoen kostte het de voetbalclubs uit de top vijf competities (Premier League, La Liga, Bundesliga, Serie A en Ligue 1) een fortuin, namelijk 732 miljoen euro. Dit bedrag is gebaseerd op de salarissen van spelers die werden uitbetaald zonder dat ze wedstrijden hebben gespeeld door blessures. In vergelijking met het voetbalseizoen 20/21 is dit bedrag met 94,65% gestegen.
Naast de kosten is het aantal blessures in de topcompetities gestegen. Vorig seizoen werden er in de top vijf competities in totaal 4.123 blessures geregistreerd. Dit is 4% meer dan het voorgaande seizoen en 37% meer dan in het seizoen 2021/2022.
Vanaf het seizoen 20/21 neemt het aantal blessuregevallen in de Bundesliga toe. In dat seizoen werden er 756 blessures geregistreerd. Het aantal is sindsdien gestegen: vorig seizoen waren er 1.255 blessures in de Duitse voetbalcompetitie. Ook in La Liga steeg het aantal blessures; in het seizoen 22/23 waren er 583 blessures. In de Spaanse competitie is het aantal flink opgelopen naar 862 blessuregevallen. In de Serie A bleef het aantal gelijk. In Ligue 1 daalde het aantal blessures in 22/23 van 583 naar 437 blessures. In de Premier League mogen ze ook iets optimistischer zijn. In de Engelse competitie waren er in het seizoen 22/23 944 blessures, en dat daalde licht naar 914 blessures. Toch is het aantal blessuregevallen nog steeds groter dan in de Italiaanse en Franse competitie.
Grens belastbaarheid ligt bij 55 Wedstrijden
FIFPRO, die de belangen van spelers vertegenwoordigd, kwam onlangs met een rapport over de belastbaarheid van spelers. Uit dat rapport, waaraan meerdere sportartsen hebben gewerkt, blijkt dat het aantal wedstrijden dat een speler in één seizoen aankan, 55 is. Alle wedstrijden die een voetballer boven dat aantal speelt, brengen een groot risico op blessures met zich mee.
‘”We weten dat tussen de 50 en 60 wedstrijden het risico op blessures nog verder toeneemt. Als je daaroverheen gaat, wordt het risico op blessures per wedstrijd groter.”
Onlangs was sportarts Suzanne Huurmans te gast bij Studio voetbal daar zei ze het volgende over ‘”We weten dat tussen de 50 en 60 wedstrijden het risico op blessures nog verder toeneemt. Als je daaroverheen gaat, wordt het risico op blessures per wedstrijd groter. Daarom hanteren we het getal van 55 wedstrijden als het punt waarop het gevaarlijk wordt.” Aldus Huurmans, die ook sportarts bij Real Madrid was en nu werkzaam is bij de FIFA.
De toenemende druk op de wedstrijdkalender zou negatieve gevolgen kunnen hebben voor de mentale en fysieke gesteldheid van de spelers. Veel voetballers ervaren zelf ook steeds vaker fysieke en mentale vermoeidheid. Uit een enquête van FIFPRO, waaraan meer dan achthonderd spelers meededen, bleek dat veel spelers een ‘hoge’ tot ‘extreme’ werkbelasting ervaren.
Grens wordt makkelijk gepasseerd
Toch passeren topspelers gemakkelijk de risicovolle grens van 55 wedstrijden. Vooral spelers van topclubs in de grootste competities, zoals Virgil van Dijk (67 wedstrijden), Bukayo Saka (62 wedstrijden) en Rodri (61 wedstrijden), gaan ruim over deze grens heen. Zij combineren nationale competities, Europese toernooien en interlands.
“Als we het hebben over overbelasting, dan hebben we het over de topteams: spelers van Ajax, Feyenoord, PSV en AZ,”
In Nederland speelt dit probleem vooral bij de topclubs. “Als we het hebben over overbelasting, dan hebben we het over de topteams: spelers van Ajax, Feyenoord, PSV en AZ,” verklaart Evgeniy Levchenko, voorzitter van de VVCS. “Ik heb het niet over FC Groningen of RKC Waalwijk, want die spelen veel minder wedstrijden.” Voor veel spelers van kleinere clubs, zoals Bas Kuipers van Go Ahead Eagles of Sem Steijn van FC Twente, blijft de belasting inderdaad beheersbaar. Zij nemen zelden deel aan Europese toernooien en worden minder vaak opgeroepen voor nationale teams.
Ook in Nederland hebben spelers van topclubs deze risicogrens doorbroken. Dávid Hancko van Feyenoord speelde afgelopen seizoen maar liefst 61 wedstrijden en Johan Bakayoko van PSV kwam uit op 57 wedstrijden.
Interview Bondsarts Nederlands elftal, Edwin Goedhart
Niet alleen in het buitenland wordt die grens gepasseerd, ook in Nederland wordt de rode grens overschreden. In dit complexe speelveld ligt een groeiende verantwoordelijkheid bij de medische staf van voetbalteams en bonden. De grenzen van wat een speler aankan, worden steeds vaker opgezocht, en dat heeft invloed op de fysieke en mentale gesteldheid van de spelers.
Een cruciaal perspectief op deze kwestie komt van de mensen die dagelijks te maken hebben met de gevolgen van dit drukke schema: de medische staf. Om deze problematiek beter te begrijpen, spraken we met de bondsarts van het Nederlands elftal, Edwin Goedhart.
Beluister het interview met bondsarts van het Nederlands elftal, Edwin Goedhart:
Spelers en trainers die klagen
Het is opmerkelijk dat spelers en trainers naar de achtergrond worden gedrukt, en de spelers elke wedstrijden moeten komen opdraven. De protesten nemen langzamerhand meer toe over het spelen van te veel wedstrijden. Zo dreigden Bal on dor winnaar Rodri met een staking. . “Als het zo doorgaat, hebben we geen andere keuze,” waarschuwde de middenvelder van Manchester City eerder dit jaar.
Toch zijn er wisselende reacties over de discussie over de voetbalkalender. Bayern München-icoon Karl Heinz Rummenigge legt de schuld ook bij de spelers. ‘Ze hebben zichzelf in deze val gelokt. Door steeds hogere salarissen te eisen, dwingen zij de clubs om nóg hogere inkomsten te genereren.’ Aldus de Duitse bestuurder tijdens een gesprek met Kicker.
De rol van de UEFA en FIFA
De nieuwe introductie is een schoolvoorbeeld van hoe commerciële belangen boven het welzijn van de speler worden gesteld. Ook is er een machtsstrijd gaande tussen FIFA en UEFA, die elkaar als concurrenten beschouwen. Beide organisaties proberen hun eigen competities te promoten en de concurrentie uit te schakelen. Terwijl de FIFA ontzettend veel geld verdient tijdens een WK, probeert de UEFA dat te doen met de Champions League.
Het gevolg van deze strijd is dat de belangen van de spelers naar de achtergrond verdwijnen. Terwijl commerciële doelen de boventoon voeren, worden spelers gedwongen zich keer op keer aan te passen aan een schema dat nauwelijks ademruimte biedt.
De rol van FIFPRO
De FIFPRO heeft herhaaldelijk gepleit voor meer inspraak in de besluitvorming. Ze roepen op tot een duidelijke limiet voor het aantal wedstrijden dat spelers jaarlijks mogen spelen, maar hun oproepen worden door de FIFA en UEFA grotendeels genegeerd.
Hoofdkantoor FIFPRO (Foto: Remy Libbenga)
De organisatie heeft druk uitgeoefend op de UEFA en FIFA om de werkdruk van spelers te verlagen. Toch stuit het werk op problemen. FIFPRO heeft juridische stappen ondernomen tegen de FIFA. Volgens de organisatie werd het nieuwe toernooi, dat volgend jaar voor het eerst moet plaatsvinden, eenzijdig doorgedrukt. De vakbond vindt de huidige voetbalkalender overbelast en onwerkbaar. Het WK voor clubs is de druppel die de emmer doet overlopen. Toch blijft de invloed van FIFPRO beperkt, aangezien zij afhankelijk zijn van samenwerking met de bonden om daadwerkelijk verandering te bewerkstelligen. Zolang commerciële belangen boven het welzijn van de spelers worden geplaatst, lijkt de kans op fundamentele hervormingen klein.
